افزایش قیمت بنزین/سوخت‌ چند نرخی می‌شود؟

به گزارش نمابان و به نقل از اسب بخار، بر اساس مصوبه جدید هیات دولت، قیمت حامل‌های انرژی از جمله بنزین در ماه‌های آینده به‌صورت تدریجی افزایش خواهد یافت. طبق این مصوبه که در تاریخ ۲۷ شهریورماه به تصویب هیات وزیران رسیده و ۱۳ مهرماه نیز ابلاغ شده، هزینه سوخت بیش از میزان سهمیه با نرخ بالاتری محاسبه می‌شود و در گام‌های بعدی، قیمت بنزین به‌صورت سالانه و متناسب با نرخ تورم تعدیل خواهد شد.

در این مصوبه همچنین تأکید شده است که فاصله قیمتی میان بنزین و گاز CNG افزایش یابد تا شهروندان به استفاده از سوخت جایگزین ترغیب شوند. هدف دولت از این اقدام کاهش وابستگی به بنزین و گسترش زیرساخت‌های سوخت پاک عنوان شده است. یکی از مهم‌ترین بندهای مصوبه مربوط به چندنرخی شدن بنزین است؛ به این معنا که مصرف مازاد بر سقف تعیین‌شده با نرخ آزادتر محاسبه خواهد شد و همچنین مقرر شده هزینه حمل سوخت و حق‌العمل جایگاه‌ها مستقیماً توسط مصرف‌کنندگان پرداخت شود.

در حال حاضر، قیمت بنزین سهمیه‌ای ۱٬۵۰۰ تومان، بنزین آزاد ۳٬۰۰۰ تومان و بنزین سوپر ۳٬۵۰۰ تومان است و سهمیه ماهانه خودروهای شخصی نیز ۶۰ لیتر تعیین شده است. با این حال، هنوز جزئیات دقیق میزان افزایش قیمت‌ها، سقف نهایی سهمیه و نحوه پرداخت هزینه‌های جدید از سوی دولت اعلام نشده است. بر اساس بخش پایانی این مصوبه، تا آذرماه سال ۱۴۰۵، سهمیه بنزین به‌صورت ریالی و نه مقداری تخصیص خواهد یافت. به این ترتیب، یارانه سوخت به شکل اعتبار ریالی در کارت‌های بانکی افراد شارژ شده و میزان مصرف بر اساس قیمت روز سوخت از آن کسر خواهد شد.

از سوی دیگر، مقامات و نمایندگان مجلس نیز نسبت به اصلاح قیمت بنزین اظهاراتی داشته‌اند. رضا سپهوند، عضو هیات رییسه کمیسیون انرژی مجلس، از بررسی اصلاح قیمت بنزین در بودجه ۱۴۰۵ خبر داده و تأکید کرده است که هزینه واقعی تولید و واردات سوخت، از جمله بنزین، برق و گاز، بالاتر از نرخ فروش فعلی است و تداوم این اختلاف بار مالی سنگینی بر دوش دولت ایجاد می‌کند. وی اشاره کرده است که چند سناریو برای اصلاح قیمت در حال بررسی است؛ از حذف یارانه سوخت دهک‌های پردرآمد تا سه نرخی شدن یا افزایش پلکانی قیمت‌ها.

رییس جمهور، مسعود پزشکیان، در مردادماه ۱۴۰۴ با اشاره به مصرف بالای سوخت در برخی خانوارها پیشنهاد داده بود که یارانه این گروه‌ها کاهش یافته و منابع حاصل از آن به اقشار کم درآمد اختصاص یابد. وزیر نفت، محسن پاک نژاد، نیز اعلام کرده است که بررسی‌های کارشناسی برای رفع ناترازی بنزین در جریان است، اما هنوز تصمیم نهایی اتخاذ نشده است. همچنین محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، در مهرماه ۱۴۰۴ به تفاوت چشمگیر میان قیمت خرید و فروش بنزین اشاره کرده و گفته است که دولت بنزین را با هزینه‌ای بسیار بالاتر از نرخ فروش تأمین می‌کند و ادامه این وضعیت به صلاح اقتصاد کشور نیست.

این اظهارات نشان می‌دهد که هم دولت و هم مجلس به دنبال یافتن راهکاری برای رفع ناترازی بنزین و اصلاح نظام یارانه سوخت هستند و افزایش قیمت، یکی از محتمل‌ترین گزینه‌ها در مسیر بودجه سال آینده است. بر اساس اعلام شورای نگهبان، دولت موظف است لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ را از ابتدای دی ماه به مجلس ارائه دهد و این لایحه جهت‌گیری نهایی سیاست‌های انرژی و احتمال اصلاح قیمت‌ها را مشخص خواهد کرد. با وجود تمام گمانه‌زنی‌ها، هنوز هیچ تصمیم قطعی درباره افزایش قیمت بنزین در سال ۱۴۰۵ اتخاذ نشده و باید تا زمان ارائه بودجه و بررسی نهایی در مجلس منتظر ماند.