راز ۹۸۰۰ ساله یلدا؛ میراث کهن مهرورزی ایرانیان که هنوز زنده است!

بهزاد مریدی از ریشه‌های تاریخی شب یلدا پرده برداشت و این آئین ۹۸۰۰ ساله را نمادی از مهرورزی و دوستی در فرهنگ ایرانی معرفی کرد.

سامان تهرانی

نویسنده

بهزاد مریدی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به پیشینه تاریخی آئین شب یلدا، این سنت را یکی از کهن‌ترین آئین‌های به‌جا مانده از تمدن ایران‌زمین دانست و گفت: یلدا متعلق به حدود ۹۸۰۰ سال پیش و برآمده از آئین مهر است؛ آئینی که دوستی، الفت، خانواده و کانون خوبی‌ها را در مرکز توجه خود قرار داده بود.

آلبوم جشن عروسی مجلل پدر و مادر سپند امیر سلیمانی در واقعیت …

وی با بیان اینکه در آئین مهر، خورشید جایگاهی ویژه داشت، افزود: در جوامع کشاورزی آن دوران، خورشید و باران مفاهیمی حیاتی بودند و به همین دلیل، بلندترین شب سال به‌عنوان شب زایش خورشید یا «یلدا» نام‌گذاری شد؛ مفهومی که بعدها در قالب آئین میترائیسم گسترش یافت.

مدیرکل میراث فرهنگی فارس ادامه داد: بسیاری از مؤلفه‌های آئین مهر و میترا، از مسیر اروپای شرقی به خاورمیانه منتقل شد و بخشی از مناسک آئین مسیحیت نیز متأثر از همین شاخصه‌های هفت‌گانه آئین میترا شکل گرفت.

مریدی با اشاره به آثار تاریخی مرتبط با این آئین در ایران گفت: بسیاری از ارتفاعات و کوه‌های پیرامونی که امروز در فهرست میراث فرهنگی ما قرار دارند، در گذشته معابر آئینی میترا بوده‌اند و این موضوع نشان‌دهنده عمق تاریخی این سنت در جغرافیای فرهنگی ایران است.

وی با تأکید بر هم‌خوانی این آئین با تعالیم دین اسلام تصریح کرد: دین اسلام همواره بر مهر، محبت و تحکیم نهاد خانواده تأکید داشته و به همین دلیل آیین‌هایی مانند یلدا که از دل فرهنگ ایرانی برآمده‌اند، همچنان در میان مردم زنده مانده‌اند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس اظهار کرد: هدف ما از پاسداشت شب یلدا، فراهم کردن بهانه‌ای زیبا برای گردهمایی خانواده‌ها، قرائت قرآن، فال به دیوان حافظ و سپری کردن بلندترین شب سال در فضایی آمیخته با معنویت و فرهنگ است.

مریدی با اشاره به ثبت جهانی این آئین افزود: به همین مناسبت، از هفته گذشته برنامه‌های جشن یلدا در اماکن تاریخی و فرهنگی استان فارس آغاز شده و این برنامه‌ها در مکان‌هایی همچون سعدیه، ارگ کریم‌خان، بافت‌های تاریخی، خانه‌های سنتی و اقامتگاه‌های بوم‌گردی برگزار شده است.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد: امیدواریم با برگزاری آیین‌هایی همچون حافظ‌خوانی، پاسداشت حافظ که حافظ قرآن نیز بود، بتوانیم این میراث ارزشمند را به نسل‌های آینده منتقل کنیم.