چرا حمایت‌های روانی-اجتماعی در بحران‌ها هنوز قانونی نیست؟ تجربه بم و هشدار پیشگیری از خودکشی

سیدحسن موسوی‌چلک چهارشنبه سوم دی در همایشی که به مناسبت فرا رسیدن سالگرد زلزله بم برگزار شد، با ادای احترام به جان‌باختگان این فاجعه و تقدیر از تلاش‌های امدادگران و مددکاران در آن، به تحلیل ابعاد روانی و اجتماعی بحران‌ها و درس‌هایی که از زلزله بم باید آموخت، پرداخت.

عکس | تهران‌گردی امیر عابدزاده و خواهرش در تهران

وی با اشاره به اهمیت توجه به جنبه‌های روحی بازماندگان گفت: زلزله بم نشان داد که حمایت‌های روانی-اجتماعی نیازمند بازتعریف است و ساختار ظریف اداری ستاد حوادث غیرمترقبه قادر به مدیریت بحران‌های بزرگ و انجام هماهنگی بین سازمانی نیست.

موسوی بیان کرد: یکی از آثار مثبت این تجربه تلخ، تصویب قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران در کشور بود که امروز با ساختار مدیریتی مسئولیت‌پذیر و هماهنگ، فعالیت می‌کند.

وی با بیان اینکه تا چند سال پیش، حمایت روانی-اجتماعی در حوادث موضوعیتی نداشت و مداخلات صرفاً بر اساس تجربه افراد انجام می‌شد، تأکید کرد: امروز به برکت درس‌هایی که از بم آموخته شد، سازوکارهای متعددی برای حمایت روانی-اجتماعی در بلایا و بحران‌ها به صورت قانونی تعریف شده است؛ ما امروز یک سند ملی و سه برنامه ملی در حوزه مدیریت بحران داریم.

معاون سازمان بهزیستی کشور آمادگی کامل خود و همکارانش را برای همکاری در راستای ارتقاء سلامت روان اجتماعی در شهرستان بم اعلام کرد و گفت: اگر قرار است اتفاقی در حوزه حمایت روانی-اجتماعی بیفتد، باید برای ارتقاء سلامت روان اجتماعی، یک برنامه عملیاتی قابل اجرا، قابل ارزیابی و متناسب با اولویت‌ها و زیست‌بوم فرهنگی شهرستان بم نوشته شود.

وی همچنین بر لزوم بازخوانی تجارب ارزشمند کسانی که در آن شرایط سخت فعال بودند، تأکید کرد.

اجرای برنامه ملی پیشگیری از خودکشی در بم

موسوی‌چلک در ادامه اعلام آمادگی کرد که برنامه ملی پیشگیری از خودکشی (تدوین شده با همکاری بهزیستی، وزارت کشور و وزارت بهداشت) با نگاه سه سطح پیشگیری، در شهرستان بم به صورت اجرایی درآید و بم یکی از اولین شهرهایی باشد که این برنامه در آن اجرا می‌شود.

وی افزود: آثار اجتماعی بحران‌های بزرگ، هرچه جلوتر می‌رویم بیشتر خود را نشان می‌دهد و نیازمند برنامه‌ای هستیم که هم علمی باشد و هم اجرایی.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به تصویب برنامه ملی نشاط اجتماعی در شورای اجتماعی کشور، خواستار بازتعریف برنامه‌های نشاط اجتماعی با استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی، دینی و عمومی در شهرستان‌هایی شد که بحران‌هایی نظیر زلزله را تجربه کرده‌اند تا تاب‌آوری اجتماعی ارتقا یابد.

در بخش پایانی سخنانش، موسوی‌چلک بر ضرورت آموزش نیروهای متخصص برای مداخله در شرایط بحران تأکید کرد و گفت: برای حمایت‌های روانی-اجتماعی نیازمند نیروهای آموزش‌دیده‌ای هستیم که هم فرهنگ مردم بم را بشناسند، هم مبانی علمی را بدانند و هم بحران را بشناسند.

وی پیشنهاد کرد که الگوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران (بهشت شب) با همکاری وزارت بهداشت در شهرستان بم برای توانمندسازی نیروهای انسانی اجرا شود تا در بحران‌ها، افرادی متخصص و مهارت‌مند مداخله کنند، نه صرفاً افراد دلسوز فاقد تخصص لازم.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در پایان با یادآوری کمک‌های خارجی به بم، سخنان خود را با ادای احترام به مراقبین (کسانی که به دیگران کمک کردند اما خودشان فراموش شدند) به پایان رساند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا