کتابی که رازهای پنهان شاهنامه را فاش کرد؛ ابیات بحث‌برانگیز منتشر شد!

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «ابیات بحث برانگیز شاهنامه» با یادداشتی از جلال خالقی مطلق در ابتدای کتاب منتشر شد. خالقی مطلق در این یادداشت نوشته است:

آخرین قیمت طلا، دلار و سکه امروز دوشنبه 24 آذر

«از زمانی که پژوهش شاهنامه به شیوه نوین آغاز گردید، دشواری دریافت برخی از بیتهای آن نظر پژوهندگان را به خود جلب کرد و درباره تصحیح و تعبیر آنها نظریاتی داده شده. هر چه پژوهش متن شاهنامه و کار تصحیح متن آن پیشرفت کرد به همان نسبت بر شمار ابیات مورد بحث افزوده گردید. این دشواری‌ها علل گوناگون دارد و آنچه نگارنده به تجربه به آن رسیده این‌ها است:

۱. نبودن نویسش (ضبط) اصلی در دستنویسهایی که تا کنون شناخته و به کار گرفته شده اند و چه بسا در هیچ یک از دست‌نویس‌های موجود؛

۲. وجود چند نویسش دارای مفهوم و هم‌طراز؛

۳.دشواری معنی واژه‌ها یا صورت‌های دستوری؛

۴.ناآگاهی ما از دیدگاه شاعر یا نکاتی مربوط به فرهنگ تاریخ، آیین‌های درباری و لشکری و کشوری و آداب و رسوم کهن؛

۵.ناشناخته بودن نام کسان و جای‌ها؛

۶. دشواری‌های وزن و قافیه؛

۷. دشواری‌های املاء و رسم الخط:

۸. دشواری‌های کاذب که بر اثر «هوس نوجویی پژوهندگان» پدید آمده است.

اهمیت کتاب حاضر در این است که شمار بزرگی از بیت‌های بحث‌انگیز را، که موضوع بحث شاهنامه‌پژوهان بوده‌اند یک جا در دسترس خوانندگان و اهل فن قرار داده است. از آنجا که نشانی بیت‌ها در تصحیح نگارنده نیز تعیین شده است، پژوهندگان می‌توانند به آن تصحیح رجوع کنند و به دگرنوشت‌ها و در صورت لزوم به بیت‌های پس و پیش آنها، توجه کنند و نظر خود را ابراز دارند. البته در میان این بیت‌ها نمونه‌هایی نیز یافت می‌شود که دیگر مشکلی ندارند یا حتی از آغاز هم مشکلی نداشته‌اند. نگارنده خود را سپاس‌مند کوشش نستوه گردآورندگان این مجموعه، به راهنمایی دانشمند گرامی آقای مسعود راستی‌پور و نیز همت مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب می‌داند و تردید ندارد که دیگر شاهنامه‌پژوهان و دوستداران این اثر گران‌سنگ در این سپاس با او هم سخن‌اند.»

در این کتاب که تنها فهرست ابیات آن ۵١٢ صفحه است و با مقدّمه و فهرست مقالات به بیش از ۶۰۰ صفحه رسیده‌ است، تنها مقالات فارسی از ابتدای انتشار مجلّات فارسی تا پایان سال ١٣٨۵ خورشیدی بررسی شده‌است. علّت انتخاب سال ١٣٨۵ به‌عنوان آخرین سال آن بوده که شاهنامۀ خالقی مطلق-امیدسالار-خطیبی در سال ١٣٨۶ به انتشار رسید و این زمان نقطۀ عطفی در تحقیقات پیرامون شاهنامه بود.

کتاب «ابیات بحث برانگیز شاهنامه» به همّت بهراد بنائی، رومینا رضوانی و ویشار کاوه گردآوری، و توسط مؤسّسه پژوهشی میراث مکتوب منتشر شده است.

منبع: خبرگزاری مهر