جزئیات کابوس 8 ساعته داعش در یالُوای ترکیه

به گزارش گروه بین الملل نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، تمام روزنامه‌های امروز آنکارا، عکس و تیتر صفحه نخست خود را به خبر درگیری با داعش اختصاص دادند.

آواز عاشقانه کامران تفتی و متین ستوده / اولین دوستت دارم کامران به همسرش

در جریان حمله پلیس ترکیه به یک خانه تیمی اعضای گروه تروریستی -تکفیری داعش در یالُوا در شرق ترکیه، تروریست‌ها مقاومت کردند و در درگیری طولانی 8 ساعته، 3 تن از نیروهای پلیس ترکیه کشته شدند. همچنین 8 پلیس دیگر نیز مجروح شده‌اند که حال دو تن از آنها وخیم است.

زمانی که نیروهای ویژه پلیس ترکیه در 15 استان این کشور، عملیات همزمان خود را در 108 آدرس مختلف انجام دادند، یکی از این نقاط، خانه تیمی اعضای داعش در یالُوا بود و درگیر به این شکل آغاز شد.

علی یرلی کایا وزیر کشور ترکیه اعلام کرده که در این درگیری تمام 6 عضو داعش در این خانه تیمی کشته شده‌اند. وی به این نکته اشاره کرده که دلیل طولانی شدن درگیری، این بوده که داعشی‌ها، از کودکان خردسال به عنوان سپر استفاده کرده‌اند و از آنجایی که نیروهای پلیس، نمی‌خواستند جان کودکان به خطر بیفتد، با احتیاط اقدام کرده‌اند. 

یرلی‌کایا به این نکته نیز اشاره کرده که در عملیات پلیس ترکیه در چند استان این کشور تنها در یک ماه گذشته 138 نفر به اتهام عضویت در داعش بازداشت شده‌اند که 97 نفر از آنان راهی زندان شده‌اند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب حاکم این کشور اعلام کرده که مبارزه بی‌امان با تروریستم ادامه خواهد داشت و نیروهای امنیتی ترکیه اجازه نخواهند داد که داعش یا هر گروه تروریستی دیگری، ترکیه را ناامن کند.

اما منتقدین اردوغان می‌گویند: بخشی از این تهدیدات تروریستی، حاصل سیاست‌های غلط دولت در پرونده سوریه بوده که باعث شده علاوه بر ورود تروریست‌های خارجی از ترکیه به مرز سوریه، فضا برای تبلیغ و یارگیری داعش در برخی استان‌های ترکیه نیز مهیا شود.

دو چالش مهم

حالا بسیاری از تحلیلگران ترکیه در ماجرای درگیری با داعش در شهر یالُوا، روی دو موضوع مهم متمرکز کرده‌اند: اول این که کلیه افراد داعشی کشته شده، شهروند ترکیه بوده‌اند و چنین چیزی بیم آن را به همراه دارد که در شهرهای دیگر نیز چندین شهروند عضو داعش، در خانه‌های تیمی حضور داشته باشند. نکته دوم این است که تحلیلگران، توانایی رصد و اشراف پلیس و نیروهای امنیتی ترکیه را به چالش کشیده و می‌پرسند: با آن که از قبل، در مورد فعالیت داعش در یالُوا، هشدار داده شده بود، چرا با این افراد برخورد نشد؟

اما ییلماز تونچ وزیر دادگستری ترکیه در پاسخ به این انتقاد اعلام کرده که 5 دادستان ویژه را برای بررسی پرونده یالُوا مامور کرده و آنان در نخستین ساعات تحقیق، توانسته‌اند 5 نفر از افراد همدست داعشی‌های کشته شده را شناسایی و دستگیر کنند.

دنیز زَیرَک از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره این واقعه نوشته است: «آیا کسی بود که از تهدیدات داعش در یالُوا بی‌اطلاع باشد؟ مدتی بود که شایعاتی مبنی بر احتمال حمله این سازمان تروریستی برای برهم زدن جشن‌های سال نو منتشر شده بود. به همین خاطر نیروهای اطلاعاتی و امنیتی ما عملیات خود را علیه این سازمان تروریستی تشدید کرده بودند. در ماه گذشته، سازمان اطلاعات ملی (میت)، پلیس و ژاندارمری صدها مظنون به عضویت در داعش را در عملیات‌های فشرده دستگیر کردند. متأسفانه، مدتی است که فعالیت قابل توجهی از سوی داعش در یالُوا وجود داشته است. حتی در سال 2021 میلادی نیز یکی از اعضای مهم داعش، در همین شهر دستگیر شده بود. شاخه داعشی مستقر در این شهر، مامور تسهیل انتقال اعضای لو رفته این سازمان تروریستی از ترکیه به اروپا بود. حتی یکی از چهره‌های مهم داعش به نام عثمان آکین و با نام مستعار ماموستا عثمان الکُردی، در سالیان 2022 و 2023 بارها در این شهر سخنرانی کرد و نهایتاً در می‌2023 در این شهر دستگیر شد. داعشی‌های دستگیر شده در یالُوا، قبلاً در سوریه جنگیده بودند و پس از استقرار در این شهر، مجله‌ای به نام اخلاق و سنت را منتشر کردند. اغلب آنان در محله‌های عدنان مندرس و باغلارباشی یالُوا ساکن شده بودند.»

در سپتامبر 2023 میلادی اوغوز کان سالیجی نماینده پارلمان ترکیه و از سران حزب جمهوری خلق، درخواست تشکیل کمیته تحقیق پارلمانی در مورد داعش را مطرح کرد.

سالیجی گفته بود که برخی از سران داعش، با افرادی در دیاربکر، گروه فرقان و یالُوا ارتباط برقرار کرده‌اند و ترکیه را نیز در کنار گرجستان، جمهوری آذربایجان، روسیه، اوکراین، چچن، مالی، اوگاندا و سودان، در لیست کشورهایی قرار داده‌اند که برای عضوگیری داعش مناسب هستند.

دنیز زَیرَک به این اشاره کرده که داعشی‌ها در یالُوا و چند شهر دیگر، فعالیت گسترده‌ای در فضای مجازی داشته‌اند و برای ورود افراد به چت‌ها و تالارهای گفتگو، فرد مورد نظر باید توسط دو معرف دیگر، تایید می‌شد.

جان آتاکلی از دیگر تحلیلگران ترکیه نیز می‌گوید: «پس از شنیدن خبر عملیات یالُوا، نخستین سوالی که به ذهنم رسید این بود: آیا 6 تروریستِ کشته شده، از شهروندان ترکیه هستند یا از آن دسته پناهندگانی هستند که تابعیت ترکیه را کسب کرده اند؟ اگر چه وزیر کشور اعلام کرد که هر 6 نفر، ترکیه‌ای هستند، اما به این اشاره نکرده که آیا در میان آنها، افراد سوری و خارجی هم وجود دارد که تابعیت گرفته باشند یا نه. این موضوع مهمی است که سالهاست درباره آن هشدار می‌دهیم. بارها به وزیر کشور گفته‌ایم: آیا ما مشخصات دقیق پناهندگانی را که به طور غیرقابل کنترل وارد کشور می‌شوند، می‌دانیم؟ آیا در بین این افراد، تروریست‌هایی وجود دارند که هر لحظه آماده انجام حملات خونین لحظه باشند؟ آیا بمب‌گذاران انتحاری و مواد منفجره برای استفاده در تروریسم در جریان این هجوم نامنظم پناهندگان وارد کشور ما شده‌اند؟ ما هرگز پاسخی برای این سؤالات دریافت نکردیم. اما واضح است که در میان میلیون‌ها پناهنده، افراد زیادی هستند که قادر به انجام اقدامات تروریستی هستند».

خانم نَوشین منگو از تحلیلگران مشهور ترکیه نیز در روزنامه نفس چاپ آنکارا نوشته است: «پس از درگیری با تروریست‌های داعشی در یالُوا، به سخنان دو فرد مشهور فکر کردم. جبه لی احمد، بارها گفته است: سلفی‌ها در ترکیه مسلح می‌شوند، مراقب باشید! حق با او بود. مرحوم اوغور مومجو هم سال‌ها پیش در مورد اعضای گروه رادیکال رابطه، چنین چیزی نوشته بود. او هم درست می‌گفت. من به تصاویر درگیری نگاه کردم و چند زن هم دیدم. این یعنی تروریست‌ها، نه مانند یک خانه تیمی مرسوم، بلکه دقیقاً مانند خانواده‌های عادی زندگی می‌کنند و زن و بچه دارند. نه برای درک این موضوع با پروفسور حلمی دمیر تماس گرفتم. تحلیل اجتماعی او چنین بود: ترکیه با وضعیت جدیدی روبرو است. سلفی‌گری اکنون در ترکیه، تبدیل به یک پدیده بومی ومحلی شده است. تعداد آنها زیاد نیست. آنها کم هستند، اما آمار پایین، به این معنی نیست که نمی‌توانند خطرناک باشند. واقعیت این است که سلفی‌گری در دهه 90 از طریق پاکستان و عربستان سعودی وارد ترکیه شد. اولین سلفی‌هایی که وارد شدند، به سمت مطبوعات و تاسیس انتشارات رفته و واعظان بسیاری را آموزش دادند. نقطه عطف دیگر، جنگ داخلی سوریه است. سلفی‌گری در جنگ داخلی سوریه خود را مسلح کرد و صدها تن از آنان وارد ترکیه شدند. در حال حاضر شاهد حضور سلفی‌گری بومی و نسل سوم آنها ترکیه در هستیم. سلفی‌گری که از خارج آمده، بومی شده است. آناتولی اکنون سلفی‌های خود را تولید می‌کند». 

به باور پروفسور حلمی دمیر، اینترنت در سراسر جهان نقش مهمی در گسترش سلفی‌گری ایفا می‌کند. واعظان رادیکال می‌توانند در هر زمان و هر مکانی بر مردم تأثیر بگذارند. حالا ترکیه عملاً مزارع داعشی دارد! به این معنی که داعشی‌ها در قالب کمون‌ها، در ترکیه زندگی می‌کنند. ساختار چنین است: چندین خانواده سلفی با هم زندگی می‌کنند، آنها با دنیای خارج ارتباط برقرار نمی‌کنند. آنها به ندرت محله را ترک می‌کنند و فرزندان خود را به مدرسه عادی نمی‌فرستند و در مسجد محله آموزش می‌دهند. 

خانم نوشین مَنگو به این اشاره کرده که شهروندان ترکیه، به اتهام انتشار توییت علیه اردوغان، به راحتی به اتهام توهین به رئیس جمهور دستگیر می‌شوند اما سلفی‌ها به راحتی و بدون ترس از دستگیری در فضای مجازی مشغول به فعالیت هستند.

حالا وکیل مدافع مشهوری به نام مهمت عاکف جان، از فعالان مشهور شبکه ایکس در ترکیه است که آشکارا می‌گوید: «من فرزندانم را به مدارس رسمی لاییک ترکیه نمی‌فرستم تا آموزش کمالیستی ببینند».

پروفسور حلمی دمیر، به نکته ساختاری مهم دیگری اشاره کرده و می‌گوید: «بزرگترین ساختار رسمی دینی در ترکیه، سازمان امور دینی و اوقف است. این سازمان، به تمام شهرها و روستاها واعظ می‌فرستد. اما چرا آنان حاضر نیستند مردم را از خطرات سلفیّت آگاه کنند؟ این سازمان، تمام هم و غم خود را بر این متمرکز کرده که جشن سال نو میلادی در ترکیه را به عنوان یک پدیده ضد دینی و اجنبی معرفی کند. ولی من به آنان می‌گویم: اگر احیاناً برخی از شهروندان ترکیه، کریسمس را هم جشن بگیرند، در عوض به سوی پلیس ما تیراندازی نمی‌کنند. باور کنید، سلفیّت برای ترکیه به مراتب خطرناکتر از موضوعاتی است که شما خود را با آن سرگرم کرده اید». 

رویداد یالُوا باعث شده، پلیس و نهادهای امنیتی ترکیه در اثنای جشن سال نو میلادی، نگرانی بیشتری در مورد شهرهای پرجمعیت این کشور داشته باشند.
انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم