چطور ادبیات، پاسدار بی‌بدیل میراث فرهنگی ایران شده است؟

مهدی شریفیان در گفت‌وگو با نمابان و به نقل از ایسنا، به نقش اثرگذار ادبیات و هنر آن در نگاهداری و حفظ اسطوره‌های ادبی اشاره کرد و افزود: این هنر ادبیات و شاعران و نویسندگان ایرانی است که با ثبت این آئین‌ها پاسدار مواریث فرهنگی بوده‌اند. 

فال شب یلدا 1404 / فقط نیت کن در بلندترین شب سال …

استاد تمام ادبیات دانشگاه بوعلی‌سینا با بیان اینکه شب یلدا شبی ویژه برای ایرانیان از قدیم‌الایام بوده و هست که باشکوه خاصی برگزار می‌شود، اظهار کرد: از نظر ایرانیان این شب طولانی‌ترین شب سال است که اقوام و دوستان کنار هم نشسته و گفتگو می‌کنند و با تفال به دیوان حافظ، روزگار را با اشعار وی پیش‌بینی و تعبیر می‌کنند.

وی در بیان ریشه این جشن نیز گفت: ریشه این جشن و نام آن واژه‌ای آرامی است که قبل از اسلام، شب چله با جشنی به نام جشن آذر یک شب به حساب می‌آمده و ایرانیان قبل از اسلام آن را انقلاب زمستانی می‌دانستند و در مقابل جشن آبریزگان که انقلاب تابستانی بوده، قرار داشته است.

شریفیان با اشاره به اینکه در دوره اسلامی، شاعران یلدا را مرادف با میلاد مسیح (۲۵ دسامبر) می‌دانستند، نیز بیان کرد: ناصر خسرو جشن ترسایان را در مقابل شب قدر دانسته و در منابع عربی نیز لیله المیلاد همزمان با تولد حضرت عیسی مسیح در ۲۵ دسامبر جشن گرفته می‌شد. 

وی افزود: در منابع عطار نیز شب یلدا تولد مسیح فرض شده و در ابتدا مرادف با شب میلاد مسیح بوده اما پس از اسلام همزمانی شب یلدا با جشن میلاد روز مسیح از بین رفته و با شب چله برگزار می‌شود. 

استاد تمام ادبیات دانشگاه بوعلی‌سینا به تشبیه شب یلدا در اشعار شاعران ایرانی به ویژه حافظ که به صحبت حکام تشبیه کرده اشاره کرد و افزود: خواجوی کرمانی شب یلدا را شبی طولانی و دیرگذار می‌داند و حسام شاعر معروف نیز شب یلدا را شبیه زلف یار، بلند و سیاه دانسته و در شعر خاقانی به چاه بیژن تشبیه شده است. 

وی با اشاره به اینکه ایرانیان پیش از گرویدن به آئین زرتشت، مهرپرست بودند، اظهار کرد: ایرانیان اعتقاد داشتند که خورشید از یاران اهورامزداست و شب یلدا شب زایش خورشید است. 

شریفیان تصریح کرد: اگر این تعبیر را قبول کنیم، یلدا رسمی از آیین مهرپرستی است که خورشید را ستایش می‌کردند و دین اولیه ایرانیان است.

عضو هئیت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا با بیان اینکه در دوره اسلامی پرستش توحید با ستایش خورشید منافات داشته، افزود: پس از اسلام شب یلدا با میلاد عیسی مسیح تطبیق یافته و ایرانی‌ها با حفظ گذشته تاریخی و فرهنگی خود در در دوره اسلامی نیز جشن‌های ملی و مذهبی را با یکدیگر تلفیق کردند. 
وی افزود: نمونه واضح این تطبیق سوگ سیاوش است که با تمام حسین (ع) در هم آمیخته و اسطوره سیاوش در وجود امام حسین نگاه داشته شده است.

جشن‌های ایرانی در کنار اعیاد اسلامی، سرمایه‌های مذهبی ما هستند 

شریفیان با تاکید بر اینکه ایرانی‌ها در دوران قدیم و قبل از اسلام به جشن و شادی اعتقاد داشتند و در دوره اسلامی هم همین شیوه را حفظ کرده‌اند، گفت: جشن‌های ایرانی مانند جشن مهرگان و عید نوروز و… نشان دهنده این است که ایرانی‌ها در حفظ گذشته خود و تطبیق آن با دوره اسلامی تلاش کرده‌اند. 

وی افزود: تصور این است که این جشن‌ها چون میراث اسلامی نیست نباید برگزار شود اما منافاتی با شرع‌ و دین ندارد، زیرا مذهب نیز تبلیغ کننده شادی بین مردم است و باید شادمانی بین مردم رایج شود و به شادی بها داده شود. 

استاد تمام ادبیات دانشگاه بوعلی‌سینا با تاکید بر اینکه جشن‌های ایرانی در کنار اعیاد اسلامی سرمایه‌های مذهبی ما هستند، نیز گفت: جشن‌ها و آئین‌ها باید جدی گرفته شوند تا جامعه‌ای شاد، با نشاط و پرشور داشته باشیم و به سمت توسعه کشور و پیشرفت آن قدم برداشته و از موانع عبور کنیم. 

شریفیان با بیان اینکه در تاریخ ایران همواره مردم با مسائل مختلفی دست و پنجه نرم کردند و همین جشن‌ها و شادی‌ها تسلی بخش دل مردم بوده است، تصریح کرد: دلیل اصلی برگزاری جشن‌ها و آئین‌ها برای نشاط و شادی و دور هم بودن و تفال زدن به دیوان حافظ است. 

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا بر اهمیت انتقال این آئین‌ها به نسل‌های بعدی به عنوان پاسداران مواریث فرهنگی اشاره کرد و گفت: نسل‌های امروز نیز خواسته یا ناخواسته ادبیات می‌خوانند و با این ادبیات آشنا می‌شوند و وظیفه متولیان و دستگاه‌های فرهنگی حفظ و نگاهداشت این مواریث فرهنگی است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا