بحران کمبود دارو در کردستان؛ بیماران سرطانی در انتظار درمانی که نمی‌رسد!

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم از کردستان، سرطان، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های غیرواگیر، طی دهه‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های نظام سلامت در جهان و ایران تبدیل شده است. در کشور ما، هم‌زمان با تغییر الگوی زندگی، افزایش امید به زندگی، آلودگی‌های محیطی و تأخیر در تشخیص، سرطان از یک بیماری نسبتاً کم‌شیوع به یک بحران رو‌به‌گسترش بدل شده است؛ بحرانی که نیازمند سیاست‌گذاری دقیق، پیشگیری مؤثر و دسترسی پایدار به درمان است.

آخرین قیمت طلا، دلار و سکه امروز دوشنبه 24 آذر

بر اساس داده‌های ثبت سرطان در ایران، هر ساله ده‌ها هزار مورد جدید ابتلا شناسایی می‌شود و روند کلی نشان‌دهنده افزایش مستمر شیوع این بیماری است. کارشناسان حوزه سلامت بارها هشدار داده‌اند که در صورت تداوم وضعیت فعلی، بار سرطان در سال‌های آینده فشار سنگینی بر بیماران، خانواده‌ها و زیرساخت‌های درمانی کشور وارد خواهد کرد؛ فشاری که بدون مدیریت علمی و تأمین به‌موقع دارو و خدمات درمانی، قابل کنترل نخواهد بود.

سرطان فقط بیمار را درگیر نمی‌کند

در کردستان، سرطان تنها یک بیماری جسمی نیست؛ به معضلی اجتماعی و اقتصادی برای خانواده‌ها تبدیل شده است. هزینه‌های سنگین درمان، نیاز به مراجعه مکرر به مراکز درمانی خارج از استان و ناپایداری در تأمین دارو، بسیاری از بیماران را با فرسودگی مالی و روانی مواجه کرده است؛ شرایطی که در صورت مدیریت کارآمد، قابل پیشگیری یا دست‌کم قابل کاهش بود.

واقعیت این است که در استانی با نرخ قابل توجه محرومیت و درآمد پایین‌تر از میانگین کشوری، هرگونه اختلال در چرخه درمان سرطان، به‌ویژه کمبود دارو، پیامدهایی به‌مراتب سنگین‌تر از سایر مناطق دارد. بی‌توجهی به این واقعیت، به معنای نادیده گرفتن حق اولیه بیماران برای دسترسی عادلانه به درمان است.

افزایش شمار بیماران سرطانی در کشور و استان کردستان، زنگ خطری جدی برای نظام سلامت است؛ زنگ خطری که پاسخ به آن، نه در شعار و وعده، بلکه در مدیریت کارآمد، تأمین پایدار دارو و اولویت‌دادن واقعی به جان بیماران معنا پیدا می‌کند. هرگونه تعلل در این حوزه، مستقیماً با جان انسان‌ها گره خورده و قابل توجیه نیست.

بیماری سرطان، خود به‌تنهایی آزمونی طاقت‌فرسا برای بیماران و خانواده‌هایشان است؛ اما در کردستان، این بیماری با بحران دیگری گره خورده که درمان را به مسیری پراضطراب و فرساینده تبدیل کرده است: کمبود داروهای شیمی‌درمانی و حمایتی. بیمارانی که باید تمام انرژی خود را صرف مبارزه با بیماری کنند، امروز ناچارند ساعت‌ها و روزها در داروخانه‌ها سرگردان باشند یا برای یافتن یک قلم داروی حیاتی، استان‌های دیگر را زیر پا بگذارند.

رنج دوچندان بیماران با کمبود دارو

در حالی که بیماران سرطانی در کردستان با یکی از سخت‌ترین نبردهای زندگی خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند، کمبود و نایابی داروهای حیاتی، این رنج را دوچندان کرده است؛ بحرانی که بیش از آنکه ناشی از تحریم یا کمبود کشوری باشد، به ضعف مدیریت و ناتوانی دانشگاه علوم پزشکی استان در تأمین و توزیع به‌موقع دارو بازمی‌گردد.

بررسی‌های میدانی و گفت‌وگوی خبرنگار تسنیم در کردستان با بیماران و همراهان آن‌ها نشان می‌دهد کمبود دارو در بسیاری از موارد نه مقطعی، بلکه تکرارشونده و مزمن است. داروهایی که بعضاً نقش مستقیم در ادامه یا توقف روند درمان دارند، یا در داروخانه‌های دولتی یافت نمی‌شوند یا با تأخیرهای طولانی و سهمیه‌بندی‌های مبهم توزیع می‌شوند. این وضعیت، بیماران را به بازار آزاد و داروهای با قیمت‌های چندبرابری سوق داده؛ بازاری که برای بسیاری از خانواده‌ها عملاً دست‌نیافتنی است.

بیماران سرطانی و خانواده‌هایشان، بیشترین انتقاد را متوجه دانشگاه علوم پزشکی کردستان می‌دانند؛ نهادی که مسئول مستقیم برنامه‌ریزی، تأمین و نظارت بر توزیع داروهای حیاتی در استان است. نبود پاسخگویی شفاف، فقدان اطلاع‌رسانی دقیق درباره زمان تأمین دارو و ارجاع مکرر بیماران از یک داروخانه و مرکز به مرکز و داروخانه دیگر، نشانه‌هایی آشکار از ضعف مدیریت در مواجهه با یکی از حساس‌ترین حوزه‌های سلامت عمومی است.

یکی از همراهان بیماران می‌گوید: «وقتی دارو پیدا نمی‌شود، فقط درمان عقب نمی‌افتد؛ امید بیمار هم از بین می‌رود. ما برای یک داروی ساده حمایتی مجبور شدیم به چند استان دیگر مراجعه کنیم، در حالی که مسئولان فقط می‌گویند در حال پیگیری هستیم.» این «در حال پیگیری بودن»‌های تکراری، برای بیماری که هر روز درمانش اهمیت حیاتی دارد، عملاً هیچ معنایی ندارد.

یکی از اعضای خانواده بیماران سرطانی در سنندج می‌گوید: «درد سرطان یک طرف، استرس پیدا نکردن دارو یک طرف دیگر. هر بار که نسخه دستمان می‌رسد، به‌جای امید، ترس می‌آید سراغمان؛ ترس از اینکه باز هم دارو نباشد. وقتی به داروخانه‌های دولتی مراجعه می‌کنیم، فقط می‌گویند سهمیه نداریم یا هنوز توزیع نشده است.»

مادر یکی از بیماران با گلایه از بی‌پاسخ‌ماندن مراجعاتشان می‌افزاید: «برای یک داروی شیمی‌درمانی مجبور شدیم چند بار به استان‌های دیگر برویم. هزینه رفت‌وآمد، اسکان و خرید دارو کمرمان را شکست. مگر جان بیمار کردستانی با بقیه فرق دارد؟ چرا باید برای ابتدایی‌ترین حق درمان، این‌همه آواره شویم؟»

یکی دیگر از همراهان بیماران، ضعف مدیریت را عامل اصلی این وضعیت می‌داند و می‌گوید: «اگر دارو در کشور کم است، چرا اطلاع‌رسانی شفاف نمی‌شود؟ اگر هست، چرا به کردستان نمی‌رسد؟ هیچ‌کس پاسخ روشنی نمی‌دهد. هر روز یک حرف تازه می‌شنویم؛ امروز می‌گویند در راه است، فردا می‌گویند دارو نیست. این بلاتکلیفی برای بیمار سم است.»

پدر بیماری که دوره درمانش به دلیل نبود دارو به تعویق افتاده، با نگرانی می‌گوید: «پزشک می‌گوید تأخیر در درمان خطرناک است، اما دارو پیدا نمی‌شود. ما بین هشدار پزشک و ناتوانی سیستم درمانی گیر افتاده‌ایم. چه کسی مسئول عواقب این تأخیرهاست؟ اگر اتفاقی برای بیمار بیفتد، چه کسی پاسخگو خواهد بود؟»

خانواده‌ها معتقدند که کمبود دارو فقط یک مشکل درمانی نیست، بلکه به بحرانی روانی و اجتماعی تبدیل شده است. یکی از آن‌ها می‌گوید: «بیمار وقتی می‌بیند دارویش نیست، امیدش را از دست می‌دهد. این ناامیدی از خود بیماری خطرناک‌تر است. انتظار جامعه هدف این بیماری از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی، نه وعده، بلکه اقدام فوری و پاسخگویی صادقانه است.»

به گزارش تسنیم؛ واقعیت تلخ این است که تأخیر یا قطع درمان به دلیل نبود دارو، می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای بیماران سرطانی داشته باشد؛ موضوعی که در هیچ توجیه اداری یا مدیریتی نمی‌گنجد. سلامت بیماران، عرصه آزمون و خطا نیست و کمبود دارو نباید به یک وضعیت عادی و قابل تحمل تبدیل شود.

در شرایطی که بیماران سرطانی کردستان با درد، هزینه‌های سنگین درمان و فشار روانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، انتظار می‌رود دانشگاه علوم پزشکی استان به‌جای بی‌عملی، سکوت و پاسخ‌های کلی، با شفافیت، برنامه‌ریزی دقیق و اقدام عملی، مسئولیت قانونی و اخلاقی خود را در تأمین دارو به‌درستی ایفا کند. تداوم این وضعیت، نه‌تنها درمان بیماران، بلکه اعتماد عمومی به نظام سلامت استان را نیز با تهدید جدی مواجه خواهد کرد.

انتهای پیام/481

منبع: خبرگزاری تسنیم