انحصاری شدن خدمات باغ رضوان اصفهان؛ امکان استفاده مجدد از قبور بالای ۳۰ سال فراهم شد!

ابراهیم حسینی در گفت‌وگو با نمابان و به نقل از ایسنا اظهار کرد: در شهر اصفهان به‌جز باغ رضوان، ۴۳ آرامستان محلی وجود دارد که از این تعداد ۲۰ آرامستان فعال و ۲۳ آرامستان غیرفعال هستند. آرامستان‌های فعال، محل انجام دفن اموات‌اند و آرامستانستان‌های غیرفعال، آرامستان‌هایی هستند که در گذشته مورد استفاده بوده‌اند، اما اکنون دفنی در آن‌ها انجام نمی‌شود. این پراکندگی آرامستان‌ها بخشی از ساختار تاریخی شهر اصفهان است که در دوره‌های مختلف شکل گرفته و هنوز آثار آن در محلات قدیمی شهر دیده می‌شود.

فال شب یلدا 1404 / فقط نیت کن در بلندترین شب سال …

وی افزود: اغلب آرامستان‌های محلی فعال در غرب اصفهان قرار دارند. در شرق شهر نیز آرامستان‌هایی مانند میرمدینه رهنان، محمودآباد و دستگرد به‌صورت مستقل فعالیت می‌کنند و دارای غسالخانه مجزا هستند. با این حال، ثبت فوت در سامانه جامع آرامستان و باغ رضوان انجام می‌شود و نماینده سازمان آرامستان در روزهای مشخص در مناطق مختلف شهر مستقر است. فلسفه وجودی آرامستان‌های محلی این است که شهروندان مجبور نباشند مسیر طولانی تا باغ رضوان را طی کنند و بتوانند امور مربوط به دفن را در نزدیک‌ترین محل به سکونت خود انجام دهند.

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان درباره آرامستان‌های غیرفعال ادامه داد: نگهداری، پاک‌سازی و ساماندهی این آرامستان‌ها برعهده شهرداری‌های مناطق است و سازمان آرامستان‌ها نیازها و مسائل آن‌ها را در جلسات معاونت خدمات شهری مطرح می‌کند تا در بودجه سالانه مناطق پیش‌بینی شود. این آرامستان‌ها اگرچه دفنی ندارند، اما از نظر تاریخی، فرهنگی و حتی زیست‌محیطی اهمیت دارند.

دفن در بقاع متبرکه و مدیریت مستقل تخت فولاد و گلستان شهدا

حسینی خاطرنشان کرد: علاوه بر آرامستان‌ها، دفن در بقاع متبرکه نیز انجام می‌شود که این موضوع تحت مدیریت اداره اوقاف است. در حال حاضر، دفن در ۹ امامزاده مجاز است و تمام امور مربوط به قیمت‌گذاری و شیوه دفن در این اماکن برعهده اداره اوقاف قرار دارد. سازمان آرامستان‌ها، اوقاف، ثبت احوال و پزشکی قانونی در کارگروه‌هایی ذیل فرمانداری برای ایجاد هماهنگی و مدیریت متمرکز حضور دارند، اما همچنان ساختار مدیریت دفن در این بخش‌ها مستقل از شهرداری است.

وی درباره تخت فولاد گفت: این مجموعه امروز بیشتر وجهه فرهنگی و گردشگری دارد و دفنی در آن انجام نمی‌شود. تخت فولاد عملاً نقش «موزه قبرستان» را ایفا می‌کند و دارای مدیریت مستقلی است که بخشی از برنامه‌های فرهنگی آن توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری و بخش هزینه‌ها توسط شهرداری منطقه تأمین می‌شود. نگاه به تخت فولاد، نگاهی فراتر از یک آرامستان و مبتنی بر میراث فرهنگی شهر است.

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان اضافه کرد: گلستان شهدا نیز زیرمجموعه بنیاد شهید و امور ایثارگران است و مدیریت آن به‌صورت مستقل انجام می‌شود. نقش شهرداری در این مجموعه بیشتر در حوزه‌های پشتیبانی، عمرانی و خدماتی تعریف شده و امور اصلی برعهده بنیاد شهید است.

بودجه ۲۶۵ میلیارد تومانی بدون اتکا به شهرداری

حسینی در پاسخ به پرسشی درباره بودجه این سازمان اظهار کرد: سازمان آرامستان‌ها هیچ‌گونه کمک بودجه‌ای از شهرداری یا سایر نهادها دریافت نمی‌کند و کل بودجه آن از محل درآمدهای خود تأمین می‌شود. مجموع بودجه سالانه سازمان حدود ۲۶۵ میلیارد تومان است که تماماً در داخل مجموعه هزینه می‌شود.

وی افزود: این درآمد صرف حقوق کارکنان، نگهداری و توسعه فضای سبز، عمران، ساخت قبور، آسفالت و جاده‌سازی، زیباسازی محیط، توسعه غسالخانه‌ها، سردخانه‌ها و تجهیزات مرتبط با مدیریت بحران می‌شود. سازمان آرامستان‌ها دارای سه معاونت اداری‌مالی، عروجیان و فنی‌اجرایی است و بخش عمده هزینه‌ها در حوزه‌های خدماتی و عمرانی مصرف می‌شود؛ هزینه‌هایی که معمولاً از دید شهروندان پنهان می‌ماند.

نقش کلیدی در مدیریت بحران و تجربه کرونا

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان با اشاره به نقش سازمان آرامستان‌ها در مدیریت بحران گفت: این سازمان عضو کمیته بحران استانداری است و در شرایط بحرانی، مسئولیت بسیار سنگینی برعهده دارد. از آنجا که بخش مهمی از مدیریت بحران‌ها به آرامستان ختم می‌شود، باید همواره قبور رزرو، سردخانه‌های آماده، غسالخانه‌های توسعه‌یافته و تجهیزات لازم برای شرایط خاص پیش‌بینی شود.

حسینی افزود: تجربه همه‌گیری کرونا نشان داد که نبود برنامه‌ریزی قبلی چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد. به همین دلیل پس از کرونا، قطعه‌ای ویژه بحران در باغ رضوان ایجاد شد که تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته و ظرفیت ۳۲۰۰ قبر دارد. توسعه این قطعه به‌صورت سالانه در دستور کار قرار دارد تا در صورت بروز بحران‌های احتمالی آینده، شهر با کمبود ظرفیت دفن مواجه نشود.

وی ادامه داد: تجهیز یک خودروی ویژه برای انجام تغسیل در خارج از باغ رضوان و ساخت دومین غسالخانه در مقیاس کوچک نیز از دیگر اقداماتی است که در راستای آمادگی بحران انجام می‌شود. این اقدامات اگرچه در شرایط عادی کمتر دیده می‌شوند، اما در زمان بحران اهمیت حیاتی دارند.

باغ رضوان؛ آرامستانی ۱۲۰۵ هکتاری با نگاه توسعه‌ای

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان با اشاره به وسعت باغ رضوان گفت: مساحت کل باغ رضوان ۱۲۰۵ هکتار است که تاکنون ۳۵۰ هکتار آن در قالب سه فاز مورد استفاده قرار گرفته است. این سه فاز حدود ۱۰ سال دیگر ظرفیت دفن دارند و پس از آن، فازهای جدید توسعه خواهد یافت. برآوردها نشان می‌دهد امکان جانمایی سه تا چهار فاز دیگر در این مجموعه وجود دارد.

حسینی افزود: جایگاه سوخت مجموعه به‌صورت خصوصی راه‌اندازی شده و ایستگاه شارژ خودروهای برقی نیز تا پایان سال جاری فعال خواهد شد. این اقدامات در راستای خدمات‌رسانی بهتر به شهروندان و هم‌راستایی با سیاست‌های کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی انجام می‌شود.

فضای سبز، آب و رویکردهای زیست‌محیطی

وی در ادامه ظهار کرد: باغ رضوان با ۱۷۰ هکتار فضای سبز، بیش از ۱۲۴ هزار اصله درخت و درختچه از ۸۰ گونه گیاهی، نخستین حلقه کمربند سبز شرق اصفهان محسوب می‌شود. بیش از ۷۰ درصد درختان این مجموعه همیشه‌سبز هستند و ۹۷ درصد آبیاری به‌صورت تحت فشار انجام می‌شود؛ ویژگی‌ای که باغ رضوان را به یکی از شاخص‌ترین مجموعه‌های فضای سبز شهری تبدیل کرده است.

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان ادامه داد: آب مصرفی در باغ رضوان شامل پساب برای آبیاری فضای سبز، آب چاه برای شست‌وشوی اموات و آب شرب برای مصارف عمومی است. آب حاصل از شست‌وشوی اموات پس از تصفیه وارد چرخه آبیاری درختان غیرمثمر می‌شود، همچنین مخزن ذخیره آب ۵۵ هزار مترمکعبی احداث شده که بزرگ‌ترین مخزن شهرداری اصفهان به‌شمار می‌رود و برای تأمین پایدار آب باغ رضوان و مناطق پیرامونی پیش‌بینی شده است.

حسینی گفت: باغ رضوان تنها مجموعه‌ای است که در وسعت ۳۵۰ هکتاری توانسته آب‌های سطحی ناشی از بارندگی را به‌طور کامل جمع‌آوری و ذخیره کند؛ اقدامی که در شرایط بحران آب اهمیت دوچندان دارد.

فرایند قانونی از فوت تا صدور گواهی

وی توضیح داد: در همه موارد فوت، تماس با شماره ۱۵۳۰ الزامی است. پس از آن خودروهای ویژه اعزام شده و جسد به سردخانه دادپزشکی مستقر در باغ رضوان منتقل می‌شود. پزشکان مدارک را بررسی و گواهی فوت را صادر می‌کنند که این گواهی، مبنای تمام امور قانونی بعدی از جمله ابطال شناسنامه و انحصار وراثت است.

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفها درباره انحصاری شدن خدمات باغ رضوان گفت: بررسی گزارش‌ها و بازخوردهای سال‌های گذشته نشان می‌دهد این تصمیم، تصمیم درستی بوده است. در طول هفته بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ مراسم در باغ رضوان برگزار می‌شود و اگر مدیریت تجهیزات، مداحان و خدمات به‌صورت متمرکز نباشد، امکان کنترل، امنیت و نظم وجود نخواهد داشت.

حسینی افزود: برای کنترل ترافیک و پاسخ به مطالبات پلیس راهور و ساکنان اطراف باغ رضوان، حداکثر ۱۷۰ مراسم در روز پذیرش می‌شود. این محدودیت باعث شده برخی خانواده‌ها زمان مراسم را تغییر دهند یا به مساجد و مکان‌های دیگر مراجعه کنند.

اولویت زیارت بر مراسم‌های پرهزینه

وی تأکید کرد: اولویت باغ رضوان زیارت است، نه برگزاری مراسم. با این حال، الگوی فرهنگی شهر در سال‌های اخیر تغییر کرده و بیش از ۹۰ درصد مراسم‌ها در خود آرامستان برگزار می‌شود. این مسئله پیامدهایی مانند کاهش نقش مساجد محلات و دور شدن آیین سوگواری از بستر اجتماعی خود را به‌همراه داشته است.

هزینه مراسم و قیمت قبور

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان درباره نرخ خدمات گفت: گران‌ترین بسته مراسم برای ۳۰ نفر با تمام امکانات، حدود شش میلیون و ۷۵۰ هزار تومان برای یک‌ونیم ساعت است. نرخ‌ها در شش‌ماهه نخست سال افزایش نداشته است. پیکانکار طبق قرارداد ۱۴۰۳ فعالیت می‌کرد، اما اتحادیه نامه‌ای ارائه داده و با توجه به تورم موجود، هزینه‌ها درصدی افزایش پیدا کرده است. تمامی خدمات از طریق سامانه و اپلیکیشن سازمان انتخاب و پرداخت می‌شود.

حسینی افزود: قیمت قبور سالانه پس از بررسی شورای شهر و تأیید فرمانداری تعیین می‌شود. در قطعات حمایتی، به طور مثال در قطعات ۸۱ تا ۸۵، هزینه قبر دوطبقه حدود ۱۴ میلیون تومان است که کمتر از هزینه واقعی ساخت برای شهرداری است. این تفاوت از طریق فروش قبور در قطعات گران‌تر جبران می‌شود تا توازن درآمد و هزینه برقرار بماند.

پیش‌فروش قبور و حمایت از اقشار کم‌برخوردار

وی گفت: در حال حاضر حدود ۲۰۰ هزار قبر پیش‌فروش شده است. دفن همواره ارزان‌تر از پیش‌فروش است و قیمت قبور پیش‌فروشی به‌دلیل هزینه‌های نگهداری متفاوت محاسبه می‌شود. قبور بالای ۳۰ سال نیز براساس احکام شرعی امکان استفاده مجدد دارند.

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان درباره تدفین افراد با توان مالی پایین گفت: افراد با این شرایط را در سه دسته طبقه‌بندی کرده‌ایم؛ دسته اول افرادی که تحت پوشش نهادهای حمایتی مثل بهزیستی هستند و براساس مصوبه شورا برایشان تخفیف اعمال می‌شود. دسته دوم کسانی هستند که از نظر اجتماعی آبرومند بوده‌اند، اما اکنون به دلایلی در تنگنای مالی قرار دارند؛ این افراد با تأیید معتمدین محل مشمول تخفیف می‌شوند. دسته سوم گروهی هستند که از ابتدا بی‌خانمان یا کارتن‌خواب بوده‌اند یا از خانه سالمندان منتقل شده‌اند که خدمات دفن برای آنها رایگان انجام می‌شود.

ممنوعیت موسیقی و نگاه محتاطانه به سنگ قبر دیجیتال

حسینی تصریح کرد: استفاده از آلات موسیقی در آرامستان‌ها براساس ابلاغیه‌های بالادستی ممنوع است. درباره سنگ قبرهای دیجیتال نیز زیرساخت‌ها به‌صورت کنترل‌شده در حال آماده‌سازی است و انتشار محتوا باید تحت نظارت انجام شود.

انرژی‌های تجدیدپذیر و هوشمندسازی کامل مجموعه

وی گفت: باغ رضوان دارای ۵۵۰ کیلووات نیروگاه خورشیدی و ۵۴۵ کاوا مولد برق است و از نظر تأمین انرژی و آب کاملاً خودکفاست. تمامی تجهیزات و تأسیسات مجموعه به سامانه‌های پایش هوشمند متصل شده و آبیاری بخشی از فضای سبز نیز به‌طور کامل هوشمند انجام می‌شود.

باغ رضوان؛ گنجینه‌ای معاصر برای شهر اصفهان

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان گفت: قدیمی‌ترین قبر باغ رضوان مربوط به سال ۱۳۶۳ است. این آرامستان محل دفن علما، شهدا، هنرمندان و نام‌آوران بسیاری است و با وجود عمر بیش از ۴۰ سال، ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و اجتماعی ارزشمندی در خود جای داده و بخشی از حافظه جمعی شهر اصفهان محسوب می‌شود.

امکان استفاده مجدد قبور بالای ۳۰ سال وجود دارد

حسینی در بخش دیگری از سخنان خود درباره استفاده مجدد از قبور ۳۰ ساله توضیح داد: براساس حکم شرعی مراجع تقلید، که اکنون سومین سال اجرای آن است، قبرهایی که بیش از ۳۰ سال از دفن در آنها گذشته باشد، امکان استفاده مجدد دارند. بازماندگان میت درخواستی مبنی بر استفاده مجدد از قبر می‌دهند، قبر باز می‌شود و دوباره در اختیار همان خانواده قرار می‌دهند؛ مگر خانواده‌هایی که همه بستگانشان خارج از کشور هستند و نیازی به آن قبر ندارند و قبر را به سازمان واگذار می‌کنند. تنها الزام این است که نام متوفی قبلی حتماً باید روی سنگ جدید حک شود و امکان فروش قبر حتی قبور پیش فروشی، به شخص ثالث وجود ندارد و فقط می‌توانند به خود سازمان آرامستان بفروشند؛ زیرا اگر این مسیر باز شود، به امکان سوء استفاده قبور منجر خواهد شد. قبرهای پیش‌فروش‌شده یک‌طبقه را نیز بدون نیاز به گذشت ۳۰ سال می‌توان به قبور چندطبقه تبدیل کرد؛ این کار تحت عنوان «تبدیل سنتی به طبقاتی» در سامانه قابل انجام است.

دستگاه‌های متولی درباره وضعیت سگ‌های بلاصاحب باید قانون‌گذاری و حمایت کنند

وی درباره وضعیت سگ‌های بلاصاحب در محدوده باغ رضوان اظهار کرد: محل نگهداری حیوانات از جمله سگ‌ها، در جوار باغ رضوان ساخته شده و متأسفانه برخی از آن‌ها رها شده و توسط مردم غذادهی می‌شوند. دستگاه‌های متولی باید در این رابطه قانون‌گذاری و حمایت کنند که تاکنون به‌طور مؤثر کاری انجام نشده است. مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان ادامه داد: تعداد پناهگاه‌های حیوانات در شهر کم است و از شهرهای اطراف سگ‌ها را جمع‌آوری و در این سایت که متعلق به شهرداری است رها می‌کنند. از مردم می‌خواهیم از غذا دادن و خیرات به این سگ‌ها خودداری کنند، زیرا سگ‌ها شرطی شده‌اند و پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها گله‌ای از سگ‌ها در این محدوده تجمع می‌کنند.

مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان در پاسخ به این پرسش که آیا در اصفهان مکان‌هایی وجود داشته که در گذشته آرامستان بوده و بعدها تغییر کاربری داده باشد، توضیح داد: در گذشته نقاط مختلف زیادی از محدوده شهری دارای قبرستان‌های محلی کوچک بوده که در گذر تاریخ و طی سالیان به بافت‌های مسکونی و خدماتی تبدیل شده‌اند.

انتهای پیام 

منبع: ایسنا