چگونه 6 رزیدنت ایرانی انحصار دارویی آمریکا را درهم شکستند؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو در ادامه برگزاری سلسله نشست‌های تخصصی و بازدیدهای میدانی، تور فناوری رسانه‌ای خود را با حضور جمعی از اصحاب رسانه، خبرنگاران و فعالان این حوزه برای بازدید از دستاوردهای یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی پیشرو در حوزه تولید نانوداروهای ضد سرطان برگزار کرد.

آواز عاشقانه کامران تفتی و متین ستوده / اولین دوستت دارم کامران به همسرش

ستاد توسعه فناوری‌های نانو طی سال‌های اخیر گام‌های مؤثری در جهت آشنایی عمیق و میدانی خبرنگاران با زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور برداشته است. این تورها با هدف ترویج علم و فناوری و ایجاد پلی میان صنعتگران دانش‌بنیان و جامعه خبری طراحی شده‌اند تا اصحاب رسانه بتوانند از نزدیک با فرآیند شکل‌گیری، چالش‌ها و دستاوردهای شرکت‌های فناور آشنا شوند.

در جریان این بازدید که به میزبانی شرکت دانش‌بنیان «نانو دارو پژوهان پردیس» انجام شد، محمد اکبرزاده مدیر روابط عمومی ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو ضمن قدردانی از میزبانی دکتر ناطقیان و همراهی اصحاب رسانه، اظهار کرد: ما در ستاد نانو، خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای را جزئی از خانواده بزرگ نانو می‌دانیم. نگاه ما به این عزیزان همواره مبتنی بر همکاری و تعامل سازنده بوده و لطف دوستان رسانه‌ای در معرفی توانمندی‌های شرکت‌های نانویی همواره شامل حال این زیست‌بوم شده است.

وی افزود: تور فناوری رسانه، یکی از برنامه‌های جذاب ترویجی ستاد است که در قالب آن، خبرنگاران برای بازدید از توانمندی‌های شرکت‌های نانویی اعزام می‌شوند. در این رویدادها، روند شکل‌گیری شرکت‌ها، نقش فناوری نانو در توسعه محصولات و تاثیرات آن‌ها تشریح می‌شود. امروز نیز توفیق حاصل شد تا در خدمت این شرکت دانش‌بنیان باشیم؛ مجموعه‌ای که همواره به عنوان یکی از نمادهای موفقیت نانو در ایران به آن اشاره می‌کنیم و امیدواریم امروز هم با شنیدن خاطرات جذاب شکل‌گیری و معرفی محصولات، روزی خاطره‌انگیز برای جمع حاضر رقم بخورد.

روایت شکل‌گیری یک رویا؛ از جمع‌های دانشجویی تا تأسیس شرکت دانش‌بنیان

در ادامه این نشست، نوید ناطقیان؛ هم‌بنیانگذار و عضو هیئت‌مدیره شرکت نانودارو پژوهان پردیس، به تشریح تاریخچه و فلسفه شکل‌گیری این مجموعه پرداخت.

ناطقیان با اشاره به پیشینه تأسیس شرکت گفت: داستان ما به حدود یک سال قبل از تأسیس رسمی شرکت برمی‌گردد. ما جمعی از دانشجویان و رزیدنت‌های داروسازی در دانشکده داروسازی دانشگاه تهران و مرکز تحقیقات نانو بودیم که پس از گذراندن دوره‌های آموزشی و رسیدن به مرحله پایان‌نامه، تصمیم گرفتیم از فضای صرفاً آکادمیک به سمت فضای کسب‌وکار حرکت کنیم. در آن برهه زمانی، با حمایت‌هایی که دولت از تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان انجام داد، فضا برای ورود به این عرصه مهیا شد.

وی افزود: از جمع حدود 20 نفره رزیدنت‌های آن دوره که شاید به تعبیری “بیکار” بودیم و به دنبال راهی برای استفاده از تخصص خود می‌گشتیم، دو شرکت موفق شکل گرفت که یکی از آن‌ها شرکت ما بود. نهایتاً در مردادماه سال 1390، شرکت نانو دارو پژوهان پردیس را با هدف ایجاد تحول در صنعت دارویی کشور تأسیس کردیم.

عبور از داروسازی سنتی؛ تمرکز بر «سامانه‌های دارورسانی»

عضو هیئت‌مدیره شرکت نانو دارو در تشریح رویکرد فنی و استراتژی این شرکت تصریح کرد: از همان ابتدا به دنبال تولید قرص و کپسول‌های معمولی نبودیم، چرا که بازار از این محصولات اشباع بود. هدف ما ایجاد ارزش افزوده از طریق فناوری بود. باید توجه داشت که گاهی تحول در دارو ناشی از تغییر در فرمول شیمیایی و سکانس‌های پپتیدی است؛ مانند قرص‌های لاغری جدیدی که بعد از داروهای تزریقی مثل “مانجارو” (Mounjaro) وارد بازار شده‌اند و به صورت خوراکی کنترل وزن را انجام می‌دهند. این نوع پیشرفت، “تکنولوژی در شیمی” است نه در سامانه دارو رسانی.

وی تأکید کرد: اما تخصص ما “سامانه دارورسانی” (Drug Delivery System) است. سامانه دارورسانی به این معناست که ما سرنوشت دارو را از حالت تابع شرایط فیزیک وشیمیایی صرف خارج کرده و برای آن برنامه تعریف می‌کنیم.

دکتر ناطقیان برای تفهیم بهتر این موضوع مثالی زد و گفت: به عنوان مثال، در حالت عادی وقتی یک قرص مسکن مانند دیکلوفناک مصرف می‌شود، در کل بدن توزیع شده و نیمه عمر مشخصی دارد. اما با استفاده از سامانه دارورسانی، ما دارو را تبدیل به قرصی می‌کنیم که به طور هوشمند عمل کند؛ مثلاً مستقیم در روده باز شود تا عوارض معده‌ای را کنترل کند، یا به جای آزادسازی ناگهانی در 45 دقیقه، دارو را در طول 12 ساعت به آرامی آزاد کند.

محور فعالیت‌ها: درمان سرطان و بیماری‌های مزمن

هم‌بنیانگذار شرکت نانو دارو پژوهان پردیس در خصوص محور اصلی فعالیت‌های این شرکت اظهار کرد: تمرکز اصلی ما بر روی “دارودرمانی در سرطان” به عنوان دارورسانی هدفمند و همچنین “دارورسانی در بیماری‌های مزمن” مانند اعتیاد است. در حوزه بیماری‌های مزمن، تکنولوژی ما این امکان را فراهم می‌کند که با یک تزریق، بیمار تا یک ماه غلظت خونی مورد نیاز دارو را داشته باشد که این روش برای درمان‌های طولانی‌مدت بسیار کارآمد است.

وی در توضیحات خود، با زبانی ساده به تعریف سرطان و اهمیت دارورسانی هدفمند در آن پرداخت و گفت: سرطان در واقع اختلال در تکثیر سلولی است؛ جایی که کد ژنتیکیِ توقفِ رشد سلولی بلاک شده و سلول به صورت مهارنشدنی تکثیر می‌شود. هنر دارورسانی هدفمند این است که دارو را دقیقاً به همین سلول‌های سرطانی برساند.

چالش دارودرمانی سنتی: شمشیر دولبه‌ای که خودی و بیگانه نمی‌شناسد

هم‌بنیانگذار این شرکت دانش‌بنیان در ادامه به تشریح مکانیزم اثر داروهای شیمی‌درمانی متداول و تفاوت بنیادین آن با سلول‌های طبیعی بدن پرداخت و گفت: سوال مهم این است که سلول سرطانی چه تفاوتی با سلول نرمال دارد؟ در واقع هیچ تفاوتی جز در عملکرد (Malfunction) ندارد؛ سلول سرطانی فقط رشد خود را متوقف نمی‌کند و همین عدم توقف باعث ایجاد توده‌ای ناهنجار و غیرقابل کنترل می‌شود.

وی افزود: داروهای ضد سرطان معمولی، ماهیت «سلول‌کُش» دارند. همان‌طور که آنتی‌بیوتیک میکروب را از بین می‌برد، داروی شیمی‌درمانی هم برای کشتن سلول سرطانی طراحی شده است. اما مشکل اینجاست که وقتی این داروها به صورت غیرتخصصی (Non-specific) تجویز می‌شوند، هم سلول سرطانی و هم سلول‌های سالم بدن را هدف قرار می‌دهند.

ناطقیان در توضیح عوارض جانبی شیمی‌درمانی اظهار کرد: عوارضی مانند ریزش مو و حالت تهوع دقیقاً به همین دلیل رخ می‌دهد؛ زیرا میزان جذب دارو به سرعت تکثیر سلول‌ها بستگی دارد. بافت‌هایی مانند پوست، فولیکول‌های مو و بافت دستگاه گوارش که بیشترین سرعت تکثیر را در بدن دارند، بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند. به همین دلیل پزشکان اغلب مجبورند دوز دارو را پایین‌تر از حد موثر (Sub-therapeutic) نگه دارند که این موضوع باعث می‌شود بخشی از سلول‌های سرطانی باقی بمانند و درمان کامل صورت نگیرد.

انقلاب نانو در درمان سرطان؛ هدف‌گیری هوشمند با ذرات 130 نانومتری

عضو هیئت‌مدیره این شرکت دانش‌بنیان، راهکار نوین این مجموعه را استفاده از فناوری نانو برای دارورسانی هدفمند عنوان کرد و گفت: ما دارویی تولید کردیم که مستقیماً سراغ بافت سرطانی می‌رود. این موفقیت نانویی حاصل تلاش تیمی بود که در ابتدا شامل 6 نفر (3 دانشجو و 3 استاد) بود، اما با مهاجرت نیمی از تیم، ما سه دانشجوی باقی‌مانده کار را ادامه دادیم و اولین محصول‌مان متولد شد.

وی در تشریح علمی مکانیزم این نانودارو توضیح داد: در بافت‌های سالم بدن، سلول‌های سازنده رگ‌ها به هم چسبیده‌اند و فضایی در حدود 10 نانومتر بین آن‌ها وجود دارد، بنابراین تنها ذراتی کوچکتر از این اندازه می‌توانند از رگ خارج شوند. اما در بافت سرطانی، به دلیل نیاز شدید تومور به مواد غذایی و اکسیژن برای رشد سریع، رگ‌زایی با سرعت بالا و بدون بلوغ کامل انجام می‌شود. این باعث می‌شود منافذ رگ‌های بافت سرطانی بسیار بزرگ‌تر و در حدود 300 میکرون باشد.

ناطقیان ادامه داد: ما داروی ضد سرطان را به پروتئین «آلبومین» (پروتئین رایج بدن) متصل کرده و آن را به ذره‌ای با اندازه 130 نانومتر تبدیل می‌کنیم. این ذره 130 نانومتری نمی‌تواند از منافذ 10 نانومتری بافت سالم عبور کند و به آن آسیب بزند، اما به راحتی از منافذ بزرگ رگ‌های بافت سرطانی (300 نانومتری) عبور کرده و در تومور تجمع می‌یابد. این یعنی درمان هدفمند (Targeted Therapy).

شکستن انحصار آمریکا و چالش‌های نفس‌گیر رگولاتوری

این فعال حوزه نانوفناوری با اشاره به انحصار جهانی این دارو در زمان شروع پروژه گفت: زمانی که ما کار را آغاز کردیم، تنها یک شرکت آمریکایی در دنیا این دارو را تولید می‌کرد و فروش سالانه آن بیش از یک میلیارد دلار بود. ما با وجود تمام چالش‌ها، از ورشکستگی تا نوسانات شدید نرخ ارز، موفق به تولید این محصول شدیم.

وی چالش اصلی را در مرحله اخذ مجوزها (Registration) دانست و تصریح کرد: وقتی برای دریافت مجوز به سازمان غذا و دارو مراجعه کردیم، با خلاء قانونی مواجه شدیم. دستورالعمل‌های موجود برای نانوداروهای پایه چربی بود، در حالی که داروی ما پایه پروتئینی (آلبومین) داشت. از آنجا که این دارو واردات رسمی نداشت و تنها به صورت فوریتی وارد می‌شد، دستورالعملی برای آن وجود نداشت. مسئولان وقت به صراحت گفتند “توقع داری الزامات را از کجا بیاوریم؟ بنشینیم با هم بنویسیم!!”

ناطقیان افزود: همین فرآیند تدوین الزامات باعث شد پروسه‌ای که باید 3 ماهه طی می‌شد، 14 ماه به طول انجامد. اما در نهایت پروانه صادر شد.

لحظه دلهره‌آور اولین تزریق و دستیابی به استاندارد طلایی درمان

هم‌بنیانگذار نانو دارو پژوهان پردیس، اولین تجربه بالینی این دارو را لحظه‌ای پراضطراب توصیف کرد و گفت: در فرآورده‌های تزریقی، بزرگترین نگرانی وجود ذراتی است که ممکن است رگ را مسدود کند. حالا تصور کنید ما عمداً سیستمی ذره‌ای را به بیمار تزریق می‌کردیم!! وقتی برای اولین بار بالای سر بیمار ایستادم تا دارو تزریق شود، فشار روانی زیادی را تحمل کردم اما خوشبختانه نتیجه موفقیت‌آمیز بود.

وی در خصوص جایگاه فعلی این محصول گفت: پس از موفقیت، درخواست انحصار تولید دادیم که دو سال با آن موافقت شد، اما حتی پس از لغو انحصار و گذشت 10 سال، هنوز هیچ شرکت داخلی دیگری نتوانسته این تکنولوژی را پیاده‌سازی کند و در سطح جهان نیز تنها حدود 4 شرکت تولیدکننده آن هستند.

ناطقیان خاطرنشان کرد: این نانودارو اکنون «استاندارد طلایی» (Golden Standard) درمان سرطان لوزالمعده (پانکراس) است که نرخ مرگ‌ومیر بالایی دارد. همچنین به عنوان خط دوم درمان سرطان پستان و برای نوع خاصی از سرطان ریه تأییدیه دارد و در برخی کشورها برای سرطان تخمدان و معده نیز استفاده می‌شود.

ماجرای یک تماس تلفنی عجیب و آغاز رویای صادرات

ناطقیان در ادامه به نقطه عطف فعالیت‌های تجاری شرکت و ورود به بازارهای جهانی اشاره کرد و گفت: داستان صادرات ما از یک تماس تلفنی غیرمنتظره آغاز شد. روزی در دفتر نشسته بودم که مسئول دفترم اطلاع داد شخصی پشت خط است و به زبان انگلیسی صحبت می‌کند. تلفن را که وصل کردم، متوجه شدم تماسی از کشور ترکیه است.

وی با زبانی صمیمی ماجرا را این‌گونه روایت کرد: طرف پشت خط با لحنی گلایه‌آمیز گفت «شما چرا به ایمیل‌های ما پاسخ نمی‌دهید؟ به سختی شماره تلفن شما را پیدا کرده‌ام.» این فرد محصول ما را می‌خواست. واقعیت این بود که من به عنوان یک نیروی کاملاً فنی و دانشگاهی، در آن زمان هیچ آشنایی با ادبیات صادرات و مکاتبات تجاری نداشتم و تمام تمرکزم بر تولید محصول بود.

عضو هیئت‌مدیره این شرکت دانش‌‌بنیان افزود: آن شخص اصرار داشت که محصول ما را برای صادرات می‌خواهد. من که در آن لحظه آمادگی یا شاید حوصله درگیر شدن با پیچیدگی‌های صادرات را نداشتم، موضوع را به مدیر مارکتینگ شرکت ارجاع دادم.

وی با یادآوری روزهای سخت و ابتدایی تأسیس شرکت گفت: حدود یک ماه بعد، مدیر مارکتینگ خبر داد که هیئت ترکیه‌ای قصد بازدید حضوری دارد. این در حالی بود که ما سه سال اول را تنها با یک میز در گوشه دانشگاه سپری کرده بودیم و دفتری که بعدها گرفتیم، امکانات بسیار محدودی داشت؛ به طوری که حتی سیستم گرمایشی مناسبی نداشتیم و با یک بخاری گازی فضا را گرم می‌کردیم!!

ناطقیان ادامه داد: سرانجام در پاییز سال 1396 (آبان یا آذرماه)، دو نماینده از ترکیه وارد دفتر ما شدند. آن‌ها نمایندگان شرکت‌های بزرگ و معتبری بودند که صحبت از بودجه‌های 30 تا 50 میلیون یورویی می‌کردند. وقتی از من پرسیدند «شما چه چیزی برای عرضه دارید؟»، من صادقانه پاسخ دادم که در حال حاضر تنها یک محصول دارم، اما در کنار آن، یک دنیا رویا و یک سبد محصول (Pipeline) در دست توسعه دارم.

وی تصریح کرد: در واقع من در آن جلسه، محصولم را همراه با تمام رویاها و چشم‌انداز آینده شرکت به آن‌ها فروختم.

شکستن سد تحریم‌ها؛ ثبت رکورد اولین صادرکننده نانوداروی ضدسرطان

هم‌بنیانگذار این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به نتیجه شگفت‌انگیز آن مذاکره گفت: تنها سه ماه بعد، اتفاقی باورنکردنی رقم خورد. ما موفق شدیم به عنوان اولین شرکت ایرانی، صادرات دارو به ترکیه را آغاز کنیم. در همان سال قرارداد بزرگی با آنها منعقد شد. بدین ترتیب، ما به عنوان نخستین شرکت ایرانی و دومین تولیدکننده این محصول استراتژیک در سطح جهان، وارد عرصه صادرات شدیم.

تداوم حضور در میان برترین صادرکنندگان دارو

ناطقیان در تشریح دستاوردهای صادراتی شرکت طی سال‌های اخیر اظهار کرد: از سال 96 تاکنون، مسیر صادراتی ما بی‌وقفه ادامه داشته و مجموع صادرات شرکت به حدود 15 میلیون یورو رسیده است. به جز سال گذشته، تقریباً همواره در لیست 10 صادرکننده برتر صنعت دارویی کشور قرار داشته‌ایم.

چشم‌انداز آینده: ورود به بازار روسیه و توسعه سبد محصولات

وی به وضعیت فعلی و برنامه‌های آتی شرکت اشاره کرد و خبر داد: در حال حاضر 8 محصول تجاری در بازار داریم و بیش از 30 محصول‌بازار دیگر نیز در مراحل مختلف ثبت و دریافت مجوز قرار دارند. همچنین خبر خوب اینکه هفته گذشته موفق شدیم بازرسی‌های سخت‌گیرانه کشور روسیه را با موفقیت پشت سر بگذاریم که این امر نویدبخش ورود قدرتمند به بازار بزرگ روسیه در آینده نزدیک است.

تداوم دیپلماسی فناوری؛ از ترکیه و روسیه تا اکوادور

ناطقیان با تأکید بر حضور فعال و گسترده این شرکت در عرصه بین‌المللی گفت: فعالیت ما در بازارهای جهانی متوقف نشده است و حدود دو ماه دیگر میزبان بازرسان کشور ترکیه برای ارزیابی محصولات جدید خواهیم بود.

کلکسیون افتخارات؛ از صادرکننده برتر تا کسب عنوان «غزال دانش‌بنیان»

هم‌بنیانگذار این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به حمایت‌ها و جوایز متعدد دریافتی اظهار کرد: خوشبختانه عملکرد ما مورد توجه ستاد نانو و معاونت علمی قرار گرفت و جوایز متعددی به ما تعلق گرفت. ما در سال‌های 96، 97 و 99 به عنوان صادرکننده برگزیده و در سال 1400 به عنوان صادرکننده ممتاز ملی انتخاب شدیم. همچنین چندین بار جایزه «ارزش افزوده و پیچیدگی فناوری در صادرات» را دریافت کردیم که معیار آن سهم دلاری بالا به ازای وزن کالای صادراتی است.

وی در ادامه به یکی از مهم‌ترین دستاوردهای شرکت، یعنی کسب عنوان «غزال دانش‌بنیان» اشاره کرد و گفت: در اکوسیستم استارتاپی، شرکت‌ها بر اساس مراحل رشد نام‌گذاری می‌شوند؛ ابتدا «موش» (Mice)، سپس (Gazelle) و در نهایت به «یونیکورن» تبدیل می‌شوند. در ایران نیز عنوان «غزال دانش‌بنیان» برای شرکت‌هایی با رشد سریع و پایدار تعریف شده است.

ناطقیان افزود: برای دریافت این عنوان، شرکت باید شرایط خاصی داشته باشد، از جمله صادرات بالای 3 میلیون دلار، داشتن بیش از 200 پرسنل و رشد لگاریتمی فروش. در حال حاضر از میان بیش از 10 هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور، تنها 12 شرکت موفق به کسب عنوان «غزال دانش‌بنیان» شده‌اند و افتخار ما این است که یکی از این 12 شرکت هستیم. یکی از دلایل اصلی این موفقیت، توانایی ما در دو برابر کردن رشد فروش ریالی شرکت در هر سال طی پنج سال گذشته بوده است که کار بسیار بزرگی محسوب می‌شود.

رکوردشکنی در توسعه زیرساخت؛ ساخت کارخانه در 18 ماه

این فعال حوزه فناوری با اشاره به سرعت بالای توسعه زیرساخت‌های تولیدی شرکت گفت: یکی دیگر از رکوردهای ما که شاید کمتر به آن پرداخته شده، سرعت ساخت خطوط تولید است. ما در طول 7 سال، 3 بار خط تولید راه‌اندازی کرده‌ایم. فضایی که اکنون در آن حضور دارید، با زیربنای 6700 مترمربع (شامل 2000 متر کلین‌روم)، تنها در مدت یک سال و نیم از خاک تا اخذ پروانه بهره‌برداری ساخته شده است که در نوع خود رکوردی کم‌نظیر در صنعت ساختمان و داروسازی به شمار می‌رود.

ناطقیان در پاسخ به سوالی درباره عدم صادرات به اروپا با وجود توانمندی فنی گفت: شاید بپرسید چرا با وجود صادرات به ترکیه، سوریه، روسیه، لیبی، اکوادور و… به اروپا صادرات نداریم؟ آیا استاندارد اروپا را نداریم؟ واقعیت این است که وقتی ما می‌توانیم استانداردهای سخت‌گیرانه روسیه را پاس کنیم، توانایی پاس کردن استانداردهای اروپا را هم داریم.

وی تصریح کرد: مشکل اصلی مسائل فنی نیست، بلکه موانع سیاسی است. بازرسان اروپایی حتی حاضر نیستند برای بازرسی و پر کردن فرم‌ها به ایران بیایند. آن‌ها به صراحت می‌گویند حتی اگر گواهی (Certificate) هم بدهیم، به دلیل تحریم‌ها، کل اتحادیه اروپا نمی‌تواند با شما کار کند. بنابراین، مانع اصلی ما تکنیکال نیست.

استراتژی اقیانوس آبی؛ فرار از رقابت بر سر قیمت با نوآوری

هم‌بنیانگذار این شرکت دانش‌بنیان در تشریح استراتژی توسعه محصول شرکت گفت: ما معتقدیم یک شرکت نمی‌تواند صرفاً بر روی یک محصول باقی بماند. از طرفی، من بلد نیستم در «اقیانوس قرمز» بازار (بازار پر از رقیب) با تخفیف و جایزه و روش‌های بازاریابی سنتی بجنگم. استراتژی من حرکت در «اقیانوس آبی» بازار است؛ یعنی انتخاب بازارهایی که رقبا توان ورود به آن را ندارند و مزیت رقابتی ما در آنجا «تکنولوژی» است.

وی افزود: بر همین اساس، ما تکنولوژی خود را توسعه دادیم. ابتدا از سطح نانو به سمت میکروذرات حرکت کردیم. سپس با وجود اینکه تخصص بایوتک نداشتیم، وارد حوزه تلفیقی شدیم و پلتفرم «آنتی‌بادی-دارو کنژوگه» (Antibody-Drug Conjugates – ADCs) را توسعه دادیم.

ناطقیان با افتخار اعلام کرد: ما تنها شرکتی در جهان هستیم که هم‌زمان دو محصول ADC را در سبد خود داریم، در حالی که سایر شرکت‌ها معمولاً روی یک محصول متمرکز هستند. دلیل این امر آن است که ما خودمان تکنولوژی را توسعه می‌دهیم.

نوآوری در دارورسانی؛ پلیمرهای پاسخگو و حذف عمل جراحی

وی در ادامه به یکی دیگر از فناوری‌های نوین شرکت اشاره کرد و گفت: ما همچنین به سمت ایمپلنت‌های دارویی و سیستم‌های تزریقی طولانی‌اثر رفتیم. به جای استفاده از قرص‌های کاشتنی که نیاز به جراحی دارند، ما سیستمی را با استفاده از «پلیمرهای پاسخگو» (Smart Polymers) طراحی و بازتولید کردیم.

ناطقیان توضیح داد: در این روش، محلول مایع به بدن تزریق می‌شود و جامد می‌شود و در واکنش به مایعات بدن، تبدیل به ژل یا جامد می‌گردد. این ایمپلنت جامد، دارو را به آرامی طی 1 تا 3 ماه در بدن آزاد می‌کند و پس از پایان دوره، جذب می‌شود؛ بنابراین نه نیاز به کاشتن دارد و نه نیاز به خارج کردن، که این یک تحول بزرگ در راحتی بیمار است.

توسعه پلتفرم‌های تکنولوژیک؛ فراتر از یک محصول خاص

ناطقیان با تأکید بر رویکرد پلتفرم‌محور شرکت گفت: ما در استراتژی توسعه خود، محصول‌محور عمل نمی‌کنیم، بلکه تکنولوژی‌محور هستیم. اگرچه ممکن است شروع کار با انتخاب یک محصول خاص در یک فناوری باشد، اما چون دانش فنی (تکنولوژی) را خودمان توسعه داده‌ایم، توانایی تولید هر محصول دیگری که بر پایه آن فناوری باشد را داریم.

میکروسفرها؛ ذرات پلیمری هوشمند برای رهاسازی کنترل‌شده دارو

هم‌بنیانگذار این شرکت در تشریح فناوری «میکروسفر» (Microsphere) اظهار داشت: این سیستم بسیار جالب است. ما ذرات پلیمری را طراحی می‌کنیم که دارو در تمام حجم آن‌ها پراکنده شده است. نکته کلیدی اینجاست که ما می‌توانیم سرعت تخریب پلیمر را تنظیم کنیم. با کنترل سرعت تخریب پلیمر، سرعت آزادسازی دارو در بدن تنظیم می‌شود.

وی تصریح کرد: با این فناوری مدل‌های متنوعی از داروها با کاربردهای مختلف قابل تولید است، اما اولین محصولی که با این فناوری تولید کردیم، یک داروی پیشرفته برای درمان اعتیاد بود.

گامی بلند در درمان اعتیاد؛ عبور از کاهش آسیب به سوی درمان قطعی

ناطقیان با مقایسه روش‌های معمول ترک اعتیاد و راهکار نوین این شرکت گفت: به طور کلی دو روش برای مواجهه با اعتیاد وجود دارد؛ روش اول «کاهش آسیب» (Harm Reduction) است که در آن مخدرهای پرخطر مثل هروئین با مخدرهای کم‌خطرتر و کنترل‌شده مانند متادون یا بوپرنورفین جایگزین می‌شوند. این روش لزوماً به معنای ترک نیست و فرد همچنان وابسته به دارو باقی می‌ماند، مگر اینکه با اراده بیمار و همراهی پزشک، دوز دارو به تدریج کاهش یابد.

وی ادامه داد: روش دوم که به عنوان روش «پرهیز» (Abstinence) یا ترک شناخته می‌شود، استفاده از داروهای «آنتاگونیست» است. این داروها گیرنده‌های مغزی را مسدود (Block) می‌کنند، به طوری که اگر فرد مواد مخدر یا الکل مصرف کند، هیچ اثری احساس نخواهد کرد.

تزریق یک‌ماهانه و بلوکه شدن گیرنده‌های مغز

عضو هیئت‌مدیره این شرکت دانش‌بنیان توضیح داد: ما داروی آنتاگونیست را درون میکروسفرها قرار دادیم. بیمار تنها با یک تزریق در ماه، دارو را به صورت پیوسته و با غلظت خونی ثابت دریافت می‌کند. در طول این یک ماه، گیرنده‌های مغزی فرد بلوکه است و او حتی اگر بخواهد مصرف کند، لذتی نخواهد برد.

ناطقیان تأکید کرد: البته این دارو معجزه نمی‌کند و پیش‌نیازهای مهمی دارد. بیمار باید ابتدا دوره سم‌زدایی را طی کند و کاندیدای مناسبی برای این درمان باشد. همچنین حمایت‌های روانی برای طی کردن این مسیر ضروری است. اما با رعایت این شرایط، فرد می‌تواند ظرف 6 تا 12 ماه به ترک قطعی برسد.

چالش‌های بازار درمان اعتیاد؛ از قیمت تا تمایل بیمار

وی درباره وضعیت بازار این محصول گفت: حدود 4 سال است که در بازار حضور داریم و به صورت ماهانه تعداد بالایی از ویال این دارو را می‌فروشیم. 

ناطقیان در خصوص قیمت دارو توضیح داد: قیمت داروی مشابه خارجی در زمان ورود ما حدود 1000 دلار بود که اکنون به حدود 200 تا 300 دلار کاهش یافته است. قیمت داروی تولیدی ما برای مصرف‌کننده حدود 2.5 میلیون تومان (تقریباً 20 تا 30 دلار) است که بسیار ارزان‌تر از نمونه خارجی است که با پوشش بیمه‌ای 200 هزار تومان است. 

نانوداروی ضدسرطان «پکلین»؛ ارزان و در دسترس

ناطقیان در پاسخ به سوالی درباره قیمت و میزان فروش نانوداروی ضدسرطان «پکلین» (که در بخش‌های قبل به آن اشاره شده بود) گفت: داروی پکلین (نسخه ایرانی آبراکسان) اکنون با قیمتی حدود 2.5 میلیون تومان برای هر ویال به دست مصرف‌کننده می‌رسد و خوشبختانه تحت پوشش 90 درصدی بیمه قرار دارد.

وی افزود: در هر دوره درمانی (Course) که معمولاً هر سه هفته یک‌بار است، بیمار به طور میانگین به 3 ویال نیاز دارد. ما سالانه حدود 70 هزار ویال از این دارو را در بازار داخلی به فروش می‌رسانیم که عدد قابل توجهی است.

ناطقیان خاطرنشان کرد: در مورد سرطان، پیشگیری بیشتر به سبک زندگی (Lifestyle) مربوط می‌شود و با دارو نمی‌توان از آن پیشگیری کرد، اما دسترسی به درمان‌های پیشرفته و ارزان‌قیمت، رسالت ماست که با تولید این محصولات به آن جامه عمل پوشانده‌ایم.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم