هوره و سیاچمانه؛ صدای کهن کردستان که هویت را زنده نگه می‌دارد

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم از کامیاران، موسیقی آیینی در کردستان، فراتر از هنر، بخشی از زیست روزمره مردم است؛ زبانی که شادی، سوگ، حماسه و همبستگی را روایت می‌کند و نسل به نسل منتقل شده است.

عکس | تهران‌گردی امیر عابدزاده و خواهرش در تهران

در میان این میراث غنی، هوره و سیاچمانه جایگاهی ویژه دارند؛ آوازهایی برخاسته از کوه، تاریخ و رنج و رشادت مردمانی که با صدا، هویت خود را حفظ کرده‌اند.

شهرستان کامیاران، به‌عنوان یکی از خاستگاه‌های مهم این موسیقی کهن، همچنان نقش پررنگی در زنده نگه داشتن این آیین‌ها ایفا می‌کند؛ آیین‌هایی که نه در کتاب‌ها، بلکه در سینه هنرمندان مانده‌اند.

پنجمین جشنواره منطقه‌ای هوره و سیاچمانه، فرصتی بود تا این صداهای اصیل بار دیگر در تالار نوبهار کامیاران طنین‌انداز شود و مخاطبان را به سفری در دل تاریخ و فرهنگ ببرد.

این جشنواره، فقط یک رویداد هنری نبود؛ گردهمایی نسلی بود از هنرمندان، خانواده‌ها و علاقه‌مندان که با موسیقی، پیوندهای اجتماعی خود را بازتعریف کردند. هوره و سیاچمانه، در چنین فضاهایی، دوباره جان می‌گیرند؛ نه به‌عنوان نوستالژی، بلکه به‌عنوان میراثی زنده و پویا.

موسیقی که دل‌ها را به هم نزدیک می‌کند

در جریان این جشنواره، علی‌اصغر دریایی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان، با تأکید بر نقش اجتماعی موسیقی‌های آیینی، هوره و سیاچمانه را عاملی برای تقویت پیوندهای خانوادگی و اجتماعی دانست.

او با اشاره به فاصله‌هایی که زندگی مدرن میان اعضای خانواده و جامعه ایجاد کرده، گفت: این آیین‌ها و برنامه‌های فرهنگی، دل‌ها را دوباره به هم نزدیک می‌کنند و پیوندهایی را که در شلوغی زندگی کمرنگ شده، احیا می‌کنند.

دریایی همچنین هوره و سیاچمانه را از کهن‌ترین آوازهای منطقه زاگرس دانست؛ آوازهایی که قرن‌ها، روایت‌گر زندگی، عشق، سوگ و مقاومت بوده‌اند و امروز مسئولیت حفظ و انتقال آن‌ها، بر دوش هنرمندان و متولیان فرهنگ است.

هوره و سیاچمانه؛ روایت رشادت و هویت

هوره، آوازی کشیده و حماسی است که بیشتر در موقعیت‌های خاص اجتماعی، سوگواری‌ها و روایت‌های تاریخی خوانده می‌شود؛ آوازی که از دل کوه برمی‌خیزد و با جان شنونده گره می‌خورد.

سیاچمانه، اما روایت‌گر احساسات عمیق‌تر انسانی است؛ آواز عشق، دلتنگی و حماسه، با ساختاری پیچیده و اجرایی که نیازمند مهارت و تجربه بالای خواننده است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان تأکید کرد که این موسیقی‌ها می‌توانند رشادت‌ها و هویت قهرمانان ملی، از جمله پیشمرگان کُرد مسلمان، را به شکلی هنری برای نسل‌های آینده روایت کنند؛ روایتی که هم ریشه در تاریخ دارد و هم ظرفیت تربیتی و هویتی.

کامیاران؛ حافظ آیین‌های کهن

کامیاران، تنها میزبان این جشنواره نبود؛ بلکه نماد پیوند عمیق مردم منطقه با موسیقی آیینی است. حضور پررنگ هنرمندان بومی، استقبال مردم و فضای صمیمی جشنواره نشان داد که این آیین‌ها هنوز در بطن جامعه جریان دارند.

یکی از هنرمندان پیشکسوت هوره‌خوان کامیاران در حاشیه جشنواره با صدایی آرام اما پر از دغدغه در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: هوره و سیاچمانه فقط صدا نیست؛ خاطره پدران ماست. اگر امروز برای آموزش و حمایت از جوان‌ها کاری نکنیم، فردا فقط نامش می‌ماند، نه خودش.

یک شهروند جوان کامیارانی نیز معتقد است: ما با این آوازها بزرگ شده‌ایم، اما نسل جدید کمتر آن را می‌شناسد. اگر جشنواره‌ها مقطعی باشد و آموزش نباشد، این موسیقی آرام‌آرام از زندگی ما حذف می‌شود.

در پایان جشنواره، از هنرمندان شرکت‌کننده با اهدای لوح تقدیر و جوایز تجلیل شد؛ اقدامی نمادین برای قدردانی از کسانی که بی‌هیاهو، حافظ بخشی از هویت فرهنگی این سرزمین‌اند.

هوره و سیاچمانه، صرفاً آوازهایی کهن نیستند؛ آن‌ها روایت زنده هویت، تاریخ و پیوندهای اجتماعی مردم کردستان‌اند. جشنواره‌هایی از این دست، اگر با تداوم، آموزش و حمایت واقعی همراه شوند، می‌توانند این میراث ارزشمند را از خطر فراموشی نجات دهند.

کامیاران نشان داد که هنوز می‌توان به آینده موسیقی آیینی امید داشت؛ آینده‌ای که در آن، صداهای کهن، همچنان روایت‌گر انسان، خانواده و فرهنگ خواهند بود.

هوره و سیاچمانه امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند نگاه فراتر از برگزاری چند جشنواره مناسبتی هستند؛ اگر این آیین‌ها به جریان مستمر آموزشی، ثبت علمی، حمایت از هنرمندان بومی و انتقال هدفمند به نسل جوان تبدیل نشوند، خطر تبدیل شدنشان به «یادگار موزه‌ای» بسیار جدی است. حفظ میراث ناملموس، با سخنرانی و تقدیرنامه محقق نمی‌شود؛ بلکه نیازمند برنامه‌ریزی، بودجه، استمرار و اراده فرهنگی واقعی است.

انتهای پیام/481

منبع: خبرگزاری تسنیم