بلاتکلیفی اجرای سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها در انتظار تصمیم نهایی دو وزارتخانه کلیدی

به گزارش نمابان و به نقل از ایسنا، دکتر حسن ابوالقاسمی در مراسم سالگرد تأسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی و رونمایی از سند جدید نقشه جامع علمی کشور که در فرهنگستان علوم برگزار شد، ضمن تاکید بر ضرورت تحقق رویکرد «سلامت همه جانبه و انسان‌سالار» در تمامی قوانین و مقررات اجرایی کشور گفت: سلامت از مهم‌ترین مسائل بشری است که جای آن در شورای عالی خالی بود و خوشبختانه با پیگیری‌های اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و دکتر مرندی، ستاد سلامت در شورا تشکیل و سلامت به عنوان یک محور اصلی در شورا رسمیت یافت.

فوری/ اصلاحیه دولت برای مصوبۀ بنزین

دبیر ستاد سلامت شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه تعریف سلامت در ادبیات و فرهنگ غنی ایرانی، فراتر از سلامت جسمانی است، تصریح کرد: برخلاف تصور برخی که گمان می‌کنند تعریف رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی را سازمان بهداشت جهانی ۶۰ سال پیش به ما آموخته است، ادبیات ما قرن‌ها پیش به این مفهوم پرداخته است.

ابوالقاسمی افزود: اگر به اشعار ناصر خسرو نگاه کنیم، می‌بینیم که سلامت را به «آسودگی» و رفاه تعریف کرده است. همچنین دانشمندانی چون ابوبکر احمد بن ربیع اخوینی در کتاب «هدایت المتعلمین» وظیفه پزشک را ابتدا «حفظ و سحر سلامتی» و سپس درمان دانسته‌اند؛ بنابراین، تقدم بهداشت بر درمان یک مفهوم بومی و دیرینه است.

وی با اشاره به متون دینی و اشعار شعرایی چون حافظ، سعدی و پروین اعتصامی که به بحث سلامت معنوی پرداخته‌اند، خاطرنشان کرد: امروز دیگر بحثی نیست که عده‌ای صرفاً به سلامت جسم و عده‌ای به سلامت روان بپردازند؛ سلامت همه جانبه یک تکلیف عمومی است که هم قوانین بالادستی و هم ادبیات این کشور ما را به آن ملزم کرده است.

ابوالقاسمی سیاست‌های کلی سلامت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری را قوی‌ترین سندی دانست که در حیطه سلامت می‌توان نوشت و گفت: محور این سیاست‌ها «تحقق رویکرد سلامت همه جانبه و انسان سالار در همه قوانین، سیاست‌های اجرایی و مقررات» است.

وی ادامه داد: در همین سیاست‌ها ابلاغ شده که از ظرفیت مراکز ارائه خدمات درمانی و بهداشتی برای «بسط اخلاق و معنویت در جامعه» استفاده شود. این یعنی وقتی ما یک مرکز بهداشتی ایجاد می‌کنیم، نباید فقط به تجویز آهن و مولتی ویتامین بپردازیم؛ بلکه آنجا محیطی است که می‌توان به بحث معنویت و اخلاق پرداخت.

دبیر ستاد سلامت شورای عالی انقلاب فرهنگی با انتقاد از عدم اجرای برخی اسناد مهم، اظهار کرد: سند «اسلامی شدن دانشگاه‌ها» که سال‌ها پیش توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به خوبی تصویب شد، متأسفانه روی میز هر دو وزارتخانه علوم و بهداشت ماند و اجرایی نشد. در حالی که در همان سند تکلیف شده بود که برای موضوع سلامت معنوی محتوی نوشته شده در دانشگاه‌ها تدریس شود.

ابوالقاسمی بر لزوم ترویج «خود مراقبتی» در جامعه تاکید کرد و گفت: اگر بخواهیم به سلامت فردی توجه کنیم و هزینه‌های بخش درمان را کاهش دهیم، چاره‌ای جز ترویج خود مراقبتی نداریم. اینکه برخی بگویند خود مراقبتی از غرب آمده و نباید به آن پرداخت، واقعاً جفا است.

وی افزود: ما نمی‌توانیم سواد سلامت مردم را بالا نبریم و به ارتقای فرهنگ سلامت کمک نکنیم اما انتظار داشته باشیم که فقط با گسترش مراکز درمانی، هزینه‌ها کاهش یابد. کشورهایی که ده‌ها برابر ما در بخش درمان هزینه کرده‌اند، امروز به این نتیجه رسیده‌اند که باید به سمت افزایش سواد سلامت مردم بازگردند تا هزینه‌هایشان کم شود.

دبیر ستاد سلامت شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: تولیت سلامت برعهده وزارت بهداشت است، اما تنها ۲۰ درصد سلامت ما در حوزه بهداشت و درمان است و ۸۰ درصد سلامت جامعه در گرو پای کار آمدن تمامی دستگاه‌های دیگر است. بنابراین، تمامی قوانین و مقررات باید رویکرد سلامت همه جانبه را در نظر بگیرند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج) با ارائه آمارهای تکان‌دهنده از میزان مرگ و میر غیرطبیعی در کشور، بر لزوم تحول جدی در حوزه «سواد سلامت» و مقابله قاطع با «شبه‌علم» تأکید کرد و گفت: بزرگ‌ترین تهدید بر سلامتی، افرادی هستند که بدون دانش پزشکی، سلامت مردم را به خطر می‌اندازند.

به گفته وی، بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی، کشور سالانه شاهد وقوع ۵۰ هزار مورد مرگ غیرطبیعی است که با احتساب حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار معلولیت ناشی از این حوادث، این آمارها به‌شدت نگران‌کننده بوده و باید به شدت کاهش یابد.

ابوالقاسمی تصریح کرد: حدود ۲۰ هزار مورد از این تلفات مربوط به تصادفات رانندگی است و ۳۰ هزار مورد باقی‌مانده شامل سقوط از ارتفاع، غرق‌شدگی، مسمومیت با گاز و خودکشی است. در کشوری که به سلامت توجه دارد، این رقم ۵۰ هزار تایی باید به ۵ هزار مورد کاهش یابد.

این استاد دانشگاه، ریشه اصلی این آمار بالا را نه صرفا کمبود امکانات اورژانسی، بلکه ضعف در فرهنگ عمومی سلامت دانست و گفت: مشکل اصلی در حوزه خودمراقبتی و بالابردن سطح سواد سلامت مردم است. ما باید از «مدیکالیزه کردن» سلامت دست برداریم؛ پزشکی بخشی از سلامت است، اما مردم باید خودشان مراقبت را بیاموزند تا هزینه‌ها کاهش یابد.

دبیر ستاد سلامت شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن هشدار به خطرات ترویج شبه‌علم تاکید کرد: بزرگ‌ترین تهدید بر سلامتی، شبه‌علم است. نباید اجازه دهیم کسی که نخوانده، در مورد سلامت برای مردم سخنرانی کند و تریبون تلویزیون یا فضای مجازی در اختیارش قرار گیرد.

وی با ذکر مثال‌هایی نظیر توصیه‌های نامعتبر برای درمان کمبود پلاکت خون با استفاده از مغز شتر و گوسفند، یا تشویق مردم به «واکسن نزدن»، افزود: وقتی فردی بدون دانش پزشکی می‌گوید واکسن نزنید، خیانت بزرگی در حق مردم کرده‌اید. اخیراً شاهدیم که پس از ترویج این تفکرات، موارد سیاه سرفه در برخی جوامع افزایش یافته است.

دبیر ستاد سلامت شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان با اشاره به موفقیت‌های چشمگیر در درمان سرطان اطفال در دانشگاه بقیه‌الله که نرخ بهبودی بالای ۹۰ درصد را نشان می‌دهد، هشدار داد: شبه‌علم با سلامت مردم بازی می‌کند و دست‌کم ۵۰ درصد لطمه‌ای که به سلامت وارد می‌شود ناشی از همین رویکردهای غیرعلمی است و باید جلوی آن گرفته شود.

انتهای پیام

منبع: ایسنا