قیمت خودرو از دلار پیشی گرفت؛ افزایش حیرت‌انگیز ۱۸۰۰ درصدی در بازار خودروهای داخلی

برخلاف تصور که قیمت خودرو را هم‌ پای نوسانات نرخ ارز می‌داند، داده‌های تازه نشان می‌دهد بازار خودرو مسیری تندتر از دلار و تورم عمومی را طی کرده است. این موضوع، پرسش‌های مهمی درباره ریشه‌های افزایش قیمت و آینده این بازار ایجاد می‌کند.

رونمایی طناز طباطبایی از خانواده مولتی میلیاردرش: پدرم هیچ وقت اجازه نمی‌داد که…

بررسی تحولات بازار از پایان شهریور تا امروز نشان می‌دهد قیمت دلاری خودروهای داخلی و مونتاژی به‌طور میانگین حدود ۴.۵ درصد افزایش یافته است. این رشد به معنای آن است که حتی با درنظرگرفتن تغییرات نرخ ارز، خودرو گران‌تر از قبل شده و صرفاً کاهش ارزش پول ملی عامل این افزایش نبوده است.

در این بازه، خودروهای داخلی به‌طور متوسط بیش از ۲۸۰ دلار و خودروهای مونتاژی نزدیک به ۹۶۰ دلار افزایش قیمت دلاری را تجربه کرده‌اند. این ارقام نشان می‌دهد بازار خودرو از نرخ رشد دلار پیشی گرفته است.

سابقه رشد قیمتی در بازار خودرو

مرور روند چند سال گذشته نشان می‌دهد بازار خودرو به‌طور مزمن دچار رشد قیمتی فراتر از تورم عمومی بوده است. از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۳، میانگین قیمت خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی رشد ۱۸۴۸ درصدی داشته است، در حالی که رشد نرخ دلار در همین دوره ۱۴۵۲ درصد بوده است.

این فاصله، نشان می‌دهد که خودرو در ایران صرفاً یک کالای مصرفی نیست، بلکه به‌تدریج به ابزاری برای حفظ ارزش دارایی تبدیل شده است.

حرف حساب ژانگ پنگ ژائو


حرکت در مسیر درست سرمایه‌گذاری با «حرف حساب»

00:00
|
00:00

100

00:00
|
00:00

نقش دلالی و سیاست‌گذاری در التهاب بازار

در ماه‌های اخیر، حضور دلالان بار دیگر در بازار پررنگ شده است. شکاف قیمتی میان کارخانه و بازار آزاد، که نتیجه سیاست قیمت‌گذاری دستوری و ناکارآمدی در تنظیم بازار است، انگیزه فعالیت‌های دلالان را افزایش داده است. این فاصله قیمتی، خودرو را به کالایی جذاب برای خرید و فروش کوتاه‌مدت تبدیل کرده و به رشد بیشتر قیمت‌ها دامن زده است.

انتظارات تورمی و تغییر رفتار خریداران

عامل مهم دیگر، انتظارات تورمی جامعه است. زمانی که چشم‌انداز اقتصادی مبهم می‌شود و بسیاری انتظار افزایش تورم در آینده را دارند، تقاضا به سمت کالاهای بادوام و سرمایه‌ای حرکت می‌کند. خودرو به دلیل ماهیت دوگانه مصرفی و سرمایه‌ای خود، در چنین فضایی جذابیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.

نکته قابل‌توجه آن است که خودروهای ارزان‌تر داخلی در این دوره رشد دلاری بیشتری را تجربه کرده‌اند که  نشان می‌دهد تقاضا برای این خودروها بیشتر است.

از دست رفتن مزیت قیمتی خودروهای داخلی

یکی از پیامدهای مهم افزایش دلاری قیمت خودرو، تضعیف مزیت قیمتی محصولات داخلی و مونتاژی است. این خودروها مزیت قیمت دلاری پایین‌تری داشتند. اما اکنون میانگین قیمت دلاری خودروهای داخلی به حدود ۱۱ هزار و ۷۰۰ دلار رسیده است؛ رقمی که در بسیاری از کشورهای جهان امکان خرید خودروی صفرکیلومتر با فناوری به‌روز و استانداردهای ایمنی بالاتر را فراهم می‌کند.

تورم ساختاری؛ فراتر از کاهش ارزش پول

افزایش قیمت خودرو تنها نتیجه افت ارزش پول ملی نیست. شواهد نشان می‌دهد این بازار با تورم ساختاری دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ تورمی که حاصل موارد زیر است:

• هزینه‌های بالای تولید
• ناکارآمدی مدیریتی
• سربار مالی سنگین
• سیاست‌گذاری‌های نادرست

جمع‌بندی

تحولات اخیر نشان می‌دهد بازار خودرو وارد مرحله‌ای شده که افزایش قیمت آن دیگر صرفاً تابع دلار و تورم عمومی نیست. ترکیب موارد زیر باعضث شده است قیمت‌ها با شتابی بیشتر حرکت کنند:

• دلالی
• انتظارات تورمی
• ضعف ساختاری صنعت خودرو

سوالات متداول

۱. منظور از رشد دلاری قیمت خودرو چیست؟

رشد دلاری به این معناست که حتی با محاسبه قیمت خودرو بر اساس دلار، بهای آن افزایش یافته و این افزایش صرفاً ناشی از کاهش ارزش ریال نبوده است.

۲. چرا خودرو از نرخ دلار جلو زده است؟

به دلیل ترکیبی از انتظارات تورمی، فعالیت دلالان، شکاف قیمت کارخانه و بازار و مشکلات ساختاری صنعت خودرو، قیمت‌ها سریع‌تر از دلار رشد کرده‌اند.

۳. آیا افزایش قیمت خودرو فقط به تورم عمومی مربوط است؟

خیر، بخشی از افزایش قیمت ناشی از تورم ساختاری شامل هزینه‌های تولید، ناکارآمدی و سیاست‌گذاری نادرست است.

۴. افزایش قیمت دلاری چه اثری بر بازار خودرو دارد؟

این روند باعث از دست رفتن مزیت قیمتی خودروهای داخلی، کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان و افزایش فاصله کیفیت خودروهای داخلی با نمونه‌های جهانی می‌شود.

منبع: آکادمی تبدیل