بازار شب یلدا در ارومیه زیر سایه گرانی؛ لوکس شدن سفره‌ها خانواده‌ها را کوچک کرد!

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم از ارومیه، یلدا همیشه شب لبخند بود؛ شب خنده‌های دور کرسی، قصه‌های مادربزرگ و سفره‌ای که هرچند ساده، اما پر از مهر پهن می‌شد. چله، شبی که سرخی دانه‌های انار و عطر دل انگیز آن در فضا می‌پیچد و یاد و خاطره گذشتگان، نقل محافل می‌شود. تمام مردم به خصوص مردم آذربایجان از دیرباز، دورهمی در این شب را به فال نیک گرفته و آداب و رسوم آن را نیز به جای می‌آورند.

رسمی شد | واریز سود سهام عدالت فردا 30 آذر 1404

اکثر مردم آذربایجان در این شب، چیلله قارپیزی می‌خورند و معتقدند که با خوردن هندوانه، سوز و سرما بر آنها تأثیری نداشته و سرمای زمستان را حس نمی‌کنند. اما امسال، بلندترین شب سال برای بسیاری از خانواده‌ها کوتاه‌تر از همیشه خواهد گذشت؛ شبی که گرانی، چراغ سفره‌ها را کم‌نور کرد و شادی را به حاشیه می برد.

بازار یلدا امسال بوی دل‌نگرانی می‌دهد؛ هندوانه و اناری که زمانی نماد شادی بودند، حالا با قیمت‌هایی چشمگیر، حسرتی در نگاه مردم شده‌اند. آجیل، که روزگاری پای ثابت این شب بود، امروز به کالایی دست‌نیافتنی برای بسیاری از سفره‌ها تبدیل شده و خانواده‌ها ناچارند میان نیازهای اولیه زندگی و آیین‌های کهن، یکی را انتخاب کنند.

در کوچه و بازار، حرف مشترک مردم یکی است؛ «قدرت خرید نداریم». پدرانی که دست خالی از بازار برمی‌گردند، مادرانی که با حساب‌وکتاب‌های تلخ، سفره یلدا را کوچک‌تر می‌کنند و کودکانی که امسال طعم یلدای پررنگ گذشته را کمتر حس می‌کنند سکوت این شب، بلندتر از خنده‌ها شده است.

گفتنی کسبه هم دل‌خوشی ندارند؛ مغازه‌ها شلوغ است اما فروش نه! نگاه‌ها می‌چرخد، دست‌ها اما بسته می‌ماند گرانی، هم خریدار را خسته کرده و هم فروشنده را.

یلدا قرار بود شب امید باشد، اما فشار اقتصادی، این آیین کهن را هم زخمی کرده است. شبی که باید با نور و گرما بگذرد، برای بسیاری با حسرت و نگرانی صبح می شود؛ و این، تلخ‌ترین روایت از بلندترین شب سال است.

سری به بازار قدیمی می زنیم جایی که روزگاری مردم برای حلو و نقل شب یلدا صف می بستند و آجیل فروشی ها از هفته ها قبل برای رسم چیللخ پر از مشتری می شد امروز به ندرت افرادی رو میبینیم.

گویا گرانی بقچه های چیللخ یا همان یلدایی نو عروسان را کوچک و کام عروس داماد ها را تلخ کرده  است هر کدام از جوانان نه تنها دیگر نوری از امید و ذوق در چشمانشان نیست بلکه امروز تنها ترس از آینده و حسرت  در وجودشان رخنه کرده است.

روزگاری نه چندان دور را می گوییم جایی که کودکی هایمان با آجیل های چهار مغز و هندوانه های شیرین و انار های سرخ روی کرسی های خانه مادر بزرگ و بایاتی خوانی های بزرگانمان گذشت اما امروز کودکانمان دیگر یلداهاشان تنها در خاطره های ما خلاصه می شود گویا گرانی ها رسم و رسوماتمان را به قهقهرا برده و بر لبه ی پرتگاه نابودی می کشاند.

*«چیللخ» رسمی که در سایه گرانی به سمت نابودی می رود

خانومی که در یکی از نقل و‌حلوا فروشی های بازار دیدیم در حالی که  دختری جوان به همراه داشت به سراغش رفتیم و از چگونگی بازار یلدا از او پرسیدیم او خود را « ز. محمدی»  معرفی کرد و گفت: امسال پسرم نامزد کرده و برای خریده «چللخ» یا همان یلدایی عروسم آمده ایم اما قیمت ها سر به فلک کشیده است.

وی، افزود:  قیمت هر کیلو آجیل زیر یک میلیون تومان وجود ندارد یا اگر وجود دارد مخلفات کمی دارد چیزی که در شأن خودم و عروسم باشد را نمیتوانم به قیمت ارزان بخرم آجیل فروش هم تقصیری ندارد چه کنیم گرانی گریبانگیر تمام جامعه است.

این بانو، با گلایه از وضعیت اقتصادی، تصریح کرد: امیدواریم مسئولان فکری برای شرایط کنونی کنند امروز آجیل ها و مغزیجات و خشکبار تنها به مناسبت های نوروز و یلدا مختص شده اند مردم دیگر خرید آجیل را اولویت خود نمی‌دانند چرا که دخل و خرجشان در دیگر زمینه ها نمی خواند.

*یلدای گران؛ آجیل هست، خریدار نیست

رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار آذربایجان‌غربی با اشاره به وضعیت بازار شب یلدا، از افزایش 40 تا 80 درصدی قیمت انواع آجیل نسبت به سال گذشته خبر داد.

امیرطنابی ساعی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: اصناف آجیل‌فروش و خشکبار نیز از نوسانات ارزی و افزایش قیمت دلار بی‌تأثیر نبوده‌اند و همین موضوع باعث رشد قابل توجه قیمت‌ها در بازار شده است.

*بازار پر است، جیب مردم خالی

وی با بیان اینکه مشکلی در تأمین و عرضه آجیل در بازار وجود ندارد، افزود: متأسفانه خرید و عرضه محصولات خارجی نسبت به اقلام ایرانی راحت‌تر شده است؛ چرا که برخی کشاورزان و تولیدکنندگان داخلی به دلیل نوسانات ارزی از فروش محصولات خود خودداری می‌کنند. آنان بر این باورند که فروش امروز، سرمایه کمتری نسبت به فردا برایشان به همراه دارد و به همین دلیل تا رسیدن بازار به تعادل، دست نگه می‌دارند.

رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار آذربایجان‌غربی ادامه داد: با این وجود، اصناف تلاش کرده‌اند تا حد امکان قیمت‌ها را ثابت نگه دارند و محصولات خود را با نرخ‌های قبلی عرضه کنند تا بازار آجیل کمتر درگیر نوسانات ارزی شود. در واقع، بسیاری از فروشندگان با سود کمتر فعالیت می‌کنند تا آجیل همچنان، هرچند محدود، به دست مردم برسد.

*سم خاموش در آجیل‌های غیراستاندارد

وی در ادامه نسبت به فعالیت سودجویان در فضای مجازی هشدار داد و گفت: مردم حتماً خرید خود را از مراکز معتبر و دارای پروانه کسب انجام دهند و در صورت نداشتن شناخت کافی، از خرید آجیل در بسترهایی مانند دیوار و سایر شبکه‌های مجازی خودداری کنند؛ چرا که احتمال کم‌فروشی، غیربهداشتی بودن و غیراصولی بودن فرآوری و نگهداری این اقلام وجود دارد و این موضوع می‌تواند سلامت خانواده‌ها را به خطر بیندازد.

طنابی ساعی با اشاره به خطرات بهداشتی افزود: در صورت رعایت نکردن اصول صحیح فرآوری و نگهداری مغزهای روغنی، ماده‌ای سمی به نام «آفلاتوکسین» تولید می‌شود که با حرارت دادن مجدد آجیل نیز از بین نمی‌رود. مردم باید بدانند «هیچ ارزانی بی‌دلیل نیست» و خرید از دست‌فروشان یا مراکز غیرمجاز می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری برای سلامت به همراه داشته باشد.

*410 واحد مجاز زیر ذره‌بین بازرسی

وی تصریح کرد: هم‌اکنون 410 واحد معتبر آجیل‌فروشی در سطح شهر فعال هستند و قطعاً همه آن‌ها گران‌فروش نیستند. محصول باکیفیت قیمت مشخص خود را دارد و مردم باید نسبت به قیمت‌های غیرواقعی و بسیار ارزان مشکوک باشند. این تصور که فروشندگان غیرمجاز به دلیل نپرداختن مالیات یا اجاره، قیمت پایین‌تری دارند، توجیه درستی نیست؛ هرچند ما مخالف معیشت افراد نیستیم، اما توصیه می‌کنیم مردم در صورت نداشتن شناخت، خرید خود را از مراکز مجاز انجام دهند.

رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار آذربایجان‌غربی با اشاره به نظارت‌ها گفت: بازرسان اتحادیه و تعزیرات به‌صورت مستمر و سرزده از واحدهای صنفی بازدید کرده و قیمت و کیفیت محصولات را کنترل می‌کنند و با گران‌فروشان و مراکز غیربهداشتی با همکاری دستگاه‌های قضایی برخورد جدی صورت می‌گیرد.

*آجیل شب یلدا چند؟

وی درباره قیمت‌ها در آستانه شب یلدا بیان کرد: قیمت آجیل شور شامل تخم کدو، تخمه مرمری، مغز بادام، پسته، نخود، بادام‌زمینی، بادام کاغذی و فندق، بسته به نوع و ترکیب اقلام، از حدود 500 هزار تومان تا یک‌میلیون و 300 هزار تومان متغیر است. همچنین قیمت چهارمغز از یک‌میلیون و 25 هزار تومان تا یک‌میلیون و 800 هزار تومان و در برخی موارد خاص تا 2 میلیون تومان نیز در بازار عرضه می‌شود.

طنابی ساعی در پایان تأکید کرد: متأسفانه به دلیل افزایش قیمت‌ها، قدرت خرید مردم به‌شدت کاهش یافته و بازار آجیل نسبت به سال‌های گذشته بسیار کم‌رونق است؛ به‌طوری‌که اگرچه عرضه در بازار وجود دارد، اما تقاضای قابل توجهی مشاهده نمی‌شود.

*قیمت هر کیلو هندوانه 20 تا 40 هزار تومان

یحیی آرنگ پور رئیس اتحادیه میوه و تره بار شهرداری ارومیه در گفت و گو با خبرنگاران نیز، با اشاره به فرارسیدن شب یلدا، در خصوص تهیه هندوانه شب یلدا گفت: قیمت هندوانه نسبت به سال قبل افزایش 40 درصدی پیدا کرده است بطوریکه در حال حاضر قیمت هر کیلو هندوانه درجه 2 در بازار 20 هزار تومان و هندوانه درجه یک از 30 هزار تومان تا 40 هزار تومان به فروش می‌رسد.

*افزایش 40 درصدی قیمت حلوا در آستانه یلدا

محمد آقاوردی‌زاده، رئیس اتحادیه قنادان و شیرینی‌فروشان ارومیه، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به وضعیت بازار حلوای شب یلدا اظهار کرد: قیمت انواع حلوا نسبت به سال گذشته حدود 40 درصد افزایش داشته است. با این حال اتحادیه بر کنترل قیمت‌ها نظارت داشته و این افزایش متناسب با تورم و رشد قیمت مواد اولیه نبوده است؛ چراکه در صورت نبود نظارت، افزایش قیمت‌ها می‌توانست به‌مراتب بیشتر باشد و قیمت‌های فعلی منصفانه است.

*رکود بازار حلوا و هشدار نسبت به حلوای غیربهداشتی

وی افزود: بازار خرید شب یلدا در حوزه شیرینی، حلوا و نقل با رکود همراه بوده و افت محسوسی در میزان فروش مشاهده می‌شود که علت اصلی آن افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم است.

