نشست جنجالی استادان حوزه درباره ضرورت تحول مدارک حوزوی؛ چه تغییراتی در راه است؟

به گزارش گروه حوزه و روحانیت نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، نشست استادان حوزه علمیه با حضور آیت الله محمدمهدی شب زنده‌دار، دبیر شورای‌ عالی حوزه علمیه، مهرماه امسال در مدرسه معصومیه برگزار شد، برخی از استادان دیدگاه‌های خود را در پاسخ به سؤالات مهمی راجع به تحول در مدارک علمی حوزوی بیان کردند که در این مجال، بازخوانی‌ می‌شود.

رسمی شد | واریز سود سهام عدالت فردا 30 آذر 1404

قرار شد نظرات به صورت دقیق تقدیم دبیر شورای عالی و مدیر محترم حوزه‌های علمیه شود؛ در این راستا اعم سؤالات پیرامون محوریت ماهیت و جایگاه مدرک حوزوی و اهداف ارتقا بود که اساتید در این‌باره موضوعات مهمی را بیان کردند که در زیر می‌آید.

استاد حبیب دیناروندزاده در این زمینه گفت: بازگشت به اصالت‌های حوزه و اعتباربخشی به مدارک حوزوی از دغدغه‌های اصلی علما به شمار می‌رود و مدرک باید عزت‌مند، متناسب با مراحل تحصیل و نقش اجتماعی طلبه باشد، نه صرفاً قابل مقایسه با مدارک ابتدایی دانشگاهی.

همچنین نظر استاد عباس اشجع اصفهانی این‌گونه ارائه شد: نظام آموزشی حوزه در نظریه‌پردازی و پایان‌نامه‌نویسی ضعف‌هایی جدی دارد؛ نقدپذیری، توانمندسازی اساتید و آموزش روش تحقیق به طلاب باید جزو اولویت‌ها باشد تا مدارک حوزوی پشتوانه علمی واقعی پیدا کنند.

استاد همتیان معاون آموزش استان قم نیز به این سؤالات پاسخ داد: حوزه نیاز به دو نوع مدرک دارد؛ یکی برای استفاده داخلی حوزوی مثل اجازه روایت، دیگری برای نقش‌آفرینی بیرونی با عناوین قابل فهم عمومی. همچنین ساختار دفاع پایان‌نامه‌ها و ساماندهی اساتید روند مطلوب‌تری پیدا کرده است.

نظر استاد اثنی عشری، مدیر دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه نیز این‌گونه اعلام شد که چطور وزارت بهداشت توانست مدرک مستقل خود را تعریف کند و خودش منحصرا به آن اعتبار داد و هیچ معادل‌سازی نکرد؛ لذا پزشک عمومی و متخصص معادل کارشناسی یا ارشد یا دکترا فنی مهندسی نیست؛ خودش مدرک معتبر شناخته شده است.

وی ادامه داد: همان‌طور که مدارک پزشکی مستقل از آموزش عالی تعریف شدند، حوزه نیز باید مدارک مستقل با ارزش‌گذاری درونی خود داشته باشد که در ساختار کشور هم با اصلاح قوانین رسمیت شناخته شود همان‌طور که اجتهاد به رسمیت شناخته شده است.

استاد میراحمدی نیز بیان کرد: استقلال حوزه باید در تعریف مدارک نیز نمود داشته باشد؛ حوزه باید خود عناوین و مدارکش را براساس رسالت و ساختار بومی تعریف و تثبیت کند، نه اینکه در تقابل با نظام دانشگاهی منفعل شود. نیاز امروز حوزه، اقدام عملی است نه صرف طرح ایده‌ها. ما سال‌ها پیش در این موضوع با جامعه مدرسین کار کردیم؛ ولی هیچ پیشرفتی نداشت.

نظر استاد جلالی اصل مبنی بر آن بود که بنده بر قبول مدارک حوزه و ضرورت اعتبار و قابل فهم بودن آنها برای ارتباط با نهادهای علمی داخلی و بین‌المللی تأکید دارم؛ همچنین باید بر ضعف ورودی‌ها و کیفیت طلاب و لزوم رفع این مشکلات توجه کافی شود.

در این جلسه استاد سید رضا حسینی‌کیا اظهار کرد: مدرک باید جایگاه و تمایز واقعی ایجاد کند؛ همچنین حوزه نیازمند توجه به اساتید و طلاب است تا این مدرک ارزش واقعی پیدا کند.

نظر استاد سید حسن یوسفی نیز این بود که پیشنهاد من ایجاد دیپلم حوزوی در مقطع متوسطه برای کاهش ریزش طلاب است، رشته حوزوی در متوسطه دوم درست شود مثل رشته ریاضی با مدیریت حوزه، که موجب بهبود کیفیت ورودی‌ها و ایجاد مسیرهای هموارتر برای ادامه تحصیل در حوزه یا دانشگاه خواهد شد.

استاد برته، قائم مقام معاونت بین‌الملل حوزه‌های علمیه نیز تأکید کرد: اعتبار مدرک حوزه مهم‌ترین مسأله است؛ نام و عنوان مدرک کافی نیست، باید مورد پذیرش واقعی مخاطبان و مراکز علمی قرار گیرد تا معتبر باشد؛ تجربه معادل‌سازی در دانشگاه‌های معتبر خارجی خوب نبوده و مدارک ما را متوجه نمی‌شوند و واحدهای درسی ما را متوجه نمی‌شوند که مثلا چرا یک نفر چندین بار درسی با نام فقه 1 می‌گذراند!

استاد استقامت همچنین در این جلسه عنوان کرد: حوزه مانند وزارت علوم مستقل مدرک صادر کند و مسئولان حوزه در شورای انقلاب فرهنگی عضو باشند. حوزه آثار بزرگی داشته مثل سید حسن نصرالله و شیخ نمر و با روایت امام صادق(ع)، جایگاه دانشمندان شیعه بالاتر از سپاهیان است، علامه حلی با مناظره بدون جنگ، پیروان اهل تسنن را متقاعد کرد.

استاد روح الله نوری بیان کرد: ساختار صدور مدارک حوزه باید به سمت انسان‌محوری و نقش‌آفرینی اساتید برود نه صرفاً ساختارهای اداری که امروز هست، اعتقاد دارم که برای احیای اعتبار مدارک، باید اساتید محوریت داشته باشند و نقش دیپلماسی مدارک نیز تقویت شود.

استاد سلمان رئوفی نیز پاسخ داد: مشکل اصلی حوزه اعتبار نداشتن مدارک است و راه‌ حل، دخیل کردن مستقیم اساتید برجسته در تأیید پایان‌نامه‌ها و مدارک، و همچنین تفکیک و معادل‌سازی مدارک حوزه با مدارک دانشگاهی برون‌حوزه‌ای است.

از نظر استاد بحرینی؛ مسأله مدرک، بخشی از مشکلات بزرگ‌ حوزه است که شامل کاهش انگیزه، کاربردی نبودن کارها و فقدان مرجعیت حوزه می‌شود. مثال تاریخی تحریم تنباکو به اهمیت مرجعیت و نفوذ حوزه اشاره دارد و تا حوزه مرجعیت نداشته باشد، اعتبار مدرک و جایگاه حوزه دچار مشکل خواهد بود.

همچنین استاد مقیمی، معاون محترم آموزش حوزه‌های علمیه تصریح کرد: شما مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را بخوانید ملاحظه می‌کنید که مدارکی که حوزه صادر می‌کند مدرک معادل نیست، بلکه خودش معتبر است و مدرک تعریف شده است.

لازم به ذکر است، شورای عالی حوزه‌های علمیه مرجع قانونی صدور مدارک حوزه است و این مدارک دارای اعتبار رسمی هستند.

مشکلاتی در پذیرش مدرک حوزه در دانشگاه‌ها وجود دارد؛ ولی از نظر قانونی همه چیز درست است. حوزه به لحاظ پژوهشی فعال است و برنامه‌های جذب و ارتقای طلاب در حال انجام است و حوزه از نظر مدارک و پژوهش مشکلی ندارد، اما نیاز به اصلاحات و دقت بیشتر در عناوین و القاب علمی احساس می‌شود.

قرار است جلسه‌ای نیز به طلاب علوم دینی اختصاص یابد تا از ایده و ایده‌پردازی در خصوص پیام رهبر انقلاب به حوزه‌های علمیه سخن بگویند. 

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم