چرا عکس‌های مستند در میدان مشق کمتر دیده می‌شوند؟ رنگ‌هایی که داستانی تازه روایت کردند

نمابان و به نقل از خبرگزاری مهر-گروه هنر-آزاده فضلی؛ هنرهای تجسمی یکی از عرصه‌های هنری در کشورمان است که نسبت به دیگر هنرها امکان بروز و واکنش سریع به اتفاق‌ها را دارد اما عموماً نسبت به دیگر هنرها همچون سینما و موسیقی، مهجور واقع می‌شود. در سلسله گزارش‌های «هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت» درصدد هستیم بخشی از روند اتفاقاتی را که افتاده، بیان کنیم. جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند و هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمه‌‎سازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های اخیر خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند.

قاب تاریخ | تصاویر دیده‌نشده از ماه‌چهره خلیلی در لندن؛ ۵ ماه پیش از وداع ناگهانی

«آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشای این آثار هنری توسط اقشار مختلف مردم فراهم می‌شود. بر این اساس، نگاهی به اتفاقات هنرهای تجسمی و همچنین برخی نمایشگاه‌ها و رویدادهای هفته خواهیم داشت.

بررسی نقش عکس در روایت سینمای مستند

هفته گذشته، یکی از کارگاه‌های آموزشی در جریان برگزاری بخش عکس نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» برگزار شد؛ بخشی که برای اولین بار در نوزده دوره این رویداد برگزار شد و با وجود ظرفیت‌های بسیاری که داشت و می‌توانست مورد توجه قرار گیرد، توجهی به آن نشد.

این کارگاه با عنوان «هر عکس، شروع یک روایت» روز دوشنبه ۲۴ آذر، نسبت میان عکاسی و سینمای مستند را بررسی کرد. در این نشست، سینماگران و عکاسان با تأکید بر «نگاه»، «فرآیند» و «ایده»، از نقش الهام‌بخش عکس در شکل‌گیری سینمای مستند سخن گفتند و بر ضرورت عبور از نگاه صرفاً آموزشی و رسیدن به درک عمیق‌تر از سینما تأکید کردند.

در ادامه، دیدگاه‌های برخی هنرمندان و عکاسانی که مستندسازی هم می‌کنند، مرور می‌کنیم؛

هربرت کریم مسیحی هنرمند عکاس معتقد است عکس مستند خبری، در بسیاری از موارد به واقعیت نزدیک‌تر و مستندتر از تصاویر صحنه‌آرایی‌شده‌ای است که در قالب جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها ارائه می‌شوند. هرچقدر تصویر از ایران داشته باشیم، باز هم کم است. این تصاویر باید بمانند. مهم نیست با نگاه کدام مستندساز، تصویرنگار یا عکاس ثبت شده‌اند؛ در نهایت، همه ما داریم چیزی به نام «ایران» را مستند می‌کنیم. اگر بخواهم خیلی خلاصه بگویم، من ترجیح می‌دهم به‌جای حذف یا نفی، بگوییم همه این تصاویر ارزشمندند. هر کدام بخشی از واقعیت را ثبت کرده‌اند و همین ماندگاری تصویر است که اهمیت دارد.

سام گیو راد نویسنده کارشناس و پژوهشگر نیز گفت: در طول تاریخ، بسیاری از داشته‌های ما از بین رفته‌اند. حتی در دوره‌هایی مثل قاجار، شاهد تخریب آثار دوره‌های پیشین، از جمله صفوی، بوده‌ایم، در این میان، عکس‌های مستند نقش حیاتی پیدا می‌کنند. هرچه از ایران بگوییم، کم گفته‌ایم و هرچقدر از ایران نشان بدهیم، باز هم کم نشان داده‌ایم. متأسفانه در نظام آموزشی ما، بسیاری از این موضوعات یا گفته نمی‌شوند یا دیده نمی‌شوند و همین باعث ایجاد یک گسست میان نسل‌ها شده است. نسل‌های جدید ممکن است بسیاری از این داشته‌ها را اصلاً نشناسند. ما وظیفه داریم این حافظه تصویری را ثبت و منتقل کنیم؛ نه فقط برای امروز، بلکه برای فردا. عکس مستند می‌تواند پلی باشد میان گذشته، حال و آینده.

پیمان ایروانی عکاس و فعال حوزه هنرهای تجسمی نیز بیان کرد: اعجاز عکس این است که می‌تواند حرف‌های یک کتاب صد صفحه‌ای را در یک فریم با زبان بصری خودش بیان کند.

ایمان صمدی عکاس نیز تاکید کرد: مسئله‌ای که در عکاسی مستند داریم این است که عکاسان به سراغ سوژه‌های تکراری می‌روند که بارها، عکاسی شده است.

بازآفرینی و ارتقای کاریکاتورهای قدیمی با دغدغه جدید

در هفته‌ای که گذشت، نمایشگاه آثار محمدحسین نیرومند با هدف نمایش پیوند میان نظریه‌های هنری و تجربه عملی افتتاح شد؛ رویدادی که نگاه مهندسی‌شده این هنرمند را در خلق موقعیت‌های کمیک به‌خوبی آشکار می‌کند.

نمایشگاه ۵۰ اثر کارتونی محمدحسین نیرومند با عنوان «کارِتون را با ویرایش و پیرایش ارتقا دهید» در گالری خانه حوزه هنری برگزار می‌شود.

نیرومند درباره نمایشگاهش توضیح داد: همان‌طور که از نام نمایشگاه پیداست، آثار ارائه‌شده مربوط به گذشته هستند، اما با نگاه و اجرای جدید بازآفرینی شده‌اند. احساس می‌کردم برخی از کارهای پیشینم نیاز به بازنگری دارند، از این‌رو آنها را دوباره اجرا و کیفیت محتوایی و گاه فنی‌شان را ارتقا داده‌ام. در مواردی نیز از ایده‌های قدیمی الهام گرفتم تا اثر جدیدی شکل بگیرد بنابراین این نمایشگاه در ریشه به گذشته تعلق دارد، اما اتفاقات امروز در آن نمود پیدا کرده است.

این نمایشگاه تا ۷ دی ۱۴۰۴، ساعت ۱۰ تا ۱۸ به نشانی خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ، حوزه هنری، گالری خانه، برقرار است.

رنگ‌های پاییزی برگ‌ها در میدان مشق جان گرفتند

پنجمین دوره رویداد هنری «پاییز-برگ» از صبح چهارشنبه ٢۶ آذر با حضور ٢۴ هنرمند مدعو و ١٧ هنرمند پذیرفته شده در فراخوان، آغاز به کار کرد.

این رویداد همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۶ و پنجشنبه ۲۷ و جمعه ۲۸ آذر، به صورت ویژه با حضور هنرمندان و مخاطبان و با اجرای برنامه‌های هنری در محل اصلی ورود به میدان مشق واقع در خیابان حافظ، خیابان سرهنگ سخایی، بعد از خیابان سی‌تیر، دانشگاه هنر ایران، از سردر دانشگاه هنر تا سردر باغ ملی برگزار می‌شود.

خبرهایی کوتاه از دوسالانه کاریکاتور

در هفته‌ای که گذشت، خبرهایی از دوسالانه کاریکاتور منتشر شد و این در حالی است که چند روزی به افتتاح این رویداد باقی مانده است. مسعود شجاعی طباطبایی دبیر دوازدهمین دوسالانه کاریکاتور با تأکید بر شفافیت در دریافت، انتخاب و داوری آثار، از شکل‌گیری ساختار حرفه‌ای بین‌الملل خبر داد تا دیگر راه برای سندسازی به نام دیگران در عرصه هنر بسته شود.

آیدین مهدی زاده نیز از برگزاری نمایشگاه این رویداد به صورت همزمان در استان‌های دیگر و در سکوها و فضای مجازی گفت و افزود: انتشار گسترده کتاب رویداد با کمک حامیان متنوع و ارائه آثار این نمایشگاه در رسانه‌های مختلف می‌تواند مثالی از نمایش چندلایه آثار و نتایج دوسالانه کاریکاتور تهران باشد.

آلفرد یعقوب‌زاده از عکاسی جنگ گفت

نشست تخصصی و کارگاه انتقال تجربه «عکاسی جنگ و مستند اجتماعی» توسط آلفرد یعقوب‌زاده، عکاس باسابقه و دارنده جوایز جهانی، به همت معاونت آموزش و پژوهش انجمن سینمای جوانان ایران و به میزبانی مهدی آشنا، عصر شنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۴ در سالن سینماتوگراف موزه سینما برگزار شد.

در ابتدای این نشست، مجموعه‌ای از عکس‌های شخصی آلفرد یعقوب‌زاده همراه با صدای توضیحات او برای مخاطبان به نمایش درآمد. این جلسه به‌صورت پرسش و پاسخ برگزار شد و یعقوب‌زاده به سوالات حاضران پاسخ داد.

آلفرد یعقوب‌زاده در کارگاه انتقال تجربه «عکاسی جنگ و مستند اجتماعی» عنوان کرد که تشخیص، هوشیاری و آگاهی، ابزار مهم عکاسی جنگ و مستند اجتماعی است.

اعلام فراخوان دوسالانه سرامیک سیزدهم

سیزدهمین دوسالانه ملی هنر سرامیک ایران به دبیری کوروش آریش برای برگزاری در خرداد ۱۴۰۵، فراخوان داد. سیزدهمین دوسالانه ملی سرامیک ایران به منظور محور بخشی به آثار دوسالانه، درونمایه «مختصات فردی» را برای این دوره در نظر گرفته است.

سیزدهمین دوسالانه ملی هنر سرامیک ایران، با توجه به مؤلفه‌های زبانی سرامیک، آثاری را دنبال می‌کند که در مقام نقطه آغازین، قابلیت گشودن مسیرهایی نو، فردی و تداوم‌پذیر را دارند و همزمان با محور قراردادن مختصات فردی، خوانشی را از آثار پی می‌گیرد که بازتاب استمرار، پیشینه و ثبت مسیر زیسته هنرمندان است.

علاقه‌مندان به شرکت در سیزدهمین دوسالانه ملی هنر سرامیک ایران با رجوع به سایت دوسالانه به نشانی: www.۲salane.ir می‌توانند با مطالعه دقیق شرایط و مقررات دوسالانه و همچنین گاه‌شمار دوسالانه برنامه زمان‌بندی خود را تنظیم کنند.

آغاز نمایشگاه‌های هنری در آدینه

نمایشگاه «تَبله» در گالری کیمن، نمایشگاه «هنر فردا» در گالری شیرین، نمایشگاه «سفر ناجور» در گالری هما، نمایشگاه «باله آبی» در گالری سیحون، نمایشگاه «کات» در آرت سنتر، نمایشگاه «دریاچه زرد» در گالری دلگشا، نمایشگاه «چگال» در گالری ژاله، نمایشگاه «آن گوشه خارج از مه» در گالری نیان، نمایشگاه «مکان بی‌زمان» در گالری اچ و نمایشگاه «بر ساحل زمان» در گالری یافته، از جمله نمایشگاه‌هایی هستند که عصر جمعه ۲۸ آذر افتتاح می‌شوند.

منبع: خبرگزاری مهر