رئیس اتحادیه قنادان و شیرینی‌فروشان ارومیه در خصوص قیمت انواع حلوا در سطح شهر تصریح کرد: قیمت حلوای گردویی و هویج، به دلیل تفاوت در کیفیت مواد اولیه، کیفیت محصول نهایی و میزان تخفیف اصناف، بین 400 تا 480 هزار تومان متغیر است.

آقاوردی‌زاده با تأکید بر لزوم خرید از مراکز معتبر و دارای پروانه کسب، خاطرنشان کرد: برخی حلواها با قیمت‌های بسیار پایین در سطح شهر عرضه می‌شوند که مردم نباید فریب ارزانی آن‌ها را بخورند؛ چراکه این محصولات اغلب از شکر و مواد غیربهداشتی تهیه شده و علاوه بر هدررفت پول، سلامت مردم را نیز به خطر می‌اندازد.

وی در پایان گفت: در حال حاضر 170 واحد تولیدی حلوا و نقل دارای پروانه کسب در نقاط مختلف شهر آماده ارائه خدمات به شهروندان هستند و امیدواریم مردم با انتخاب مراکز مجاز، شب یلدایی سالم و خاطره‌انگیز را سپری کنند.

*برخورد قاطع با گرانفروشان در آستانه شب یلدا

مدیرکل تعزیرات حکومتی آذربایجان‌غربی از آغاز طرح ویژه نظارتی شب یلدا و برخورد قاطع با گرانفروشی و احتکار در راستای تضمین حقوق مصرف‌کنندگان خبر داد.

حسین نجف‌زاده گفت: به‌منظور نظارت بر بازار کالاهای مصرفی شب یلدا و جلوگیری از سوءاستفاده برخی افراد سودجو، طرح ویژه نظارتی از 15 آذر تا 3 دی‌ماه 1404 برگزار می‌شود.

وی افزود: این طرح با هدف کنترل هدفمند بازار، پیشگیری از تخلفات، حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و مقابله با افزایش خودسرانه قیمت اقلام پرمصرف مانند آجیل، شیرینی، میوه، حبوبات، گوشت، قند و شکر اجرا خواهد شد.

مدیرکل تعزیرات حکومتی آذربایجان‌غربی تصریح کرد: اکیپ‌های گشت مشترک با همکاری دستگاه‌های نظارتی، بازرسی‌های میدانی انجام داده و با هرگونه تخلف، به ویژه گرانفروشی و احتکار، برخورد سریع و قاطع خواهند داشت. رسیدگی به شکایات نیز در این ایام خارج از نوبت و با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد و در صورت تکرار تخلف، اقدامات شدیدتری مانند مهر و موم، نصب پارچه و جریمه‌های بازدارنده اعمال خواهد شد.

وی از شهروندان خواست در صورت مشاهده هرگونه تخلف، موضوع را از طریق سامانه اینترنتی www.tazirat135.ir یا شماره تلفن 135 به تعزیرات حکومتی استان و شماره 124 به اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان گزارش دهند تا رسیدگی فوری صورت گیرد.

فشار تورم فقط قیمت‌ها را بالا نبرده، دلِ سفره‌ها را هم خالی کرده است. اثرش تنها در حساب‌وکتاب‌های اقتصادی دیده نمی‌شود؛ بلکه آرام و بی‌صدا، به دلِ روابط اجتماعی مردم نفوذ کرده است. شب یلدایی که روزگاری بهانه‌ای برای جمع شدن همه خانواده بود، حالا برای بسیاری به دورهمی‌های کوچک، بی‌تشریفات و حتی گاه به یک تماس تلفنی ساده خلاصه شده است. مهمان‌نوازی که زمانی افتخار خانه‌ها بود، امروز زیر بار گرانی‌ها رنگ باخته و ساده‌زیستی به اجبار جای سنت را گرفته است.

اگر این مسیر ادامه پیدا کند، بیم آن می‌رود که آیین‌هایی مانند شب یلدا نه از سر انتخاب و عشق به سنت، بلکه بر اساس توان مالی تعریف شوند؛ تغییری تلخ که نشان می‌دهد چگونه فشار اقتصاد می‌تواند آرام‌آرام شادی‌های جمعی و ریشه‌های فرهنگی یک جامعه را به عقب براند.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم