رونمایی ویژه از دو اثر ماندگار محمدرضا شجریان؛ همایون شجریان از آرزوی برگزاری کنسرت خیابانی می‌گوید

به گزارش خبرنگار فرهنگی نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، نشست خبری رونمایی از دو آلبوم یادگاری جاودانه و بانگ دهل با صدای محمدرضا شجریان در موزه هنرهای معاصر برگزار شد. در این نشست همایون شجریان، مجید درخشانی و سعید فرجپوری حضور داشتند.

رسمی شد | واریز سود سهام عدالت فردا 30 آذر 1404

همایون شجریان درباره تأخیر در انتشار این آلبوم‌ها توضیح داد: واقعاً دلیل خاصی نداشت؛ فقط به این دلیل که خودِ پدر حضور نداشتند، ما وسواس بیشتری به خرج می‌دادیم تا این آلبوم به مرحله انتشار برسد. این آثار اجرای زنده هستند و از نظر صدا با مشکلاتی مواجه بودیم. آن زمان، از نظر تکنولوژی امکان‌های امروز وجود نداشت، اما الان توانستیم صدای خواننده را از ارکستر جدا کنیم و میکس دلخواه‌تری انجام دهیم.

او ادامه داد: متأسفانه ضبط این اجرا، آن‌طور که مدنظر ما بود، از نظر صوتی استاندارد لازم برای انتشار را نداشت و کیفیتش خیلی دلچسب نبود. به همین دلیل وسواس زیادی روی آن به خرج دادیم تا در نهایت دوستان توانستند کار را آماده کنند و مسیر انتشارش طی شود.

همایون شجریان با اشاره به روند آماده‌سازی و مراسم رونمایی گفت: برای طراحی کار و صحبت‌ها، عزیزان زیادی همراه ما بودند تا بتوانیم مراسم رونمایی را به بهترین شکل برگزار کنیم و اثر را برای انتشار آماده کنیم.

او با اشاره به دیگر آثار منتشرنشده محمدرضا شجریان افزود: پدر در طول زندگی هنری‌شان آثار زیادی خوانده‌اند؛ چه کارهای خانگی و خصوصی که متأسفانه خیلی از آن‌ها با کیفیت صوتی نامناسب در دسترس مردم قرار گرفته است. برای انتشار این آثار هم برنامه‌ریزی‌هایی در نظر داریم. جدا از این دو آلبوم، فکر می‌کنم با هنرمندان عزیز، از جمله آقای درخشانی و آقای سعید، آلبوم‌هایی وجود دارد که بعد از این به آن‌ها فکر خواهیم کرد و برای انتشارشان برنامه‌ریزی می‌کنیم.

او درباره اهمیت این دو آلبوم گفت: چیزی که در این آلبوم‌ها برای ما خیلی مهم و جذاب است، این است که این آثار آخرین اجراهای پدر در تور کنسرت‌های اروپا هستند. بعد از آن، ایشان راهی آمریکا شدند و مسائل مربوط به بیماری پیش آمد. این اجراها پیش از آن دوره ضبط شده و ما دوست داشتیم زودتر از آن مقطع به بازار منتشر شود و در دسترس قرار بگیرد.

همایون شجریان در پایان درباره بازآفرینی آثار پدر گفت: در مورد بازآفرینی، فعلاً برنامه‌ای ندارم. ممکن است تک‌وتوک، بعضی از کارهای پدر را به فراخور کنسرت‌ها یا حال‌وهوای روزگارمان بازآفرینی یا بازخوانی کنم، اما برنامه مشخص و ثابتی برای این موضوع وجود ندارد.

همایون شجریان درباره نام آثار و قطعات آلبوم‌ها گفت: اسم اثر و اسم ترک‌ها از قبل مشخص بوده و این نام‌ها را خودِ پدر با دست‌خط خودشان نوشته بودند. این قطعات پیش‌تر در کنسرت‌ها اجرا شده و با همین اسامی به مخاطبان ارائه می‌شدند.

او سپس درباره برنامه‌های جانبی هم‌زمان با رونمایی آثار توضیح داد: ما هم‌زمان نمایشگاهی از عکس‌های پدر را داریم که خواهرم طی این سال‌ها از ایشان عکاسی کرده است. در کنار آن، نمایش سازهای پدر نیز برگزار می‌شود. این نمایشگاه فردا و پس‌فردا برقرار خواهد بود و فکر می‌کنم برای علاقه‌مندان بسیار جذاب باشد.

همایون شجریان با دعوت از مخاطبان افزود: از همه علاقه‌مندان دعوت می‌کنم که برای دیدن این نمایشگاه به همین‌جا تشریف بیاورند. این نمایشگاه در گالری موزه هنرهای معاصر برگزار می‌شود و با همراهی عزیزان موزه هنرهای معاصر شکل گرفته است.

مجید درخشانی درباره شکل‌گیری این اثر و نگاه تیم تولید گفت: یکی از کارهایی که انجام دادیم این بود که یاد و نظر استاد در روند کار حاضر باشد. خوانندگانی که در این اثر می‌خوانند، شاگردان استاد بودند و این موضوع برای ما اهمیت زیادی داشت.

او ادامه داد: شعری که در این کار اجرا شده پیش‌تر به شکل طبیعی و غیررسمی پخش می‌شد، اما امکان ارائه آن با کیفیت مناسب وجود نداشت. حالا این فرصت فراهم شده که این اثر به‌صورت یک ترک با کیفیت، به دست علاقه‌مندان واقعی برسد و خوشحالیم اگر این مسیر بتواند تداوم پیدا کند.

درخشانی با اشاره به روند تولید افزود: در این پروژه، روی آهنگ‌سازی و نوازندگی بیشتر کار شد. طبیعتاً من هم در این مسیر کار کردم و در کنار من دوستان زیادی آثار بسیار زیبایی خلق کردند.

تا خیابان هست مردم هستند آرزوی من هست همیشه ولی این تجربه به من نشان داد این بار باید خیلی جوانب را بسنجیم زیرا در میان دوستداران من همه هم نظر نیستند برخی خرسند بودند و برخی زمان مناسبی نمی‌دانستند حالا هر دلیلی که داشته است. امیدوارم روزی این آرزوی من به حقیقت بپیوندد.

تنها دلیل کنسرت در خارج این است که در وزارت کشور نتوانستیم جواب گوی علاقه مندان باشیم حتی یک هشتم آنها بازار های سیاه به راه می افتاد که باید با آن مقابله میکردیم زیرا هدف این بود که جوان ها و خانواده ها با قیمت پایین به کنسرت بیایند برای همین این تجربه باعث میشد همش بترسیم که با چه چیزی مواجه می‌شویم. کاری که آقای قربانی کردند ما را امیدوار کرد شاید بتوان از سازه آنها با جمعیت هشت هزار در هر اجرا روی صحنه در سال آینده در شهرستان ها و تهران برویم.

همایون شجریان درباره نگاهش به مسئله آواز زنان گفت: روزی تصمیم گرفتم یک اقدام عملی درباره این مسئله انجام دهیم؛ اقدامی که در یک حوزه مشخص مسئولیت داشته باشد و بتواند این مسیر را از یک نقطه‌ای شروع کند، به‌صورت واقعی و عملی.

او ادامه داد: در همین روند، آقای خسروپناه به‌عنوان مناسب‌ترین فرد معرفی شدند؛ بعد از تحقیقاتی که انجام شده بود. ایشان اشراف خوبی به موسیقی داشتند، حتی در همان جلسه درباره ردیف و موسیقی صحبت می‌کردند و مشخص بود که با ردیف موسیقی آشنا هستند. جلسه‌ای با ایشان گذاشتیم، صحبت‌هایمان را مطرح کردیم و گفت‌وگو انجام شد.»

شجریان درباره نتیجه آن جلسه گفت: جمع‌بندی‌ای که من از آن جلسه گرفتم این بود که ظاهراً این موضوع در اختیار یک ارگان، یک شخص یا یک نهاد مشخص نیست. آن مسئله‌ای که عنوان می‌شد مثلاً وجود شکاف‌هایی در جامعه درباره این موضوع بیشتر یک مسئله اجتماعی است.

او افزود: در آن جلسه من حرف‌هایم را زدم و اعلام آمادگی کردم که اگر بتوانم در این مسیر کمکی انجام بدهم، انجام خواهم داد. بعد از آن هم عملاً کار خودم را شروع کردم و منتظر نماندم که صرفاً با کسی درباره‌اش صحبت شود.

وی ادامه داد: دو اثر با آواز زنان منتشر کرده‌ام و این مسیر ادامه خواهد داشت. چون اگر در جامعه شکافی درباره این مسئله وجود دارد، ما با عمل ثابت می‌کنیم که این موضوع چیزی جز زیبایی با خود به همراه ندارد.

همایون شجریان تأکید کرد: این شکاف باید ذره‌ذره و قدم‌به‌قدم ترمیم شود؛ با جلسه گذاشتن، با گفت‌وگو، برای این‌که خودم تکلیفم روشن شود و بدانم با چه موضوعی روبه‌رو هستم. کاری که انجام دادم، یک کار عملی بود، به خواست قلبی خودم، نه به سفارش کسی.

یاسر شیخی یگانه, [12/20/2025 4:50 PM]
سعید فرج‌پوری درباره این دو اثر توضیح داد: کاری که امروز رونمایی می‌شود شامل دو سی‌دی است. بخش «سر در گریبان» آهنگسازی‌اش را خودم انجام دادم. این کار به سال 1392 برمی‌گردد؛ در دیداری که با استاد محمدرضا شجریان داشتیم، این پیشنهاد را مطرح کردم، استاد موافقت کردند و خوششان آمد و قرار شد این قطعات در برنامه ضبط و اجرا قرار بگیرد.

او ادامه داد: حدود یک سال بعد، در سال 1393، استاد شجریان با من تماس گرفتند و گفتند قصد دارند کاری که من ساخته بودم، به‌همراه یک اثر دیگر از دوست عزیزم استاد مجید درخشانی، را در قالب یک پروژه کنسرت اجرا کنیم. پاییز 93 تور بسیار موفقی در اروپا داشتیم و در 10 شهر اروپایی روی صحنه رفتیم.

فرج‌پوری با اشاره به حال‌وهوای استاد شجریان در آن تور گفت: در طول این سفر، حال استاد شجریان بسیار خوب بود؛ سرحال، بانشاط و کاملاً رو به راه بودند. در پایان سفر با من صحبت کردند و گفتند اگر شرایط فراهم شود، دوست دارند این برنامه در ایران و در جاهای دیگر هم اجرا شود.

او افزود: بعد از پایان تور، ما خداحافظی کردیم؛ من باید به ونکوور می‌رفتم و استاد شجریان راهی آمریکا شدند. حدود هفت، هشت ماه بعد، تماس گرفتند و گفتند قصد دارند برای کنسرت در ایران مجوز بگیرند، اما متأسفانه این مجوز صادر نشد.

این آهنگساز ادامه داد: بعد از آن، استاد با من تماس گرفتند و گفتند چون امکان اجرای کنسرت در ایران فراهم نیست، دوست دارند این برنامه را در کشوری نزدیک به ایران، مثل ارمنستان، اجرا کنیم؛ چون ویزا نمی‌خواست، هزینه‌ها پایین‌تر بود و مردم راحت‌تر می‌توانستند بیایند. قرار شد اواخر اسفند اجرا داشته باشیم و حتی برنامه‌ریزی شده بود که من از آمریکا بیایم و با گروه شهناز چند جلسه تمرین کنیم.

فرج‌پوری گفت: حدود یک هفته مانده به پروازم از ونکوور، از دالاس با من تماس گرفتند و گفتند حال استاد شجریان مساعد نیست و برنامه کنسل شده است. بلیت‌ها لغو شد و از آن زمان، استاد وارد روند درمان و شرایط خاصی شدند که مدت‌ها ادامه داشت.

او تأکید کرد: فکر می‌کنم برنامه‌ای که امروز می‌شنوید، آخرین تور کنسرت‌های استاد شجریان است. بعد از آن دیگر هیچ کنسرتی برگزار نشد.

فرج‌پوری در ادامه درباره جزئیات آلبوم‌ها گفت: در آلبوم «سر در گریبان» آهنگسازی بر عهده من بوده و قطعات روی اشعاری از حافظ، سایه و مشیری ساخته شده‌اند. آوازهایی که استاد شجریان خوانده‌اند، بر اشعار حسین منزوی است.

او درباره آلبوم «بانگ دهل» توضیح داد: در این بخش، تصنیف «صورتگر نقاش» با شعر مولانا از ساخته‌های استاد مجید درخشانی است. ترکیب سازها شامل آواز، کمانچه و سنتور، چهارمضراب «دیدار»، تکنوازی تار، ساز و آواز، تصنیف «باور نکردی» با شعر سیمین بهبهانی (از ساخته‌های استاد شجریان)، تکنوازی «ساغر»، دوباره ساز و آواز و در پایان تصنیف «بانگ دهل» با شعر مولاناست که ساخته خود استاد شجریان است.

مجید درخشانی درباره نگاه شجریان به سازها و نوآوری در موسیقی گفت: در تهران، بسیاری باور نمی‌کردند که استاد شجریان این همه زحمت برای سازها بکشد؛ سازهایی که حاصل تلاش جمعی از هنرمندان بود. آن زمان انتقادهای زیادی مطرح می‌شد، اما من فقط یک جمله می‌گفتم: شما چگونه چیزی را که هنوز زمانِ شناختش نرسیده، رد می‌کنید؟

او ادامه داد: یک اثر هنری یا یک ساز تازه، باید زمان بگذرد تا خودش را نشان بدهد. باید با آن کار شود تا کم‌کم به‌عنوان یک ساز، جای خودش را در موسیقی ایرانی پیدا کند. طبیعی است که در ابتدا اجرا نشود یا با تردید مواجه شود؛ این مسیر زمان می‌برد تا نوازندگان خودش را پیدا کند.

درخشانی افزود: استاد شجریان از این سازها استفاده می‌کردند، به آن‌ها اعتقاد داشتند و برایشان کار می‌کردند. در مجموع، این مسیر نشان می‌دهد که نوآوری در موسیقی، با صبر و زمان معنا پیدا می‌کند.
در نهایت، به یک معنا می‌توان گفت که این سازها، در نگاه استاد و در پیوند با شعر مولانا، هویت و معنای خودشان را پیدا می‌کنند.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم