رازهای عمیق دعای «یا من أرجوه» در ماه رجب که هر مؤمنی باید بداند!

به گزارش خبرنگار فرهنگی نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، دعای مشهور ماه رجب، دعایی است که از امام صادق علیه‌السلام روایت شده و خواندن آن در هر روز از این ماه، هم در صبح و هم در شام، و پس از نمازهای روز و شب، مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. این دعا، صرفاً مجموعه‌ای از کلمات نیست، بلکه جوهر معارف توحیدی و اخلاقی ماه رجب را در خود جای داده است. محتوای این مناجات عمیق، بازتاب‌دهندهٔ نیازهای اساسی انسان سالک در مسیر قرب الهی است.

عکس | تهران‌گردی امیر عابدزاده و خواهرش در تهران

در بخش ابتدایی دعا می‌خوانیم «یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ». (اى خدایى که از او امید هر خیر و احسان دارم و نزد هر شرى از خشم او ایمنى مى‏ جویم)

در این بخش، خداوند به عنوان تنها مرجع و مأمن معرفی می‌شود؛ او کسی است که در تمام امور زندگی، چه در طلب هر خیری و چه در فرار از هر شرّی، تنها امید و تکیه‌گاه بنده است و پناه بردن به او، انسان را از غضب و سخط الهی ایمن می‌کند. این جمله نشان‌دهنده ایمان کامل به قدرت مطلق خداوند در دفع و جلب است.

سپس، عظمت و سخاوت بی‌حد و حصر پروردگار در بخشش مورد تأکید قرار می‌گیرد: «یَا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ». (اى آنکه عطا مى ‏کنى بسیار را به کم اى آنکه هر که سؤال کند عطا مى‏ کنى)

این بیان، اشاره‌ای است به این حقیقت که خداوند پاداش اعمال کوچک و اندک بنده را به صورت فراوان و نامحدود عطا می‌کند، و این کرامت ذاتی اوست که به هر کس که درخواست کند، بدون هیچ چشم‌داشتی، عطا می‌کند. این بخش، انگیزه بنده را برای دعا و طلب کردن تقویت می‌کند، زیرا می‌داند که درخواستش در مقابل دریای رحمت الهی ناچیز است.

در ادامه، مقام رحمت و بخشش الهی فراتر از دایره درخواست‌های محدود انسان تصویر می‌شود: «یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً». (اى آنکه به هر که سؤال نکند و تو را هم نشناسد باز از لطف و رحمتت عطا مى ‏کنى)

این اوج رحمت بی‌واسطه است؛ خداوند نه تنها به سائلان، بلکه به کسانی که حتی از او غافلند یا او را نشناخته‌اند نیز از روی محبت و شفقت ذاتی، نعمت‌های مادی و معنوی می‌بخشد. این بخش نشان می‌دهد که لطف الهی شامل حال همه مخلوقات است، حتی پیش از آنکه بنده‌ای به کمال معرفت برسد و او را طلب کند.

پس از این مقدمات ستایش‌آمیز و معرفتی، دعا به مرحله درخواست اصلی و جامع می‌رسد: «أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ جَمِیعَ خَیْرِ الْآخِرَةِ وَ اصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیَا وَ شَرِّ الْآخِرَةِ». (عطا فرما مرا که از تو درخواست مى ‏کنم جمیع خوبیهاى دنیا و جمیع خوبیهاى آخرت را. و دفع فرما از من به درخواستم از تو جمیع شرور دنیا و آخرت را)

در این فراز، دعا کننده تمام خیرات مطلوب دنیوی و اخروی را به صورت یکجا طلب می‌کند و همزمان، تمام شرور و بلایای هر دو جهان را از خود دور می‌کند. این درخواست، جامع‌ترین شکل بندگی و توکل است که در آن بنده تمام امور خود را به کفایت الهی واگذار می‌نماید.

در پایان، دعا با تأکید بر عظمت و پایداری عطا همراه با استغاثه برای حفظ آبرو در آخرت خاتمه می‌یابد: «فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ؛ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ یَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ یَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَى النَّارِ». (زیرا عطاى تو بى‏ نقص است و از فضل و کرمت بهره من بیفزاى اى خداى کریم. اى صاحب جلال و بزرگوارى اى صاحب نعمتها و جود اى صاحب عطا و کرم به کرمت محاسنم را بر آتش دوزخ حرام گردان.)

در این بخش، بنده اطمینان می‌دهد که بخشش تو از بین نمی‌رود و از او می‌خواهد که از فضل و کرم بی‌پایانش بیفزاید. سپس با ذکر صفات جلال و اکرام، جود و منّت الهی، درخواست نهایی و مهم خود را مطرح می‌کند که همان “حرام کردن موهای سفید و عمر” (اشاره به پیری و عبادت در طول عمر) بر آتش دوزخ است؛ یعنی طلب مغفرت نهایی برای روز حساب.

انتهای‌پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم