یزد در پاییز خشکسالی به باران رحمت لبخند زد؛ اتفاقی بی‌سابقه در دل کویر

بارش برف و باران برای یزد خشک و کویری و یزدی‌ها مفهوم دیگری دارد به ویژه این که در شرایط خشکسالی کشور که همه را چشم انتظار آسمان کرده، شاهد بارش‌های رحمت الهی در روزهای پایانی فصل پاییز در این استان کویری باشیم.

فوری/ اصلاحیه دولت برای مصوبۀ بنزین

هر چند بارش برف در ارتفاعات و ییلاقات یزد و حتی در دل کویر همواره چهره‌ای متفاوت و شادمانه به طبیعت این منطقه بخشیده ولی بارش باران و برف در فصل پاییز برای مردم استان یزد بیشتر شبیه آرزو و رویا بود و نزول رحمت الهی در آذر، مردم این استان را غافلگیر کرد و موجی از خوشحالی را در استان به وجود آورد که تصاویری از این شادمانی از جمله ذوق‌زدگی اهالی بومی و پیرمردان یزدی از دیدن برف، در رسانه‌ها بازتاب زیادی داشت.

شدت این بارش‌ها آنقدر موجب شادی و شعف یزدی‌ها شده بود که تقریباً اکثر مردم یزد را از یاداوری قصه تلخ و تکراری بارش‌ها در سال‌های گذشته غافل کرده بود؛ «آب‌گرفتگی معابر یزد با اندک بارندگی» ولی چه شد که علی رغم بارش‌های چند روزه‌ی اخیر دیگر خبری از آبگرفتگی معابر در شهر یزد و بازتاب گسترده این آبگرفتگی‌ها در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی نبود؟

در حالی که در گذشته آب‌گرفتگی یک مشکل بزرگ پس از هر باران به خصوص در مرکز استان و شهر یزد بود ولی اقدامات انجام شده شهرداری در سال‌های اخیر توانست این مشکل را که عمدتاً به دلیل مسائل فنی و شهرسازی بود را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

عزیزالله سیفی رئیس شورای اسلامی شهر یزد در این رابطه گفته بود؛ «به واسطه اجرای طرح‌های زیرساختی و تقویت تجهیزات مدیریت بحران طی یکی دو سال گذشته، ریسک سیلاب و آب‌گرفتگی در سطح شهر حدود ۸۰ درصد کاهش یافته است.» و مشاهدات میدانی از سطح معابر شهر یزد در جریان بارندگی‌های شدید اخیر نیز از همین حکایت داشت هرچند که این تلاش‌هاو  اقدامات به چشم بسیاری از شهروندان نیامد.

حمیدرضا رحیمدل معاون محیط زیست و خدمات شهری شهرداری یزد در گفت‌وگو با نمابان و به نقل از ایسنا در همین رابطه تصریح کرد: پس از تجربیات ارزشمند بارش‌های ۷۵ میلی‌متری سال ۱۴۰۱ که طی بازه زمانی کوتاهی منجر به جاری شدن سیل و بروز خسارت در شهر یزد طی ماه‌های اردیبهشت و مرداد شد، بلافاصله با جلب حمایت شورای اسلامی شهر و شهردار یزد، اعتبارات لازم برای خرید تجهیزات پیشرفته پمپاژ و امکانات مورد نیاز جهت رفع سریع آب‌گرفتگی معابر شهری تأمین و پیگیری شد.

وی ضمن اشاره به اقدامات صورت گرفته جهت شناسایی دقیق و میدانی نقاط حادثه‌خیز و مستعد آب‌گرفتگی در سطح شهر و استفاده از مشاوران زبده و متخصص این حوزه،  اجرای طرح کلان ایجاد شبکه دفع آب‌های سطحی شهر یزد را شاه‌بیت اقدامات صورت‌گرفته در این رابطه عنوان کرد.

رحمیدل گفت: طی یک برنامه سه‌ساله منسجم، موفق به اجرای حدود ۳۰ کیلومتر شبکه کانال دفع آب‌های سطحی با اعتباری در حدود ۳۰ میلیارد تومان شدیم که این شبکه به طور موثری نسبت به جمع‌آوری و هدایت روان‌آب‌های سطحی به مسیرهای اصلی از پیش تعیین‌ شده شهری اقدام می‌کند.

به گفته وی، خروجی این شبکه به ورودی شمالی شهر یزد و بلوار جمهوری و در ادامه به اکوپارک شهر در بلوار نثر ختم می‌شود تا حجم بالایی از آبهای سطحی شهر را به صورت کنترل‌ شده وارد چرخه محیط زیست شهری کند.

وی با تاکید بر این مطلب که شهر تاریخی یزد همواره نمونه‌ای درخشان در مدیریت آب‌های سطحی و حفاظت در برابر سیلاب بوده است، خاطرنشان کرد: شهرداری یزد نیز با الهام از روش‌های تاریخی و استفاده از تجربیات نیاکان، اقدام به کانال‌کشی گسترده معابر کرد و در عین حال نیز برای مناطقی که به دلیل محدودیت‌های فنی یا تاریخی، امکان ایجاد کانال وجود نداشت، راه‌حل‌های جایگزین و مؤثری اتخاذ کرد.

معاون شهردار در همین رابطه افزود: در مناطقی مانند بافت‌های تاریخی ارزشمند شهر، اقدام به حفر و توسعه چاه‌های جذبی عمیق شد و عمق این چاه‌ها از ۱۵ متر به حدود ۲۵ تا ۳۰ متر افزایش یافت که این افزایش عمق، امکان شکستن لایه‌های سفت و غیرقابل نفوذ زیرسطحی را فراهم کرد و به نفوذپذیری بهتر آب و تغذیه کارآمدتر سفره‌های آب زیرزمینی منجر شد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات حفاظتی در حریم و پهنه‌های اطراف شهر نیز اشاره و اظهار کرد: برای تقویت کمربند حفاظتی شهر در برابر روان‌آب‌های مهاجم، اقدامات سازه‌ای مهمی انجام شد؛ از جمله، ارتفاع سیل بند چهارم شهر را تقریباً ۱.۵ متر افزایش دادیم. همچنین سیل‌بندهای جدیدی نظیر سیل بند شهید رشیدی و سیل بند شهید یاوری را در منطقه پارک کوهستان ایجاد کردیم و هدف اصلی از این اقدامات، مهار و هدایت روان‌آب‌های حوزه بالادست و جلوگیری از سرریز آن‌ها به سمت مناطق شهری مانند بلوار جانبازان و به ویژه منطقه آسیب‌پذیر خیرآباد بود که در سیل سال ۱۴۰۱ خسارات قابل‌توجهی به منازل مردم وارد شده بود.

رحیمدل ضمن تشریح برنامه‌های آماده‌سازی و مقابله سریع، گفت: بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی از سوی سازمان مدیریت بحران استانداری، برنامه‌ریزی مشخصی برای فصل پاییز تدوین شده است که این برنامه شامل شستشوی دوره‌ای کانال‌ها، بازرسی و رفع انسداد احتمالی مجاری و پاکسازی کلی مسیرهای آب‌رو است.

وی ادامه داد: همچنین در سال گذشته یک خودروی ویژه و کارآمد برای عملیات اضطراری خریداری شد که توانایی بازکردن سریع کانال‌های مسدود شده در هنگام بارش‌های شدید را دارد و اثربخشی همین مجموعه اقدامات را می‌توان در بارندگی ممتد اخیر به وضوح مشاهده کرد که حجم روان‌آب سطحی در معابر و روی آسفالت به شکل محسوسی کاهش یافته بود.

معاون خدمات شهری یزد تشکیل نهادهای تصمیم‌ساز تخصصی را گامی مهم در جهت مدیریت یکپارچه بحران دانست و گفت: پس از وقایع سال ۱۴۰۱، کارگروه‌های تخصصی شامل کارگروه سیلاب‌های شهری، کارگروه تدفین و کارگروه خدمات ایمنی و آتش‌نشانی تشکیل شد که این کارگروه‌ها در طول سه سال گذشته به صورت منظم و مستمر جلسات کاری برگزار کرده و تصمیمات مؤثری برای پنج منطقه شهری و محلات مختلف شهر یزد اتخاذ کردهاند.

وی ضمن ترسیم چشم‌انداز آینده‌ی این اقدامات شهرداری، گفت: هدف نهایی شهرداری در این رابطه، تکمیل و به‌روزرسانی طرح جامع مدیریت آب‌های سطحی شهر است که در صورت تحقق، تاب‌آوری شهر را در برابر پدیده بارش‌های شدید به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد داد لذا تلاش داریم که این چالش را به فرصتی برای توسعه پایدار شهر تبدیل کنیم.

وی اضافه کرد: به عنوان مثال برنامه‌ریزی برای ذخیره‌سازی آب‌های سطحی در منابع زیرزمینی و استفاده هدفمند از آن‌ها در دوره‌های خشکسالی به ویژه برای آبیاری فضای سبز شهری، در دستور کار قرار دارد که این اقدام در واقع نوعی بازیافت و بازچرخانی آب خواهد بود.

رحمیدل در پایان نیز اعلام کرد: شهر یزد به عنوان چهارمین شهر پیشرو در کشور در زمینه به‌کارگیری هوش مصنوعی در مدیریت شهری، مصمم است از ظرفیت‌های این فناوری نوین برای بهینه‌سازی هرچه بیشتر فرآیندهای مدیریت آب و بحران استفاده کند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا