چگونه باغداری در مازندران کلید امنیت غذایی و ارزآوری ایران شده است؟

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم از ساری، استان مازندران، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین قطب‌های کشاورزی و باغداری ایران، جایگاهی استراتژیک در تأمین نیازهای غذایی کشور و توسعه صادرات غیرنفتی دارد. با وسعتی حدود 2 میلیون و 4 هزار هکتار و بیش از 460 هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی، این استان نه تنها ظرفیت تولید بیش از 7 میلیون تن محصول متنوع را دارد، بلکه به یکی از منابع کلیدی ارزآوری و ارتقای اقتصاد ملی تبدیل شده است. مازندران با تولید بیش از 15 نوع محصول کشاورزی و باغی و کسب رتبه‌های اول تا سوم کشور در بسیاری از این محصولات، نشان داده است که نقش آن فراتر از یک استان کشاورزی است و به موتور محرکه اقتصاد غذایی و صادرات غیرنفتی ایران بدل شده است.

قیمت جدید طلا و سکه ۲۴ آذرماه ۱۴۰۴/ سکه ۱۴۱ میلیون تومان شد

برنجکاری، به‌عنوان یکی از ارکان اصلی کشاورزی استان، بیش از یک میلیون تن محصول تولید می‌کند و نزدیک به 42 درصد از نیاز برنج کشور را تأمین می‌کند؛ سهمی که نشان‌دهنده اهمیت حیاتی این استان در خودکفایی غذایی و امنیت غذایی ملی است. همزمان، باغ‌های مرکبات با وسعتی بالغ بر 112 هزار هکتار و تولید سالانه بیش از 3.5 میلیون تن مرکبات شامل پرتقال، نارنگی، نارنج و لیمو، سهم بسزایی در اقتصاد کشاورزی و معیشت خانوارهای محلی ایفا می‌کنند. این گستره تولیدی، همراه با بیش از 1.7 میلیون هکتار عرصه‌های طبیعی شامل جنگل‌ها و مراتع، نه تنها زیرساختی ارزشمند برای توسعه کشاورزی است بلکه پشتوانه‌ای برای حفظ تنوع زیستی و مدیریت پایدار منابع طبیعی محسوب می‌شود.

از منظر صادرات، مازندران دروازه‌ای به بازارهای جهانی است. کیوی و مرکبات این استان به کشورهای مختلف از جمله هند صادر می‌شود و بازارهای جدید در روسیه، کشورهای آسیای میانه و حوزه خلیج فارس در حال شکل‌گیری است. این روند، ضرورت توجه به صنایع تبدیلی، بسته‌بندی مدرن، رعایت استانداردهای بین‌المللی و برند‌سازی محصولات را افزایش داده و زمینه‌ای فراهم می‌کند تا تولیدات مازندران بتوانند ارزش افزوده بیشتری کسب کنند و رقابت‌پذیری خود را در بازارهای جهانی تثبیت کنند.

نمونه‌ای روشن از ظرفیت صادراتی استان، ارسال بیش از 29 هزار تن کیوی و مرکبات در یک روز است؛ رخدادی که نه تنها قدرت تولید و توان صادراتی استان را به نمایش می‌گذارد، بلکه نشان‌دهنده تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و نقش‌آفرینی مستقیم کشاورزان در اقتصاد بین‌المللی است. این موفقیت، پیام‌آور آن است که با برنامه‌ریزی مناسب، مدیریت زنجیره تأمین، تقویت صنایع تبدیلی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، می‌توان جایگاه ایران را در بازارهای جهانی محصولات باغی تثبیت کرد و از ظرفیت‌های صادراتی نهایت بهره را برد.

همچنین، توسعه پایدار کشاورزی در مازندران با پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای همراه است. اشتغال گسترده در بخش کشاورزی و باغداری، پایداری معیشت خانوارهای محلی و کاهش مهاجرت روستاییان از جمله نتایج مثبت این فعالیت‌هاست. حفظ و ارتقای تولید کیفی محصولات، ایجاد ارزش افزوده از طریق صنایع تبدیلی و برندسازی، و توسعه بازارهای داخلی و خارجی، ضمن افزایش درآمد کشاورزان، موجب تقویت اقتصاد ملی و ارتقای جایگاه ایران در عرصه جهانی می‌شود.

با توجه به این ظرفیت‌ها، می‌توان مازندران را نه تنها به عنوان قلب کشاورزی کشور بلکه به عنوان الگویی برای توسعه پایدار، مدیریت منابع طبیعی و اقتصاد مقاومتی معرفی کرد. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشاورزی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در تولید و بسته‌بندی، ایجاد زنجیره‌های صادراتی منسجم و حمایت مستمر از کشاورزان و باغداران، مسیر تحقق این چشم‌انداز را هموار می‌کند.

در نهایت، ظرفیت عظیم کشاورزی و باغداری مازندران، به‌ویژه در تولید برنج، کیوی و مرکبات، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در امنیت غذایی، ارزآوری و توسعه اقتصادی ملی داشته باشد. این استان با توجه به منابع طبیعی، نیروی انسانی متخصص و تجربه گسترده کشاورزانش، می‌تواند به موتور اصلی اقتصاد کشاورزی ایران و سکویی برای حضور قدرتمند کشور در بازارهای جهانی بدل شود و الگویی برای سایر استان‌ها در مدیریت و توسعه پایدار کشاورزی و صادرات غیرنفتی ارائه دهد.

روایت کارشناسان از فرصت‌ها و تهدیدهای صادرات کیوی و مرکبات مازندران

مازندران، استانی که سال‌ها به‌عنوان قلب باغداری ایران شناخته شده، با داشتن باغ‌هایی سرسبز و گسترده، ظرفیت تولید بیش از 3.5 میلیون تن مرکبات و کیوی را دارد و نقش حیاتی در تأمین نیاز داخلی و صادرات غیرنفتی کشور ایفا می‌کند. با این حال، کارشناسان حوزه کشاورزی معتقدند که این ظرفیت عظیم، بدون مدیریت علمی، استانداردسازی تولید و پشتیبانی مستمر از کشاورزان و صادرکنندگان، نمی‌تواند به حداکثر ارزش خود برسد.

احمدی، کارشناس کشاورزی و فعال در حوزه صادرات، در گفت‌وگو با تسنیم با لحنی انتقادی گفت: مازندران بهترین محصولات باغی ایران را دارد و کیفی‌ترین مرکبات و کیوی‌ها در این استان تولید می‌شود. با این حال، برخی از سورتینگ‌داران و واسطه‌ها با شیوه‌هایی مانند سبزچینی و رنگ‌دهی مصنوعی به میوه‌ها، ضربه شدیدی به اعتبار محصول ایرانی در بازارهای بین‌المللی وارد می‌کنند.

وی افزود: اجرای طرح شناسنامه‌دار کردن باغ‌ها، که در سال‌های اخیر در برخی مناطق استان آغاز شده، تأثیر بسیار مثبتی در توسعه صادرات داشته است. این کار نه تنها به شفافیت و رهگیری محصول کمک می‌کند، بلکه اعتماد بازارهای خارجی را افزایش می‌دهد. اگر این طرح در تمام باغ‌های ایران به صورت یکپارچه اجرا شود، می‌توانیم شاهد جهش قابل توجهی در صادرات باشیم.

مهندس سلیمانی، پژوهشگر حوزه تجارت بین‌الملل، دیدگاه خود را به چالش‌های کلان توسعه صادرات گسترش داد: مازندران ظرفیت تبدیل شدن به یک برند جهانی در بازار میوه را دارد، اما چندین مشکل ساختاری مانع از این اتفاق شده است. برداشت زودهنگام محصولات، نبود بسته‌بندی استاندارد و ضعف زیرساخت‌های سورتینگ و گواهی سلامت، باعث می‌شود میوه‌ها پیش از رسیدن به دست مصرف‌کننده بین‌المللی کیفیت خود را از دست بدهند. علاوه بر این، هزینه‌های بالای تولید، نوسان قیمت در بازار جهانی و فقدان برنامه‌های تثبیت‌کننده، صادرات را با ریسک و عدم اطمینان همراه کرده است.

از سوی دیگر، زهرا شفیعی، کارشناس توسعه صنایع تبدیلی، بر اهمیت ارزش‌افزوده در زنجیره صادرات تأکید کرد: اگر بخواهیم جایگاه مازندران در بازارهای جهانی تثبیت شود، نباید تنها به تولید محصول خام بسنده کنیم. توسعه صنایع تبدیلی، بسته‌بندی مدرن، خشک‌کردن، کنسانتره‌سازی و سایر فرآیندهای تکمیلی، می‌تواند ارزش اقتصادی هر کیلوگرم محصول را چند برابر کند و همزمان برند مازندران را در بازارهای بین‌المللی متمایز سازد.

همچنین، دکتر فلاح، اقتصاددان کشاورزی، با اشاره به جنبه‌های ملی و استراتژیک صادرات گفت: صادرات کیوی و مرکبات مازندران نه تنها به سود باغداران و رونق اقتصادی استان کمک می‌کند، بلکه بخشی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و افزایش ارزآوری کشور را تحقق می‌بخشد. هر موفقیتی در بازارهای بین‌المللی به معنای تقویت جایگاه ایران در تجارت جهانی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است. از این رو حمایت‌های دولتی و تسهیل صادرات، ارائه مشوق‌های مالی و ایجاد زیرساخت‌های لجستیکی ضروری است.

کارشناسان همچنین به نقش برندسازی و شفافیت در بازارهای جهانی اشاره می‌کنند. احمدی می‌گوید: محصولاتی که شناسنامه‌دار هستند و استانداردهای بین‌المللی را رعایت می‌کنند، شانس بیشتری برای حضور پایدار در بازارهای خارجی دارند. برند مازندران باید هم کیفیت محصول و هم فرهنگ تولید پایدار را به مشتری جهانی معرفی کند.

در نهایت، همه کارشناسان بر این نکته تأکید دارند که مازندران می‌تواند به قطب اصلی صادرات کیوی و مرکبات ایران و یکی از بازیگران کلیدی بازار جهانی تبدیل شود، اما این امر مستلزم مدیریت جامع، استانداردسازی، توسعه صنایع تبدیلی، برندسازی و حمایت‌های همه‌جانبه دولتی است. رفع مشکلات ساختاری و ایجاد یک زنجیره منسجم تولید، بسته‌بندی و صادرات، نه تنها اقتصاد کشاورزی استان را متحول خواهد کرد، بلکه می‌تواند الگویی ملی برای توسعه صادرات محصولات باغی ایران باشد.

مازندران، قطب صادراتی ایران

مازندران، استانی که همیشه به‌عنوان قلب کشاورزی و باغداری ایران شناخته شده، روزی تاریخی را تجربه کرد؛ روزی که نشان داد ظرفیت کشاورزی این استان می‌تواند به‌طور ملموس در توسعه صادرات غیرنفتی و تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نقش‌آفرینی کند. اسدالله تیموری یانسری، سرپرست سازمان جهاد کشاورزی مازندران، اعلام کرد که در یک روز، 616 محموله کیوی به وزن 12 هزار و 939 تن از مازندران به بازارهای جهانی صادر شد. از این تعداد، 246 محموله به مقصد هند و 370 محموله به سایر کشورها روانه شد تا نقش استان در تجارت جهانی کیوی ایران بیش از پیش تثبیت شود.

اما ماجرا به کیوی محدود نمی‌شود. تیموری یانسری افزود که 393 محموله نارنگی به وزن بیش از 7 هزار تن و 440 محموله پرتقال به وزن 8 هزار و 931 تن نیز صادر شد و به این ترتیب، مجموع صادرات کیوی و مرکبات استان در همان روز به بیش از 29 هزار تن رسید؛ رقمی که نه تنها چشم‌اندازی روشن از توان تولیدی مازندران ارائه می‌دهد، بلکه نشانگر پتانسیل بالای کشاورزان این استان در تأمین نیازهای بازار جهانی است.

کارشناسان کشاورزی بر این باورند که چنین موفقیت‌هایی نتیجه سال‌ها تلاش، دانش فنی و مدیریت دقیق کشاورزان و کارشناسان استان است. تیموری یانسری با تأکید بر اهمیت صادرات غیرنفتی در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گفت: این حجم از صادرات نشان‌دهنده توانمندی کشاورزان مازندران در تولید و عرضه محصولات باکیفیت است و توسعه صادرات علاوه بر رونق تولید و افزایش درآمد کشاورزان، در ایجاد اشتغال پایدار در بخش‌های مختلف از باغداری تا حمل‌ونقل نقش کلیدی دارد.

مازندران با 460 هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی، سالانه بیش از 7 میلیون تن محصول برداشت می‌کند. این استان در تولید 15 نوع محصول کشاورزی و باغی رتبه اول تا سوم کشور را داراست و برنجکاری یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های کشاورزی آن محسوب می‌شود؛ به طوری که با تولید بیش از یک میلیون تن برنج، حدود 42 درصد نیاز کشور را تأمین می‌کند.

مجموع باغ‌های مرکبات استان نیز حدود 112 هزار هکتار است که تولید سالانه آن بیش از 3.5 میلیون تن میوه شامل 80 هزار هکتار پرتقال، 30 هزار هکتار نارنگی و مابقی شامل نارنج و لیمو می‌شود. این ظرفیت عظیم نه تنها زمینه صادرات گسترده را فراهم می‌آورد، بلکه پشتوانه‌ای مهم برای حضور مؤثر ایران در بازارهای جهانی میوه و تحقق سیاست‌های اقتصادی ملی است.

کارشناسان اقتصادی بر این نکته تأکید دارند که موفقیت مازندران در صادرات کیوی و مرکبات، صرفاً یک دستاورد محلی نیست؛ بلکه پیامدهای آن به سطح ملی نیز کشیده می‌شود. افزایش درآمد کشاورزان، تثبیت اشتغال در بخش‌های زنجیره تولید و حمل‌ونقل، ارزآوری برای کشور و تقویت جایگاه ایران در بازارهای جهانی تنها بخشی از مزایای این موفقیت است. از سوی دیگر، توسعه صنایع تبدیلی و بسته‌بندی مدرن، برندسازی محصولات و رعایت استانداردهای بین‌المللی، مسیر تثبیت این جایگاه را هموارتر می‌کند و ارزش افزوده بیشتری برای اقتصاد کشور ایجاد خواهد کرد.

به گفته کارشناسان، این موفقیت بزرگ، فرصتی طلایی برای سیاستگذاران است تا با حمایت‌های مستمر از کشاورزان، بهبود زیرساخت‌های صادراتی و ارتقای کیفیت محصولات، مازندران را به یک برند جهانی در بازار میوه تبدیل کنند. چنین اقداماتی، علاوه بر رونق اقتصادی، نشان‌دهنده قدرت کشاورزان ایران در عرصه بین‌المللی و توانایی کشور در تحقق اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار خواهد بود.

روایت روز بزرگ صادرات کیوی و مرکبات

 اسدالله تیموری یانسری، سرپرست سازمان جهاد کشاورزی مازندران اعلام کرد: 616 محموله کیوی به وزن 12 هزار و 939تن از مازندران صادر شد که شامل 246محموله به مقصد هند و 370محموله به سایر کشورها بوده است؛ 393محموله نارنگی به وزن بیش از 7 تن و 440 محموله پرتقال به وزن 8931 تن نیز روانه بازارهای جهانی شد و به این ترتیب مجموع صادرات کیوی و مرکبات استان در یک روز به بیش از 29 هزار تن رسید.

وی با تأکید بر نقش صادرات غیرنفتی در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گفت: این حجم از صادرات نشان‌دهنده توانمندی کشاورزان مازندران در تولید و عرضه محصولات باکیفیت است. توسعه صادرات علاوه بر رونق تولید و افزایش درآمد کشاورزان، در ایجاد اشتغال پایدار در بخش‌های مختلف از باغداری تا حمل‌ونقل نقش کلیدی دارد و جایگاه این استان را در بازارهای جهانی تثبیت کرده است.مازندران حدود 460 هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی دارد که سالانه بیش از 7 میلیون تن محصول از آنها برداشت می‌شود.

وی افزود: این استان در تولید 15 نوع محصول کشاورزی و باغی رتبه اول تا سوم کشور را دارد. برنجکاری یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های کشاورزی استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن برنج، حدود 42 درصد نیاز کشور را تأمین می‌کند. مجموع باغ‌های مرکبات استان 112هزار هکتار است با تولید سالانه بیش از 3.5میلیون تن که شامل 80 هزار هکتار پرتقال، 30هزار هکتار نارنگی و بقیه شامل نارنج و لیمو می‌شود.

استراتژی‌های یکپارچه مدیریت زنجیره تأمین

بررسی آمار و ظرفیت‌های کشاورزی و باغداری مازندران نشان می‌دهد که این استان نه تنها یک قطب تولید محصولات باغی و زراعی در سطح ملی است، بلکه نقش استراتژیک و کلیدی در تأمین امنیت غذایی، ارزآوری و توسعه صادرات غیرنفتی ایران ایفا می‌کند. حجم بالای تولید بیش از 7 میلیون تن محصول کشاورزی و باغی، پوشش 460 هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغ‌ها، و سهم نزدیک به 42 درصدی برنج تولیدی کشور، اهمیت مازندران را در خودکفایی غذایی و ثبات بازار داخلی برجسته می‌کند.

از منظر صادرات، موفقیت‌های روزانه مانند ارسال بیش از 29 هزار تن کیوی و مرکبات به بازارهای جهانی، نمایانگر ظرفیت بالای استان در رقابت با بازارهای بین‌المللی و نقش مستقیم کشاورزان در تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است. کارشناسان تأکید می‌کنند که این موفقیت‌ها تنها در صورتی پایدار خواهد بود که زیرساخت‌های سورتینگ و بسته‌بندی مدرن، استانداردسازی محصولات، شناسنامه‌دار کردن باغات و توسعه صنایع تبدیلی به‌طور مستمر تقویت شوند.

به‌طور علمی، می‌توان نتیجه گرفت که مازندران یک نمونه مطالعاتی ملی در مدیریت کشاورزی پایدار و توسعه صادرات غیرنفتی است. ترکیب تولید گسترده، ارزش افزوده از طریق صنایع تبدیلی، برندسازی محصولات و ارتقای کیفیت مطابق استانداردهای بین‌المللی، می‌تواند علاوه بر افزایش درآمد کشاورزان، اشتغال پایدار ایجاد کند و جایگاه ایران را در بازار جهانی محصولات باغی تثبیت کند.

در سطح سیاستگذاری ملی، تجربه مازندران نشان می‌دهد که استراتژی‌های یکپارچه مدیریت زنجیره تأمین، پشتیبانی از کشاورزان و ارتقای زیرساخت‌ها، عوامل کلیدی برای توسعه صادرات غیرنفتی و کاهش وابستگی به منابع نفتی هستند. این استان با بهره‌گیری از منابع طبیعی غنی، نیروی انسانی متخصص و تجربه گسترده کشاورزان، می‌تواند به موتور محرکه اقتصاد کشاورزی ایران و الگویی برای سایر استان‌ها در تحقق توسعه پایدار و امنیت غذایی تبدیل شود.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم