راز شکست مربیان انگلیسی در لیگ برتر؛ چرا قهرمانی دور از دسترس است؟

به گزارش نمابان و به نقل از ورزش سه، یک واقعیت آماری باید زنگ خطر را برای مربیان انگلیسی به صدا دربیاورد: از زمان تاسیس لیگ برتر انگلیس در سال ۱۹۹۲، حتی یک مربی انگلیسی هم نتوانسته جام قهرمانی این رقابت‌ها را بالای سر ببرد. آماری شگفت‌انگیز که پس از بیش از سه دهه، همچنان محل بحث است و پرسش‌های جدی درباره مسیر تربیت مربی در انگلیس مطرح می‌کند، سرزمینی که فوتبال را به جهان معرفی کرد.

راز بیماری نادر ترانه علیدوستی که دست‌هایش را پیر کرد؛ ویتیلیگو چیست؟

در این سال‌ها، مربیان خارجی بودند که برای باشگاه‌های انگلیسی دوران‌های طلایی ساختند؛ از پپ گواردیولا در منچسترسیتی گرفته تا یورگن کلوپ در لیورپول، ژوزه مورینیو در چلسی و آرسن ونگر در آرسنال. هرکدام‌ از آنها اثری پررنگ بر تاریخ لیگ انگلیس گذاشتند، در حالی که مربیان انگلیسی، حتی چهره‌های شناخته‌شده‌ای چون هری ردنپ، سم آلاردایس یا کوین کیگان، هرگز نتوانستند این مسیر را تا قله طی کنند. کیگان حتی با نیوکاسل در فصل ۹۶–۱۹۹۵ تا آستانه قهرمانی رفت، اما در نهایت دستش به جام نرسید.

نکته جالب اینجاست که پیش از دوران لیگ برتر، در عصر First Division، سلطه بر لیگ کاملا در اختیار مربیان بریتانیایی بود؛ هرچند نه همیشه انگلیسی. در واقع، بسیاری از سلسله‌های بزرگ فوتبال انگلیس را مربیان اسکاتلندی ساختند؛ مربیانی که نقشی تاریخی در شکل‌گیری هویت باشگاه‌ها داشتند.

نمونه شاخص، لیورپول است؛ جایی که بیل شنکلی در دهه ۶۰ میلادی انقلابی بنیادین به پا کرد و پایه‌های موفقیت مدرن باشگاه را گذاشت. پس از او، باب پیزلی، پرافتخارترین مربی تاریخ لیورپول با شش قهرمانی لیگ و سه جام باشگاه‌های اروپا، و سپس جو فاگان، این مسیر را ادامه دادند و دوران سلطه آنفیلد را تثبیت کردند.

منچستریونایتد هم اگرچه اوج اقتدارش را در عصر لیگ برتر تجربه کرد، اما ساختار هویتی‌اش پیش‌تر به دست اسکاتلندی‌ها شکل گرفته بود؛ از مت بازبی که باشگاه را پیش و پس از فاجعه مونیخ هدایت کرد، تا الکس فرگوسن که بعدها به موفق‌ترین مربی تاریخ لیگ برتر تبدیل شد.

در First Division، مربیان انگلیسی دیگری چون هاوارد کندال در اورتون، دان روی در لیدز و برایان کلاف در دربی کانتی و ناتینگهام فارست نیز اثر ماندگاری گذاشتند، اما پس از ۱۹۹۲، جام قهرمانی عملا به قلمرو مربیان خارجی منتقل شد.

نقطه عطف این تغییر، سال ۱۹۹۸ بود؛ زمانی که آرسن ونگر به‌عنوان نخستین مربی غیر بریتانیایی قهرمان فوتبال انگلیس شد و درها را به روی دوره‌ای تازه گشود؛ دوره‌ای که در آن باشگاه‌ها بیش از پیش به سراغ ایده‌های مدرن، رویکردهای علمی و نگاه‌های تاکتیکی پیچیده رفتند. پیش از ونگر، تنها اسکاتلندی‌هایی چون الکس فرگوسن و کنی دالگلیش توانسته بودند جام قهرمانی در لیگ برتر را فتح کنند.

امروز لیگ برتر، بین‌المللی‌ترین لیگ جهان است؛ چه در زمین و چه روی نیمکت‌ها. و پرسشی که همچنان بی‌پاسخ مانده، این است: چه زمانی دوباره یک مربی انگلیسی می‌تواند قهرمان فوتبال کشور خودش شود؟

فهرست کلیه مربیانی که در لیگ سطح برتر انگلیس قهرمان شدند:

1888–89، پرستون نورث‌اند، ویلیام سودل (انگلیسی)
1889–90، پرستون نورث‌اند، ویلیام سودل (انگلیسی)
1890–91، اورتون، دیک مولینو (انگلیسی)
1891–92، ساندرلند، تام واتسون (انگلیسی)
1892–93، ساندرلند، تام واتسون (انگلیسی)
1893–94، استون ویلا، جورج رمزی (اسکاتلندی)
1894–95، ساندرلند، رابرت کمپبل (اسکاتلندی)
1895–96، استون ویلا، جورج رمزی (اسکاتلندی)
1896–97، استون ویلا، جورج رمزی (اسکاتلندی)
1897–98، شفیلد یونایتد، جوزف ووستینهلم (انگلیسی)
1898–99، استون ویلا، جورج رمزی (اسکاتلندی)
1899–1900، استون ویلا، جورج رمزی (اسکاتلندی)
1900–01، لیورپول، تام واتسون (انگلیسی)
1901–02، ساندرلند، الکس مکی (اسکاتلندی)
1902–03، شفیلد ونزدی، آرتور دیکینسون (انگلیسی)
1903–04، شفیلد ونزدی، آرتور دیکینسون (انگلیسی)
1904–05، نیوکسل یونایتد، فرانک وات (اسکاتلندی)
1905–06، لیورپول، تام واتسون (انگلیسی)
1906–07، نیوکسل یونایتد، فرانک وات (اسکاتلندی)
1907–08، منچستریونایتد، ارنست مَنگنال (انگلیسی)
1908–09، نیوکسل یونایتد، فرانک وات (اسکاتلندی)
1909–10، استون ویلا، جورج رمزی (اسکاتلندی)
1910–11، منچستریونایتد، ارنست مَنگنال (انگلیسی)
1911–12، بلکبرن روورز، رابرت میدلتون (انگلیسی)
1912–13، ساندرلند، باب کایل (ایرلندی)
1913–14، بلکبرن روورز، رابرت میدلتون (انگلیسی)
1914–15، اورتون، ویلیام سی. کاف (انگلیسی)

(وقفه به دلیل جنگ جهانی اول)

1919–20، وست برومویچ آلبیون، فرد اوریس (انگلیسی)
1920–21، برنلی، جان هاورث (انگلیسی)
1921–22، لیورپول، دیوید اشورث (انگلیسی)
1922–23، لیورپول، مت مک‌کوئین (اسکاتلندی)
1923–24، هادرسفیلد تاون، هربرت چپمن (انگلیسی)
1924–25، هادرسفیلد تاون، سسیل پاتر (اسکاتلندی)
1925–26، هادرسفیلد تاون، جک چاپلین (اسکاتلندی)
1926–27، نیوکسل یونایتد، فرانک وات (اسکاتلندی)
1927–28، اورتون، توماس اچ. مکینتاش (انگلیسی)
1928–29، شفیلد ونزدی، رابرت براون (اسکاتلندی)
1929–30، شفیلد ونزدی، رابرت براون (اسکاتلندی)
1930–31، آرسنال، هربرت چپمن (انگلیسی)
1931–32، اورتون، توماس اچ. مکینتاش (انگلیسی)
1932–33، آرسنال، هربرت چپمن (انگلیسی)
1933–34، آرسنال، جورج الیسون (انگلیسی)
1934–35، آرسنال، جورج الیسون (انگلیسی)
1935–36، ساندرلند، جانی کوکرین (اسکاتلندی)
1936–37، منچسترسیتی، ویلف وایلد (انگلیسی)
1937–38، آرسنال، جورج الیسون (انگلیسی)
1938–39، اورتون، تئو کلی (انگلیسی)

(وقفه به دلیل جنگ جهانی دوم)

1946–47، لیورپول، جورج کی (انگلیسی)
1947–48، آرسنال، تام ویتاکر (انگلیسی)
1948–49، پورتسموث، باب جکسون (انگلیسی)
1949–50، پورتسموث، باب جکسون (انگلیسی)
1950–51، تاتنهام هاتسپر، آرتور رو (انگلیسی)
1951–52، منچستریونایتد، مت بازبی (اسکاتلندی)
1952–53، آرسنال، تام ویتاکر (انگلیسی)
1953–54، ولورهمپتون، استن کالیس (انگلیسی)
1954–55، چلسی، تد دریک (انگلیسی)
1955–56، منچستریونایتد، مت بازبی (اسکاتلندی)
1956–57، منچستریونایتد، مت بازبی (اسکاتلندی)
1957–58، ولورهمپتون، استن کالیس (انگلیسی)
1958–59، ولورهمپتون، استن کالیس (انگلیسی)
1959–60، برنلی، هری پاتس (انگلیسی)
1960–61، تاتنهام هاتسپر، بیل نیکلسون (انگلیسی)
1961–62، ایپسویچ تاون، آلف رمزی (انگلیسی)
1962–63، اورتون، هری کاتریک (انگلیسی)
1963–64، لیورپول، بیل شنکلی (اسکاتلندی)
1964–65، منچستریونایتد، مت بازبی (اسکاتلندی)
1965–66، لیورپول، بیل شنکلی (اسکاتلندی)
1966–67، منچستریونایتد، مت بازبی (اسکاتلندی)
1967–68، منچسترسیتی، جو مرسر (انگلیسی)
1968–69، لیدز یونایتد، دان روی (انگلیسی)
1969–70، اورتون، هری کاتریک (انگلیسی)
1970–71، آرسنال، برتی می (انگلیسی)
1971–72، دربی کانتی، برایان کلاف (انگلیسی)
1972–73، لیورپول، بیل شنکلی (اسکاتلندی)
1973–74، لیدز یونایتد، دان روی (انگلیسی)
1974–75، دربی کانتی، دیو مک‌کی (اسکاتلندی)
1975–76، لیورپول، باب پیزلی (انگلیسی)
1976–77، لیورپول، باب پیزلی (انگلیسی)
1977–78، ناتینگهام فارست، برایان کلاف (انگلیسی)
1978–79، لیورپول، باب پیزلی (انگلیسی)
1979–80، لیورپول، باب پیزلی (انگلیسی)
1980–81، استون ویلا، ران ساندرز (انگلیسی)
1981–82، لیورپول، باب پیزلی (انگلیسی)
1982–83، لیورپول، باب پیزلی (انگلیسی)
1983–84، لیورپول، جو فاگان (انگلیسی)
1984–85، اورتون، هاوارد کندال (انگلیسی)
1985–86، لیورپول، کنی دالگلیش (اسکاتلندی)
1986–87، اورتون، هاوارد کندال (انگلیسی)
1987–88، لیورپول، کنی دالگلیش (اسکاتلندی)
1988–89، آرسنال، جورج گراهام (اسکاتلندی)
1989–90، لیورپول، کنی دالگلیش (اسکاتلندی)
1990–91، آرسنال، جورج گراهام (اسکاتلندی)
1991–92، لیدز یونایتد، هاوارد ویلکینسون (انگلیسی)

لیگ برتر انگلیس (Premier League):

1992–93، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
1993–94، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
1994–95، بلکبرن روورز، کنی دالگلیش (اسکاتلندی)
1995–96، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
1996–97، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
1997–98، آرسنال، آرسن ونگر (فرانسوی)
1998–99، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
1999–2000، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
2000–01، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
2001–02، آرسنال، آرسن ونگر (فرانسوی)
2002–03، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
2003–04، آرسنال، آرسن ونگر (فرانسوی)
2004–05، چلسی، ژوزه مورینیو (پرتغالی)
2005–06، چلسی، ژوزه مورینیو (پرتغالی)
2006–07، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
2007–08، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
2008–09، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
2009–10، چلسی، کارلو آنچلوتی (ایتالیایی)
2010–11، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
2011–12، منچسترسیتی، روبرتو مانچینی (ایتالیایی)
2012–13، منچستریونایتد، الکس فرگوسن (اسکاتلندی)
2013–14، منچسترسیتی، مانوئل پیگرینی (شیلیایی)
2014–15، چلسی، ژوزه مورینیو (پرتغالی)
2015–16، لسترسیتی، کلودیو رانیری (ایتالیایی)
2016–17، چلسی، آنتونیو کونته (ایتالیایی)
2017–18، منچسترسیتی، پپ گواردیولا (اسپانیایی)
2018–19، منچسترسیتی، پپ گواردیولا (اسپانیایی)
2019–20، لیورپول، یورگن کلوپ (آلمانی)
2020–21، منچسترسیتی، پپ گواردیولا (اسپانیایی)
2021–22، منچسترسیتی، پپ گواردیولا (اسپانیایی)
2022–23، منچسترسیتی، پپ گواردیولا (اسپانیایی)
2023–24، منچسترسیتی، پپ گواردیولا (اسپانیایی)
2024–25، لیورپول، آرنه اشلوت (هلندی)

منبع: ورزش سه