در این مطلب به معرفی کوتاه و ادبی امام محمد باقر (ع)، پنجمین امام شیعیان، پرداختهایم تا با ویژگیهای برجسته و زندگی پرنور ایشان بیشتر آشنا شوید.
برای نوشتن متن ادبی شهادت امام باقر (ع) میتوانید خلاصه ای از زندگینامه امام محمد باقر (ع) را ذکر کنید و صفات و ویژگی های آن حضرت را توصیف کنید.
نام مبارک امام پنجم محمد بود. لقب آن حضرت «باقر» یا «باقرالعلوم» است. بدین جهت که دریای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکار ساخت. القاب دیگری مانند «شاکر» و «صابر» و «هادی» نیز برای آن حضرت ذکر کردهاند که هریک باز گوینده صفتی از آن امام بزرگوار بوده است.
کنیه امام «ابوجعفر» بود. مادرش فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع) است. بنابراین نسبت آن حضرت از طرف مادر به سبط اکبر حضرت امام حسن (ع) و از سوی پدر به امام حسین (ع) می رسید. پدرش حضرت سیدالساجدین امام زین العابدین، علی بن الحسین (ع) است.
تولد حضرت باقر (ع) در روز جمعه سوم ماه صفر سال ۵۷هجری در مدینه اتفاق افتاد. در واقعه جانگداز کربلا همراه پدر و در کنار جدش حضرت سید الشهدا کودکی بود که به چهارمین بهار زندگیاش نزدیک می شد.
دوران امامت امام محمد باقر (ع) از سال ۹۵ هجری قمری سال درگذشت امام زین العابدین (ع)، آغاز شد و تا سال ۱۱۴هجری قمری ادامه داشت.
در دوره امامت امام محمد باقر (ع) و فرزندش امام جعفر صادق (ع) مسائلی مانند انقراض امویان و بر سر کار آمدن عباسیان و پیدا شدن مشاجرات سیاسی و ظهور سرداران و مدعیانی مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانی و دیگران مطرح شد.
امام محمد باقر (ع) و پس از وی امام جعفر صادق (ع) از موقعیت مساعد روزگار سیاسی، برای نشر تعلیمات اصیل اسلامی و معارف حق بهره جستند و دانشگاه تشیع و علوم اسلامی را پایه ریزی نمودند.
این امامان بزرگوار و بعد شاگردانشان وارثان و نگهبانان حقیقی تعلیمات پیامبر (ص) و ناموس و قانون عدالت بودند. می بایست به تربیت شاگردانی عالم و عامل و یارانی شایسته و فداکار دست میزدند و فقه آل محمد (ص) را جمع و تدوین و تدریس میکردند. به همین جهت محضر امام باقر (ع) مرکز علما و دانشمندان و راویان حدیث و خطیبان و شاعران بنام بود.
امام باقر (ع) دارای خصال ستوده و مؤدب به آداب اسلامی بود. سیرت و صورتش ستوده بود. پیوسته لباس تمیز و نو می پوشید و در کمال وقار و شکوه حرکت می نمود.
از آن حضرت می پرسیدند: جدت لباس کهنه و کم ارزش می پوشید، تو چرا لباس فاخر بر تن میکنی؟ پاسخ می داد: مقتضای تقوای جدم و فرمانداری آن روز که محرومان و فقرا و تهیدستان زیاد بودند، چنان بود. من اگر آن لباس بپوشم در این انقلاب افکار، نمی توانم تعظیم شعائر دین کنم.
امام پنجم میخواست سنتهای جدش رسول الله (ص) را عملا در بین مردم زنده کند و مکارم اخلاقی را به مردم تعلیم دهد. در روزهای گرم برای رسیدگی به مزارع و نخلستانها بیرون می رفت و با کارگران و کشاورزان بیل می زد. ْنچه از محصول کشاورزی که با عرق جبین و کد یمین به دست می آورد، در راه خدا انفاق میکرد.
حضرت امام محمد باقر ( ع ) ۱۹ سال و ۱۰ ماه پس از شهادت پدر بزرگوارش حضرت امام زین العابدین (ع) زندگی کرد و در تمام این مدت به انجام دادن وظایف خطیر امامت، نشر و تبلیغ فرهنگ اسلامی، تعلیم شاگردان، رهبری اصحاب و مردم، اجرا کردن سنتهای جد بزرگوارش در میان خلق، متوجه کردن دستگاه غاصب حکومت به خط صحیح رهبری و راه نمودن به مردم در جهت شناخت رهبر واقعی و امام معصوم پرداخت.
سرانجام در هفتم ذیالحجه سال ۱۱۴ هجری قمری در سن ۵۷ سالگی در مدینه با توطئه هشام مسموم شد و چشم از جهان فروبست . پیکر مقدسشان را در قبرستان بقیع کنار پدر بزرگوارش به خاک سپردند.۱۰ انشا در مورد امام محمد باقر (ع) مناسب پایه های سوم تا هشتم

امام باقر (ع) پنجمین امام معصوم شیعیان، از طرف پدری و مادری به خاندان نبوت و حضرت فاطمه (س) میرسندو پدر ایشان امام سجاد زین العابدین، فرزند امام حسین (ع) بوده و مادر ایشان، فاطمه ملقب به ام عبداله، دختر امام حسن مجتبی (ع) بوده اند.
امام محمد باقر (ع) در روز اول ماه رجب سال ۵۷ هجری قمری، در شهر مدینه منوره به دنیا آمدند و در سال ۹۵ هجری قمری، پس از پدر گرامیشان امام سجاد، به امامت رسیدند.
امامت امام محمد باقر، همزمان با انقراض حکومت امویان و تاسیس حکومت آل عباس در بغداد بود. کشمکش سیاسی آل عباس و امویان و همچنین ظهور قیامهای بسیاری در کشورهای تحت سلطه اعراب، باعث شد که حاکمان وقت، زمان و توان کافی برای فشار آوردن بر خاندان پیامبر (علویان) را نداشته باشند و همین مسئله، باعث شد که این بزرگان با آسودگی بیشتری به گسترش علوم اسلامی بپردازند.
برای اینکه بدانیم چرا به امام پنجم باقر العلوم می گویند؟ ابتدا باید معنای باقر العلوم را بدانیم. باقر به معنای شکافنده و وسعت دهنده است. پس باقرالعلوم یعنی شکافنده و گسترش دهنده ی دانش ها.
بر اساس روایتها، این لقب پیش از به دنیا آمدن امام پنجم، از زبان مبارک پیامبر (س) جاری شده و حضرت محمد (ص) اولین نفری بودهاند که امام را باقر العلوم نامیدهاند. در روایتی از “جابر بن عبدالله انصاری” بیان شده است که: پیامبر اکرم (ص) به جابر، که یکی از اصحاب نزدیکشان بودند، فرمودهاند: “در آینده، فرزندی از فرزندان حسینم را میبینی که همنام من است و علوم را میشکافد. هرگاه که وی را دیدی، سلام مرا به او برسان. “
پیامبر (ص) زمانی این پیشگویی را کردند که هنوز امام باقر (ع) دیده به جهان نگشوده بودند. سالها بعد، زمانیکه امام سجاد به امامت رسیدند، روزی جابر از کوچههای مدینه گذر میکرد که ناگاه چشمش به امام باقر (ع) افتاد. پیش خود گفت که این نوجوان بسیار شبیه به پیامبر گرامی اسلام است، پس از او پرسید: “اسم تو چیست؟ ” جواب داد: “محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابیطالب (ع). ” جابر پس از شنیدن این جواب، بر پیشانی او بوسه زد و گفت: “پدر و مادرم به فدایت. رسول خدا به تو سلام رسانده است. “
امام باقر (ع) ایجاد کنندهی بسیاری از علوم اسلامی مربوط به حدیث و فقه هستند. گفته میشود که کتابهای زیادی به سفارش و راهنمایی امام باقر (ع) نوشته شده است. همچنین ایشان مشوق بزرگی برای طالبان علم بودهاند و بسیاری از مسلمانان زمان خود را به کسب علم و بررسی دین از نظر علم اسلامی تشویق کردهاند و شاگردان برجسته ای پرورش داده اند. امام باقر (ع) با مخالفان و صاحبان عقاید مختلف، مناظره می کردند و به سؤالات آن ها پاسخ می دادند. از این رو، از ایشان در تمام مسائل فقهی و اجتماعی و حکومتی، احادیث و روایات فراوانی نقل شده است.
پسر بزرگوار ایشان، امام صادق (ع) است که همچون پدر از جایگاه علمی و معنوی خاصی برخوردار بودند.
نحوه شهادت امام محمد باقر (ع) نیز همچون پدر بزرگوارشان امام سجاد، «مسمومیت با زهر» بوده است. اگرچه درباره شهادت امام محمدباقر (ع) اطلاعات زیادی در دست نیست اما آن چه مسلم است این است که امام باقر (ع) با طرح مرموز و مخفیانه «هشام بن عبدالملک»، دهمین خلیفه اموی، مسموم شده و به شهادت رسیده اند. گفته شده که «ابراهیم بن ولید بن عبدالملک بن مروان»، به دستور هشام، امام محمد باقر (ع) را با زهر، شهید کرده است.

سخن پایانی
برای شناخت بیشتر امام پنجم شیعیان و نوشتن متن درباره امام باقر علیه السلام، میتوانید ۴۰ حدیث از امام محمد باقر (ع) را نیز در نمابان و به نقل از ستاره بخوانید.
منبع: ستاره
بدون دیدگاه