روز نهضت سوادآموزی کی است؟ داستانی الهام‌بخش از تلاش برای ریشه‌کنی بی‌سوادی در ایران

«لازم است تمام بی‌سوادان، برای یادگیری و تمام خواهران و برادران باسواد برای یاددادن، بپا خیزند» این پیامی از رهبر انقلاب اسلامی امام خمینی است که منجر به شکل گیری کانونی به نام سازمان نهضت سواد آموزی در راستای دستیابی به آرمانی مقدس با هدف ریشه کنی هرگونه بی سوادی در کشور شد. برای آشنایی بیشتر با روز ملی نهصت سوادآموزی و تعریف و عملکردهای این نهضت با ما همراه باشید. 

رونمایی طناز طباطبایی از خانواده مولتی میلیاردرش: پدرم هیچ وقت اجازه نمی‌داد که…

.تاریخچه روز نهضت سواد آموزی

در تاریخ ۷ دی ماه ۱۳۵۸ امام خمینی رحمه الله فرمانی مبنی بر تشکیل نهضت سواد آموزی صادر کردند. این فرمان که با تدبیر و حکمت امام به انجام رسید آثار و نتایج فراوانی به همراه داشت. شکل گیری و فعالیت «نهضت سواد آموزی» نیز مانند خیلی از نهاد‌ها و ارگان‌های کشور از ثمرات انقلاب اسلامی است که تحولی بزرگ در کشور ما پدید آورد. سالروز صدور این فرمان و تشکیل نهضت سواد آموزی، «روز ملی سواد آموزی» و یا «روز نهضت سوادآموزی» نامگذاری شده است. گفتنی است «روز جهانی و بین‌المللی سوادآموزی» نیز در روز  ۸ سپتامبر است.  
در طول تاریخ در ایران سازمان‌هایی با هدف سواد آموزی به بزرگسالان فعالیت نموده‌اند که نام آن‌ها از این قرار است:

۱ – سازمان تعلیمات اکابر (۱۳۲۰–۱۳۱۵)

۲ – سازمان آموزش سالمندان (۱۳۳۵–۱۳۳۲)

۳ – سازمان آموزش بزرگسالان (۱۳۴۳–۱۳۳۵)

۴ – کمیته ملی پیکار جهانی با بی‌سوادی (۱۳۵۵–۱۳۴۳)

۵ – سازمان جهاد ملی سوادآموزی (۱۳۵۷–۱۳۵۵)

۶ -نهضت سوادآموزی (۱۳۵۸ تاکنون)

تعریفی از نهضت سواد آموزی

سازمان نهضت سوادآموزی ایران یک سازمان دولتی ایرانی است که در سال ۱۳۵۸ به دستور امام خمینی (ره) و به منظور آموزش خواندن و نوشتن به بزرگسالان و نیز کودکانی که به مدرسه دسترسی ندارند (مناطق محروم) تشکیل گردید. این سازمان با فعالیت‌های مفید و تاثیرگذار توانست بی سوادی را در کشور به شدت کاهش دهد. به عنوان مثال حاصل فعالیت‌های سوادآموزی در طول سال‌های ۶۸–۱۳۵۸ نشان می‌دهد که جمعی بالغ بر ۹/۳ میلیون نفر موفق به دریافت کارنامه قبولی از نهضت سوادآموزی شده‌اند. طبق آخرین آمار سال ۱۳۹۰ نرخ سواد در کشور به ۹۱ ٪ افزایش یافته است اگرچه در اردیبهشت ۱۳۹۴ رئیس سازمان نهضت سوادآموزی کشور  اعلام کرد بر اساس آمار‌ها هنوز بیش از ۱۰ میلیون نفر بی سواد در رده سنی بین ۱۰ تا ۴۹ سال در کشور وجود دارد! سازمان نهضت سواد آموزی تاکنون پنج مدال افتخار از یونسکو و آیسسکو دریافت کرده‌است.

دوره‌های آموزشی نهضت سوادآموزی از ۱۳۹۰ تا کنون به این صورت است: 

• دوره سواد آموزی: دوره‌ای است که به منظور دستیابی افراد بزرگسال به حداقل سواد طراحی و اجرا می‌شود (مدت دوره سواد آموزی حداقل ۴۰۰ ساعت است که با توجه به شرایط و مقتضیات محیطی و نیاز مخاطبان به تشخیص سازمان نهضت سواد آموزی حداکثر تا ۵۵۰ ساعت قابل افزایش است).
• دوره تحکیم سواد: دوره‌ای است که فرصت استمرار و پایداری آموخته‌ها و کاربرد آن را برای کسانی که دوره سواد آموزی را گذرانده و تمایل به ادامه تحصیل ندارند، فراهم می‌سازد.
• دوره انتقال: دوره‌ای است که فرصت ادامه تحصیل را برای کسانی که دوره سواد آموزی را گذرانده‌اند یا کسانی که فاقد شرایط ادامه تحصیل در نظام آموزش رسمی هستند، فراهم می‌سازد (دوره انتقال شامل ۸۰۰ ساعت آموزش است که ۲۰۰ ساعت آن به صورت خود آموز و غیرحضوری طراحی و اجرا می‌شود)

نقش و تاثیر سوادآموزی بر جامعه

بی شک آموزش و سواد به عنوان یکی از عوامل بنیادین و ریشه‌ای  در تمامی ابعاد توسعه پایدار و شاخص‌های رشد و پیشرفت کشور‌ها از جمله مقوله سلامت و اقتصاد تاثیری بی بدیل دارد. تاثیر سواد آموزی بر روند توسعه و ترویج صلح پایدار و کاهش آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی بخصوص اثر سواد آموزی و آموزش بزرگسالان بر «اقتصاد مقاومتی» در جامعه ما انکار ناپذیر است. داشتن کمترین نرخ سوادآموزی در کشور‌هایی که در آن‌ها خشونت متداول است رابطه بنیادین سوادآموزی و صلح را متذکر می‌شود.

با ورود به فن آوری‌های جدید و دانش جوامع، ضرورت داشتن توانایی خواندن و نوشتن بیش از پیش افزایش یافته و به صورت نیازی اجتناب ناپذیر و حتمی در آمده است. زمانی می‌توانیم از سطوح دیگر سواد همچون سواد رسانه ای به عنوان یکی از نیاز‌های عصر امروز والدین در برخورد با فرزندان سخن به میان آوریم که در دستیابی به سواد خواندن و نوشتن به عنوان حداقل سواد در دنیای امروز به طور کامل دست یافته باشیم؛ بنابراین برخورداری از سواد، اولین شرط ورود به گفتگو و برقراری ارتباط مناسب در جامعه است و مسیر دستیابی به مشارکت اجتماعی و فرهنگی، مهارت اندوزی و خود کفایی خواهد بود.

هدف از گرامیداشت روز نهضت سواد آموزی

سازمان نهضت سواد آموزی با اجرای طرح‌های مختلف از جمله طرح «بسیج سواد آموزی» توانست هدف کوتاه مدت فرمان تاریخی امام (ره) را در ربع قرن گذشته محقق نماید و نرخ با سوادی کشور را در جمعیت ۶ ساله به بالا،   از ۴۷٫۵% در سال ۱۳۵۵ (قبل از انقلاب) به  ۸۵% در سال ۱۳۸۰ افزایش دهد. هر سال در این تاریخ از تلاش‌ها و زحمات این نهضت مردمی قدردانی می‌شود و همایش‌هایی برگزار می‌گردد تا چشم اندازی از اهداف و فعالیت‌هایی مفید برای آینده در جهت ریشه کن کردن بی سوادی در کشور بررسی شود.   به امید این که در کشور عزیزمان ایران، هیچ پدر و مادری بی سوادی نباشند و هیچ کودکی این رنج خاموش را تجربه نکند.

منبع: ستاره