فریب آتش‌بس

به گزارش گروه رسانه های نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، جنگ اوکراین به عنوان جنگی که قرار بود ظرف 24 ساعت پس از ورود ترامپ به کاخ سفید متوقف شود، اکنون پس از یک سال از ورود ترامپ حتی برای خود رئیس‌جمهور آمریکا نیز شوکه‌کننده است، تا آنجا که کاخ کرملین با اعلام خبر حمله اوکراین به اقامتگاه ولادیمیر پوتین گفته است رئیس‌جمهور آمریکا نیز با شنیدن این خبر در جریان تماس تلفنی با رئیس‌جمهور روسیه شوکه شده است.

آواز عاشقانه کامران تفتی و متین ستوده / اولین دوستت دارم کامران به همسرش

گویا برای خود آمریکا نیز غیرمنتظره بود که اوکراین همزمان با مذاکرات صلح بر اساس نقشه راه آمریکا مسیر دیگری را نیز طی کند و با پهپاد اقامتگاه پوتین را هدف قرار دهد. شاید بتوان گفت حمله اوکراین یک نه بزرگ به‌ طرح ترامپ برای آتش‌بس است و گویا برای اوکراین مذاکرات بر سر آتش‌بس اهمیتی ندارد. 2 هفته پیش نیز  ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین گفته بود به باور او روسیه قصد دارد جنگ را در طول سال آینده ادامه دهد. وی در سخنانی گفته بود: ما سیگنال‌های جدیدی از مسکو شنیدیم مبنی بر اینکه آنها سال آینده را به عنوان سال جنگ برنامه‌ریزی می‌کنند و اینها سیگنال‌هایی است که فقط برای ما نیست، بلکه مهم است که شرکای ما به آنها توجه کنند.

در جریان مذاکرات اخیر با ترامپ نیز زلنسکی پس از دیدار با رئیس‌جمهور آمریکا در فلوریدا گفت حتی در صورت آغاز آتش‌بس احتمالی، حکومت نظامی و روند بسیج نیروها در اوکراین لغو نخواهد شد. نشانه دیگری از اینکه حتی اگر آمریکا و روسیه هم بخواهند، اوکراین حداقل در آینده نزدیک قصدی برای توقف تنش و درگیری‌ ندارد.

حتی کمتر از 2 هفته پیش، برخی منابع گفته بودند زلنسکی آرزوی مرگ همتای آمریکایی خود را دارد. این خبر را «آرتیوم دیمیتریوک» نماینده پارلمان اوکراین داده و گفته بود رئیس‌جمهور اوکراین در پاسخ به پرسشی درباره سرنوشت عضویت اوکراین در «ناتو»، از تمایل و آرزوی خود برای مرگ دونالد ترامپ سخن گفته است. به گفته این نماینده پارلمان اوکراین، رئیس دولت کی‌یف عملا درباره «حذف فیزیکی مخالفان سیاسی» سخن می‌گوید و ابایی ندارد از اینکه برای حامیان توقف جنگ، آرزوی مرگ کند.

مشخص است رویکرد و منش زلنسکی نه برای پایان جنگ، بلکه کوبیدن بر طبل ادامه جنگ است و این رویکرد با حمله پهپادی اخیر به اقامتگاه رئیس‌جمهور روسیه نیز همسو به نظر می‌رسد. ترامپ هم در واکنش نسبت به حمله پهپادی اوکراین به اقامتگاه پوتین انتقاد کرد و گفت با توجه به مذاکرات جاری برای پایان دادن به جنگ، اکنون «زمان مناسبی» برای اینگونه کارها نیست.

* جزئیات حمله

اقامتگاه پوتین معروف به «دولگیه بورودی» در شهر والدای در استان اوبلاست نووگورود واقع شده‌ و این اقامتگاه همان جایی است که گفته شده اوکراینی‌ها قصد حمله پهپادی به آن را داشتند. استان اوبلاست نووگورود سال 1944 تشکیل شد و در ناحیه فدرالی شمال غرب روسیه میان مسکو و سن‌پترزبورگ قرار گرفته و مرکز آن شهر ولیکی نووگورود است. با وجود جمعیت بیش از نیم میلیون نفری این استان اما شهر والدای به عنوان محل اقامت رئیس‌جمهور روسیه بسیار کم‌جمعیت است و کمتر از 20 هزار نفر در آن زندگی می‌کنند. اقامتگاه دولگیه بورودی نیز در شمال شرق شهر والدای واقع شده و توسط دریاچه والدای از بخش اصلی شهر جدا شده است.

روزنامه مسکو‌تایمز بر مبنای گزارش منابع روس اعلام کرد هدف حمله اخیر پهپادی اوکراین به اقامتگاه پوتین، شخص رئیس‌جمهور روسیه بوده است، با این حال هنوز مشخص نیست آیا پوتین در زمان حمله پهپادی در محل اقامت خود بوده است یا خیر. در این ارتباط نیز وزیر خارجه روسیه اعلام کرد نیروهای مسلح اوکراین با استفاده از 91 پهپاد تلاش کردند حمله‌ای «گسترده» به اقامتگاه پوتین انجام دهند که همه آنها توسط سامانه‌های دفاع هوایی روسیه منهدم شدند.

در عین حال گزارش رسمی وزارت دفاع روسیه حاکی از آن است تنها 18 پهپاد در طول شب بر فراز منطقه نووگورود سرنگون شده‌اند. سرگئی لاوروف همچنین گفت این حمله باعث خواهد شد روسیه در موضع مذاکره با اوکراین بازنگری کند، هر چند افزود مسکو قصد ندارد از مذاکرات با ایالات متحده خارج شود.

وزیر خارجه روسیه همچنین هشدار داد این حادثه بی‌پاسخ نخواهد ماند و تاکید کرد نیروهای روس از قبل، اهداف و زمان‌بندی حملات تلافی‌جویانه را مشخص کرده‌اند.

* چرا اوکراین زیر میز زد؟

به نظر می‌رسد اوکراین تلاش دارد از بار مسؤولیت حمله به اقامتگاه پوتین شانه خالی کند، چون زلنسکی حمله پهپادی به اقامتگاه پوتین را به عنوان «دروغ‌های معمول روسیه» رد کرد و مدعی شد هدف از انتشار چنین خبری بهانه‌جویی برای ادامه حملات به اوکراین است.

البته روز گذشته زلنسکی بار دیگر حملات لفظی به همتای روس خود را از سر گرفت و به فاکس‌نیوز گفت هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه پوتین خواهان صلح است وجود ندارد و او به پوتین اعتماد ندارد. زلنسکی افزود: «من به پوتین اعتماد ندارم و او موفقیت اوکراین را نمی‌خواهد».

با وجود انکار اوکراین درباره انجام حمله پهپادی به اقامتگاه رئیس‌جمهور روسیه اما با استناد به اعلامیه رسمی وزارت دفاع روسیه درباره وقوع این حمله، برخی کارشناسان گفته‌اند اوکراین بدون هماهنگی با آمریکا دست به حمله به اقامتگاه پوتین نزده است و پیش از انجام این اقدام، واشنگتن در جریان قرار گرفته بود. در این صورت اگر آمریکا از قبل، از این حمله باخبر شده باشد، این مساله نشان‌ می‌دهد‌ به طور کلی ژست ترامپ برای آتش‌بس در جنگ اوکراین بیش از هر چیز یک عملیات فریب است. در واقع به‌رغم پیگیری مذاکرات آتش‌بس در واشنگتن اما پشت پرده تحولات جنگ با فرمان ادامه آن از سوی واشنگتن پیش می‌رود.

سناریوی دوم این است که شاید واقعا ترامپ از برنامه اوکراین برای حمله به اقامتگاه رئیس‌جمهور روسیه بی‌خبر بوده است و اوکراین به صورت مستقل همزمان با مذاکرات آتش‌بس، طرح حمله به اقامتگاه پوتین برای ترور وی را پیش برده است. در این صورت اوکراین در عمل مخالفت خود را با ایده و طرح ترامپ برای توقف جنگ نشان داده و  در این صورت تلاش‌های دولت ترامپ برای توقف جنگ بی‌نتیجه خواهد ماند! «یوری اوشاکف» دستیار سیاست خارجی کاخ ریاست جمهوری روسیه نیز به خبرنگاران گفته است رئیس‌جمهور آمریکا از خبر حمله اوکراین به محل اقامت پوتین شوکه و عصبانی شد و گفت نمی‌تواند چنین اقدام دیوانه‌واری را باور کند. حتی به نقل از ترامپ گفته شده این موضوع بدون شک بر رویکرد آمریکا در همکاری با زلنسکی تأثیر خواهد گذاشت.

* جنگ شعله‌ورتر می‌شود!

با توجه به اظهارات وزیر خارجه روسیه درباره واکنش حتمی و متقابل روسیه به حمله پهپادی اوکراین به اقامتگاه پوتین، می‌توان پیش‌بینی کرد شاید یکی از سناریوهای مسکو تلاش برای ترور رئیس‌جمهور اوکراین باشد.

ترور زلنسکی برای روسیه کار چندان دشواری نیست، چون در حال حاضر مسکو 75 درصد منطقه دونتسک و 99 درصد منطقه همسایه آن، لوهانسک را کنترل می‌کند. این 2 منطقه در مجموع به عنوان دونباس شناخته می‌شوند و امکان حمله از این منطقه به کی‌یف برای نیروهای روس چندان پیچیده‌ نیست!

با این حال صرف نظر از ترور یا عدم ترور روسای جمهوری روسیه و اوکراین در میانه جنگ، چشم‌اندازی از پایان جنگ دیده نمی‌شود. این در حالی است که جنگ اوکراین به چهارمین سال خود نزدیک می‌شود و در شرایط فعلی ابعاد جنگ حتی پیچیده‌تر نیز شده است.

زلنسکی هفته گذشته گفت طرح صلح 20 ماده‌ای ترامپ «90 درصد مورد توافق» است و تضمین‌های امنیتی ایالات متحده و اوکراین «100 درصد مورد توافق» قرار گرفته است اما نکات مهم مورد اختلاف در رابطه با آینده سرزمین‌های شرق اوکراین همچنان پابرجاست. زلنسکی همچنین تأکید کرد موضوع سرزمین‌های شرق اوکراین باید به همه‌پرسی گذاشته شود؛ پیشنهادی که در عمل به معنای به بن‌بست رسیدن طرح ترامپ درباره توقف جنگ است، چون در عمل امکان برگزاری همه‌پرسی در میانه جنگ وجود ندارد!

در همین حال، نبرد در چندین جبهه در اوکراین ادامه دارد و ارتش روسیه اعلام کرده نیروهایش روستای دیبرووا را در منطقه دونتسک در شرق اوکراین تصرف کردند. روسیه همچنین گفته است نیروهایش در مناطق مختلف از جمله سومی، خارکیف، دونتسک، زاپوریژیا، خرسون و دنیپروپتروفسک در حال پیشروی یا تثبیت مواضع خود هستند.

همزمان اروپایی‌ها که توقف جنگ اوکراین را در مرحله فعلی غیرمحتمل می‌دانند، با هشدار نسبت به قدرت گرفتن روسیه، در حال ارتقای توان نظامی و دفاعی خود هستند، تا آنجا که دبیرکل ناتو در هشداری صریح اعلام کرد روسیه می‌تواند ظرف 5 سال آینده به یکی از کشورهای عضو ناتو حمله کند. همزمان فرانسه و آلمان بتازگی به سمت احیای سیستم خدمت سربازی داوطلبانه برای افراد 18 سال حرکت کرده‌اند و دیگر کشورهای اروپا از جمله انگلیس نیز طرح بازگرداندن سربازی جوانان را بررسی می‌کنند.  این وضعیت نشان‌دهنده آن است که اروپا به جای آمادگی برای توقف جنگ، خود را برای گسترش یک جنگ بزرگ‌تر با روسیه آماده می‌‌کند؛ جنگی که شاید فراتر از روسیه و اروپا، توازن قدرت در نظام بین‌الملل را به زیان غرب دگرگون کند!

منبع: وطن امروز