آزمایش 11 رقم گندم در مزارع مشارکتی سمنان؛ راهکاری نوین برای مقابله با خشکسالی!

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم ازسمنان، اجرای طرح مزارع مشارکتی گندم در استان سمنان با هدف ارزیابی میدانی ارقام مختلف این محصول راهبردی و افزایش بهره‌وری در شرایط اقلیمی خاص منطقه آغاز شده است. در قالب این طرح، 11 رقم گندم در قطعات 300 مترمربعی و در کنار یکدیگر کشت شده‌اند تا عملکرد آن‌ها در شرایط واقعی آب، خاک و اقلیم مورد سنجش قرار گیرد و نتایج آن به‌صورت عملی در اختیار کشاورزان قرار گیرد.

لحظه‌ای ناب از پوریا پورسرخ در شب یلدا؛ آوازخوانی پرانرژی برای مادر و همسرش

مزارع مشارکتی؛ پاسخ عملی به چالش خشکسالی در کشاورزی سمنان

اهمیت اجرای این طرح در شرایطی دوچندان می‌شود که بخش کشاورزی استان سمنان طی سال‌های اخیر با کاهش بارندگی، افت منابع آبی و تداوم خشکسالی مواجه بوده است. آمارها نشان می‌دهد تولید گندم در استان در سال زراعی گذشته با کاهش قابل توجهی همراه بوده و این موضوع ضرورت استفاده از روش‌های علمی برای انتخاب ارقام سازگار و کم‌ریسک را بیش از پیش برجسته کرده است.

بر اساس داده‌های موجود، گندم همچنان یکی از مهم‌ترین محصولات زراعی استان سمنان به شمار می‌رود و سالانه ده‌ها هزار هکتار از اراضی آبی و دیم استان به کشت این محصول اختصاص می‌یابد. با وجود محدودیت‌های اقلیمی، کشاورزان سمنانی نقش مهمی در تأمین گندم مورد نیاز کشور ایفا می‌کنند و حفظ پایداری تولید این محصول، از اولویت‌های بخش کشاورزی استان محسوب می‌شود.

گندم، محصول راهبردی در خط مقدم امنیت غذایی کشور

در همین راستا، طرح مزارع مشارکتی تلاش دارد با مشارکت مستقیم کشاورزان پیشرو، زمینه انتقال تجربه و دانش عملی را فراهم کند. نتایج حاصل از این مزارع الگویی قابل اعتماد برای بهره‌برداران خواهد بود تا بر اساس داده‌های واقعی، رقم مناسب کشت را انتخاب کرده و از خسارت‌های ناشی از استفاده بذر نامناسب جلوگیری کنند.

انتخاب رقم سازگار؛ کلید پایداری تولید در اقلیم‌های کم‌آب

کارشناسان کشاورزی معتقدند انتخاب رقم سازگار با شرایط اقلیمی، یکی از مؤثرترین راهکارها برای کاهش هزینه‌های تولید و افزایش عملکرد در واحد سطح است. این رویکرد به‌ویژه در استان‌هایی مانند سمنان که با چالش جدی منابع آبی روبه‌رو هستند، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در پایداری تولید و امنیت غذایی ایفا کند.

اجرای طرح مزارع مشارکتی گندم در سمنان را می‌توان گامی عملی در مسیر توسعه کشاورزی دانش‌بنیان دانست؛ رویکردی که با تلفیق تجربه کشاورزان و یافته‌های کارشناسی، به بهبود تصمیم‌گیری در کشت محصولات اساسی کمک می‌کند و زمینه ارتقای بهره‌وری، کاهش ریسک و تقویت تولید پایدار را در بخش کشاورزی استان فراهم می‌سازد.

ابوالفضل شاهمرادی، مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان سمنان ،در گفت وگو با خبرنگارتسنیم درسمنان،اظهارداشت: طرح مزارع مشارکتی گندم با هدف بررسی و مقایسه ارقام مختلف این محصول در شهرستان سمنان به اجرا درآمده است تا کشاورزان بتوانند با تکیه بر نتایج میدانی، انتخاب آگاهانه‌تری در کشت داشته باشند.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان سمنان،گفت : این طرح با مشارکت کشاورزان پیشرو طراحی شده تا نتایج آن در شرایط واقعی تولید، برای بهره‌برداران قابل لمس و کاربردی باشد.

وی افزود: در قالب این برنامه، 11 رقم مختلف گندم در قطعاتی مجزا اما هم‌جوار کشت شده‌اند تا امکان مقایسه دقیق عملکرد آن‌ها فراهم شود و تفاوت‌ها به‌صورت عینی مشاهده شود.

شاهمرادی تصریح کرد: هر یک از این ارقام در قطعاتی به مساحت 300 مترمربع کشت شده و شرایط آب، خاک و اقلیم برای همه آن‌ها یکسان در نظر گرفته شده است تا نتایج حاصل، قابل استناد باشد.

وی بیان کرد: هدف اصلی از اجرای این طرح، شناسایی ارقامی است که در شرایط اقلیمی سمنان، به‌ویژه در دوره‌های خشکسالی، بیشترین سازگاری و کمترین ریسک تولید را داشته باشند.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان سمنان خاطرنشان کرد: انتخاب رقم مناسب بذر، یکی از عوامل کلیدی در کاهش مخاطرات کشاورزی است و می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در پایداری تولید ایفا کند.

شاهمرادی عنوان کرد: نتایج این مزارع الگویی عملی برای کشاورزان خواهد بود و آن‌ها می‌توانند بر اساس داده‌های واقعی، بهترین گزینه را برای کشت سال‌های آینده انتخاب کنند.

وی اظهار کرد: شرایط چالش‌برانگیز منابع آبی و تغییرات اقلیمی، ضرورت استفاده از روش‌های علمی و مشارکتی را دوچندان کرده و این طرح پاسخی به همین نیاز است.

شاهمرادی تأکید کرد: با کاهش خطای انتخاب بذر نامناسب، هزینه‌های تولید نیز کاهش می‌یابد و در نهایت، امنیت غذایی منطقه تقویت خواهد شد.

شاهمرادی در خاتمه، اضافه کرد: توسعه چنین طرح‌هایی می‌تواند مسیر کشاورزی دانش‌بنیان را هموار کرده و بهره‌وری مزارع گندم استان سمنان را به شکل محسوسی افزایش دهد.

پیوند تجربه کشاورزان و دانش کارشناسی در مزارع مشارکتی

باید گفت: اجرای طرح مزارع مشارکتی گندم در استان سمنان را می‌توان پاسخی عملی به مجموعه‌ای از چالش‌های ساختاری بخش کشاورزی کشور دانست؛ چالش‌هایی که در سال‌های اخیر با تشدید خشکسالی، کاهش بارندگی و محدودیت منابع آبی، تولید محصولات راهبردی را تحت تأثیر قرار داده است. کاهش محسوس بارش‌ها در سطح ملی و استانی، ضرورت تغییر رویکرد از کشاورزی سنتی به کشاورزی مبتنی بر داده و تجربه میدانی را بیش از گذشته آشکار کرده است.

افزایش بهره‌وری و کاهش ریسک؛ دستاوردهای اقتصادی طرح

گندم به‌عنوان اصلی‌ترین محصول استراتژیک کشور، سهم قابل‌توجهی در امنیت غذایی ایران دارد و هرگونه نوسان در تولید آن، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای به همراه خواهد داشت. در چنین شرایطی، انتخاب رقم مناسب که بتواند در برابر تنش‌های خشکی، کم‌آبی و نوسانات اقلیمی مقاومت بیشتری داشته باشد، به یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های پایداری تولید تبدیل شده است؛ موضوعی که طرح مزارع مشارکتی مستقیماً آن را هدف قرار داده است.

واقعیت این است که بخش قابل توجهی از اراضی گندم کشور به‌ویژه در مناطق مرکزی و شرقی، یا به‌صورت دیم کشت می‌شوند یا با منابع آبی محدود در ارتباط هستند. این وابستگی بالا به شرایط اقلیمی، ریسک تولید را افزایش داده و کوچک‌ترین تغییر در الگوی بارندگی می‌تواند عملکرد محصول را کاهش دهد. از این منظر، آزمون هم‌زمان چند رقم گندم در شرایط واقعی مزرعه، اقدامی مؤثر برای کاهش عدم قطعیت در تصمیم‌گیری کشاورزان محسوب می‌شود.

اهمیت دیگر طرح مزارع مشارکتی، نقش آن در پیوند دانش کارشناسی با تجربه عملی کشاورزان است. برخلاف آزمایش‌های صرفاً تحقیقاتی، این روش به بهره‌برداران اجازه می‌دهد نتایج را به‌صورت عینی مشاهده کرده و عملکرد ارقام مختلف را در مزرعه خود مقایسه کنند. این فرآیند اعتمادپذیری نتایج را افزایش داده و زمینه پذیرش سریع‌تر توصیه‌های فنی را در میان کشاورزان فراهم می‌کند.

از نگاه کلان‌تر، توسعه چنین طرح‌هایی می‌تواند به افزایش بهره‌وری در واحد سطح، کاهش هزینه‌های تولید و جلوگیری از خسارت‌های ناشی از انتخاب بذر نامناسب منجر شود. در شرایطی که برخی برآوردها از فشار مضاعف بر تولید داخلی گندم و حتی احتمال افزایش وابستگی به واردات حکایت دارد، ارتقای عملکرد مزارع موجود به یکی از کم‌هزینه‌ترین و در دسترس‌ترین راهکارها تبدیل شده است.

حرکت به‌سوی کشاورزی دانش‌بنیان با تکیه بر داده‌های میدانی

در نهایت می‌توان گفت:طرح مزارع مشارکتی گندم در سمنان، فراتر از یک برنامه محلی، نمونه‌ای از حرکت به سمت کشاورزی تاب‌آور و دانش‌بنیان است. این رویکرد با تکیه بر داده‌های میدانی، مشارکت کشاورزان و نگاه علمی به انتخاب ارقام، می‌تواند الگویی قابل تعمیم برای سایر استان‌های کشور باشد و نقش مؤثری در تقویت امنیت غذایی، مدیریت ریسک‌های اقلیمی و پایداری تولید محصولات اساسی ایفا کند.

انتهای پیام/363/

منبع: خبرگزاری تسنیم