تحول شگفت‌انگیز زیست مجازی ایرانیان؛ از مصرف صرف تا کنشگری فعال دیجیتال

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، فاطمه کریمی دردشتی، دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری فرهنگی دانشگاه امام صادق(ع) در متنی که با عنوان «زیست مجازی ایرانیان از مصرف تا کنشگری دیجیتال» در اختیار خبرگزایر تسنیم قرار داده، نوشت:

آخرین قیمت طلا، دلار و سکه امروز دوشنبه 24 آذر

در عصر فضای مجازی، گسترش و رشد روزافزون پلتفرم‌های مختلف سبب ایجاد تحولات چشمگیری در زندگی بشر شده است، به گونه‌ای که علاوه بر تغییر شکل دسترسی و دریافت اطلاعات، در لایه‌های عمیقی از هویت فردی، سبک زندگی و ارتباطات اجتماعی دگرگونی‌هایی را به همراه داشته است.

در همین راستا پیمایش ملی با عنوان «زیست مجازی ایرانیان» توسط اداره‌کل دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی در شهریورماه 1404 منتشر شد که به عنوان یکی از مهم‌ترین پژوهش‌های سال‌های اخیر در حوزه جامعه اطلاعاتی ایران محسوب می‌شود؛ زیرا برای شناخت عمیق از رفتار کاربران و انگیزه‌های پنهان می‌تواند کمک‌کننده سیاست‌گذاران و حکمرانان در حوزه فضای مجازی باشد. 

این گزارش تصویر منسجمی از زندگی دیجیتال ایرانیان ارائه می‌دهد که همچون آینه‌ای بیانگر سیمای واقعی و چندبعدی کاربران ایرانی می‌باشد تا بتواند در مسیر آینده جامعه مجازی کشور نقش بسزایی داشته باشد. در این پیمایش ضمن اشاره به افکارسنجی‌های مشابه داخلی و بین‌المللی، در پنج بخش به دسترسی به اینترنت، زمان و سطوح استفاده از اینترنت، مجازی شدن سبک زندگی، مصرف رسانه‌های اجتماعی و انگیزه‌های استفاده از فضای مجازی پرداخته شده که حاصل گفتگوی تلفنی با 2500 نفر از سراسر کشور می‌باشد.

از این رو داده‌های ارائه شده بیانگر شکاف سیاسی و واقعیت اجتماعی است. به گونه‌ای که با گذر زمان مرز میان زندگی واقعی و مجازی در ایران به سرعت در حال کمرنگ شده است. از طرفی توجه به سطوح درگیری فضای مجازی، اشاره به شیوع اعتیاد به اینترنت در کشورهای مختلف و همچنین توجه ویژه به جنسیت در بخش‌های مختلف این پیمایش، نقاط قوت آن محسوب می‌شود. 

یکی از نوآوری‌های این گزارش، پرداختن به تیپ‌های اجتماعی با الگوهای مصرف، انگیزه‌های درونی (سن، جنسیت، نوع پلتفرم، علایق، عادات اجتماعی و سیاسی) و هویت‌های فرهنگی متمایز و همچنین گونه‌شناسی کاربران با تفکیک کاربران کم مصرف تا تولیدکنندگان محتوا به 15 گونه می‌باشد که در سیاست‌گذاری امری حائز اهمیت است. در این پیمایش، زنان تنها در دو بخش با عنوان «مقایسه انگیزه استفاده از فضای مجازی در مردان و زنان» و «مدت زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی در مقایسه با سایر فعالیت‌های روزمره» موردتوجه قرار گرفته‌ است.

این درحالی است که تمامی پنج بخش گزارش، قابلیت پرداختن از حیث جنسیت را داشته است. از طرفی عدم ارائه تحلیل سیاستی و پیشنهادهای اجرایی برای سیاست‌گذاران فضای مجازی از جمله نقاط ضعف این پیمایش محسوب می‌شود. بنابراین این گزارش می‌تواند در حوزه سیاست‌گذاری هوشمند فضای مجازی به عنوان منبعی قابل استناد مورد استفاده قرار گیرد.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم