دولت با اختصاص بسته حمایتی به ۱۵ هزار استاد و دانشجو، گامی مهم برای تحقق مرجعیت علمی ایران برداشته است؛ اما این حمایت چگونه میتواند آینده پژوهشهای کشور را متحول کند؟
به گزارش خبرنگار مهر، حسین سیمایی صراف در مراسم بیست و ششمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران، فناوران و نوآوران برگزیده کشور که امروز سهشنبه ۲۵ آذرماه با حضور سید مهدی ابطحی سرپرست معاونت پژوهشی وزارت علوم و صمد نژاد ابراهیمی، مدیر کل سیاستگذاری و برنامهریزی امور پژوهشی وزارت علوم در دانشگاه شهید بهشتی و جمعی از رؤسای دانشگاهها و پژوهشگران برگزار شد، در مورد نیاز به پژوهش گفت: طرح این سوال بی فایده به نظر میرسد ولی ما هنوز اهمیت پژوهش را باور نکردیم.
وی با اشاره به مواجهه عباس میرزا با شکست در جنگهای ترکمانچای و چالدران در برابر روسها گفت: عباس میرزا به فکر فرو رفت و گفت ای اجنبی شما چه چیزی دارید که امروز شما غالبید و ما مغلوب؟ آیا آفتاب و خاک شما با ما متفاوت است؟ این گفتگوی عباس میرزا با دشمن جانسوز است و ما هنوز در این گفتگو ماندهایم.
وی ادامه داد: البته عباس میرزا در این سوال متوقف نمیشود و میگوید شما عقل و علم دارید و آینده را میبینید و ما نمیبینیم و پس از آن دانشجو به خارج از کشور اعزام کرد. عباس میرزا در مواجهه با مشکل، تنها نق نزد بلکه راه حل پیدا کرد.
وزیر علوم با بیان اینکه ما امروز به توسعه کشور، بیش از هر زمان دیگری محتاجیم، گفت: توسعه کشور، بدون توسعه علمی و توسعه علمی بدون پژوهش ممکن نیست.
وی افزود: حتی برای آموزش نیز به پژوهش نیازمندیم. استادی میتواند کلاس را به هیجان بیاورد که هر ترم با حرف نو و تازه به کلاس بیاید و این نیازمند پژوهش است.
سیمایی صراف با اشاره به دو هدف پژوهش گفت: یک هدف تولید علم و حرکت بر لبه دانش و هدف دیگر حل مسائل کشور است. رهبری نیز بارها بر این موضوعات تاکید کردهاند.
وزیر علوم افزود: یک تنازع بیهودهای در کشور در مورد مقاله نوشتن و مسئله محوری شکل گرفته است. در صورتی که این دو هدف در مقابل یکدیگر قرار ندارند. برخی عنوان میکنند باید رتبه علمی کشور ارتقا یابد ولی با مقاله نوشتن مخالفند در صورتی که رتبه علمی وابسته به مقاله است.
وی افزود: امروز نسبت تعداد مقاله به اعضای هیئت علمی در کشور ۹ دهم است. در حالی که بر اساس قانون باید این نسبت ۱.۵ باشد و در برخی کشورها این عدد به ۴ و ۴ میرسد. بنابراین این دو موضوع تنازعی ندارند.
سیمایی صراف با اشاره به مشکات حوزه پژوهش گفت: ما حمایت مالی شایستهای از پژوهشگران نمیکنیم، زیرساختهای آزمایشگاهی ضعیف است و ارتباطات بینالمللی به صفر میل میکند. ما طرحهای مشترک نداریم و حتی خارجی ستیزی میکنیم. در صورتی که علم مرز بین انتها است و سرشت جهانی دارد. توسعه علمی در خلأ و خلوت شکل نمیگیرد. باید به دل علم رفت و رفتن به سمت قلب علم یعنی رفتن به سمت جهان و بگوییم که ما از یک سرزمین هستیم.
وزیر علوم با اشاره به اقدامات انجام شده برای حل این مشکلات گفت: ما بیش از یک سال است که به ظرفیتهای قانونی تاکید داریم و تلاش میکنیم موانع را برطرف کنیم. یکی از این اقدامات قانون جهش دانش بنیان بوده است. صنعت نیاز به تحقیق و توسعه دارد، دانشگاه دارای زیرساختهایی است و میتواند تحقیق و توسعه صنعت را انجام دهد. قانون جهش دانش بنیان مشوق مالیاتی برای صنعت گذاشته که به سمت دانشگاه برود و برای این اقدام اعتبار مالیاتی میدهد.
وی افزود: نشستهای مختلفی برگزار شد که موانع اجرای این قانون برطرف شود. صنعت مشکلات خود را در این زمینه مطرح کرد و پنجشنبه گذشته تفاهمنامهای امضا شد تا این مشکلات حل شود.
سیمایی صراف به تشکیل بستهای در دولت برای رسیدن به مرجعیت علمی، اشاره کرد و گفت: در این بسته که برای سه سال طراحی شده، در سال اول ۵ هزار استاد و دانشجو درگیر آن خواهند شد و سال دوم به ۱۰ هزار نفر، و سال سوم ۱۵ هزار نفر درگیر آن خواهند شد. اگر دولت حمایت کند این عدد بالاتر میرود و با پژوهانه مکفی که قانون گذار تصویب خواهد کرد، مرجعیت علمی تقویت میشود.
وی با بیان اینکه در این دوره برند دانشگاه گرایش بیشتری به سمت نیازها و جامعه و صنعت دارد، گفت: برای حل معضلات کشور، نگاه سیستمی قرن بیست و یکمی نیاز است. نمونه آنکه اخیراً انجام شد، در موضوع بحران آب بود.
وزیر علوم با بیان اینکه بحران آب خیلی نگران کننده است، گفت: نسخهای برای آن و با نگاه قرن بیست و یکمی تعریف شده است. یک هسته تحقیقاتی ۶۰ نفره تشکیل شد و تخصصهای مختلف این ۶۰ نفر در کنار دستگاههای اجرایی ذی ربط قرار گرفتند. نتیجه آن طرف سه ماه نسخه ملی برای مواجه با این بحران تحویل رئیس جمهور شد.
وی افزود: نتیجه کار این گروه آن بود که ظرف مدت سه ماه، یک نسخه ملی برای مدیریت بحران آب تهیه شد. سوال اصلی که مطرح بود، به دانشگاهها ارجاع داده شد و دانشگاه نیز بسته پیشنهادی خود را ارائه کرد.
سیمایی با اشاره به ریشههای ساختاری بحران آب تصریح کرد: بخشی از مشکلات امروز، ناشی از مالکیتهایی است که متأسفانه در طول زمان و از طریق برخی قوانین در حوزه عمومی شکل گرفته و به نوعی منجر به خصوصیسازی منابع عمومی کشور شده است. این مسئله نیازمند بازنگری جدی است.
وزیر علوم با بیان اینکه ما از صحنه دنیا دور افتادهایم، گفت: در حوزه علم هنوز میتوان با دنیا ارتباط داشت و دانشجو اعزام کرد. طرحی به رئیس جمهور دادیم که سالانه ۲ هزار نفر برای فرصت مطالعاتی بلندمدت و کوتاه مدت بروند و بعد به کشور برگردند و حداقل سالانه ۲۰۰ دانشجو اعزام شود تا ما از قافله علم عقب بمانیم. این طرح نیازمند حمایت ارزی است.
وی تاکید کرد: علم امروز کالایی تزئینی نیست و ما برای امنیت خود نیازمند علم کارآمد و روزآمد هستیم.
منبع: خبرگزاری مهر
بدون دیدگاه