آیا نام واقعا سرنوشت‌ساز است؟ بررسی علمی و دینی یک باور قدیمی

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم ، برخی تبلیغ می‌کنند که برخی حروف و نام‌ها دارای «سنگینی» هستند و بر زندگی، بخت و اقبال یا سلامتی و حتی سرنوشت انسان تأثیر منفی و جبری می‌گذارند. آیا از منظر دین و عقل، اسم می‌تواند عامل بدبختی یا خوشبختی باشد و این ادعاها چقدر صحت دارد؟

قیمت دلار، یورو و سایر ارزها امروز ۲۳ آذر/ دلار یک‌روزه ۳۲۵۰ تومان گران شد

حجت‌الاسلام‌والمسلمین وحید واحدجوان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در یادداشتی که پاسخ به این سؤال است، نوشت:

در نگاه توحیدی، سرنوشت انسان و امور دنیا و آخرت او حاصل تعامل «اختیار و تلاش انسان» و «عوامل متعدد جسمی، روحی، محیطی و …» در پرتو عنایت و توفیقات الهی است، نه حروف و اعدادی که نام ما را تشکیل می‌دهند. 

خداوند حکیم و عادل، هرگز خوشبختی، سلامتی یا ازدواج بندگانش را در گرو چند حرف الفبا قرار نمی‌دهد. باور به اینکه ذاتِ یک اسم می‌تواند به طور جبری باعث بیماری یا بدبختی یا مریضی و … شود، ریشه در خرافات و برداشت‌های نادرست و سخنان منفعت‌طلبان دارد و با عدل الهی سازگار نیست و هیچ منطقی نمی‌تواند آن را تأیید کند.

آنچه در دین بر آن تأکید شده، انتخاب «نام نیکو» است که اثرش صرفاً تربیتی، اخلاقی و روان‌شناختی است؛ (دقت شود) یعنی نام زیبا و خوش‌معنا هرگز جادو نمی‌کند و خالق سرنوشت یا بدبختی و خوشبختی و سلامتی و مریضی نیست، بلکه از طریق مکانیسم‌های تربیتی به رشد شخصیت کمک می‌کند. نام نیکو در حد خود (نه بیشتر) فرد را به سمت ارزش‌های آن نام (مانند عدالت، صبر یا شجاعت) سوق می‌دهد؛ این نام به مثابه یک تلقین مثبت دائمی عمل کرده و فضیلت‌خواهی را در فرد تقویت می‌کند.

همچنین با تقویت عزت نفس و ایجاد حس تعلق خاطر به صاحب اصلی آن نام، به فرد هویت و شخصیت می‌بخشد. با این حال، باید توجه داشت که این عوامل تنها بخشی از معادله هستند و عوامل دیگر در شکل‌گیری شخصیت، زندگی و سرنوشت انسان مؤثرترند. پس اثر نام نیکو، اثر انتخابی و ارادی است که در بستر تربیت و آگاهی معنا پیدا می‌کند، نه اثر جبری که خارج از اراده انسان، سلامتی و مریضی و سرنوشت او را رقم بزند.

نکته‌ بسیار مهم و دردناکی که متاسفانه در جامعه رواج یافته، برچسب زدن به نام‌های شریف و پرمحتوایی مانند «زینب» تحت عنوان «اسم سنگین» است. این ادعا که چون حضرت زینب (س) در زندگی رنج کشیدند، پس هرکس این نام را دارد رنج می‌کشد و سختی می‌بیند، یک مغالطه‌ بزرگ و ظلمی آشکار است. رنج‌های اولیای خدا در مسیر مستقیم الهی ناشی از مأموریت الهی و مقام عظیم صبر، تسلیم و رضای ایشان بود، نه نامشان.

ترویج این خرافات، نتایج منفی زیادی دارد که مهم‌ترین آن دلسرد کردن و رنجاندن کسانی است که این نام‌های زیبا را دارند. وقتی به دختر یا زنی تلقین شود که نامش باعث مشکلاتش است، او نسبت به هویت خود و حتی نسبت به آن شخصیت مقدس دینی یا ملی حس منفی پیدا می‌کند و این بزرگترین آسیب فرهنگی، معنوی و تربیتی است.

بنابراین، نباید اجازه دهیم که محاسبات بی‌اساس و غیرعالمانه از حروف ابجد یا حرف‌های عوامانه و معمولاً به قصد منفعت‌طلبی دنیوی، آرامش زندگی را بر هم بزند. اگر نامی دارید که از آن راضی هستید، به ویژه اگر نشانگر شخصیت بزرگی باشد که موجب افتخار است، شما هم به آن افتخار کنید، چرا که این نام‌ها یادآور عزت، شکوه و معنویت هستند.

مشکلات زندگی برای همه رخ می‌دهد و دنیا جای مشکلات است و کسی نیست که در دنیا مشکلات نداشته باشد. از این رو راه حل آن در «عقلانیت»، «توسل»، «توکل» و «رفتار آگاهانه» است، نه در تغییر نام خوب و پر افتخار. 

به این نکته هم توجه کنیم که فال بد زدن به اسم‌ها و هر امر دیگری در اسلام نهی شده است؛ پس با اعتماد به خداوند، این افکار منفی را دور بریزید و بدانید که خداوند برای هیچ بنده‌ای به خاطر نامش، تقدیر بد نمی‌نویسد. سرنوشت شما در گرو «اختیار و تلاش آگاهانه» شماست، که در تعامل با «عوامل محیطی، جسمی و روحی» و در پرتو «عنایت الهی» شکل می‌گیرد، نه حروف نامتان.

پس از آنکه روشن شد «اسم» و «حروف ابجد» نقش مهمی در سرنوشت ندارند، باید به این حقیقت قرآنی و عقلی بازگردیم که ساختار حقیقی زندگی انسان را «ایمان، اخلاق و عمل صالح» می‌سازد، نه طالع‌بینی و عددسازی.

عقل سلیم نیز حکم می‌کند که آنچه حال و آینده را می‌سازد، عقاید، اخلاق و شخصیت و رفتار ماست، نه صرفاً شناسنامه‌ ما. اخلاق نیکو روابط سالم می‌آفریند، صداقت اعتماد می‌آورد و تلاش و پشتکار، موفقیت را در پی دارد. بنابراین، اگر کسی رفتاری نادرست، اخلاقی ناپسند یا افکاری غلط داشته باشد، حتی با بهترین و مقدس‌ترین نام‌های عالم با بهترین اعداد ابجد نیز در زندگی به مشکل برمی‌خورد و آینده اش خراب می‌شود. از این رو، مشکل از سنگینی اسم یا حروف ابجد آن نیست، مشکل از بینش و سبک زندگی است.

در مکتب اهل‌بیت (ع) کلید گشایش امور همواره در تقوا، حسن خلق، توکل و مانند آن دانسته شده، نه در تغییر نام یا محاسبات ابجد. پناه بردن به این امور، تنها باعث فرار از مسئولیت و توجیه شکست‌ها می‌شود. انسان نباید کم‌کاری یا اشتباهات خود را گردن اسمش بیندازد، بلکه باید ریشه مشکلاتش را در انتخاب‌ها و اشتباهات خود جستجو کند. 

بنابراین سرنوشت حقیقی انسان نه در «طالع» و «حروف»، بلکه در گرو عقاید صحیح و اخلاق و اعمال صالح است. اگر کسی به دنبال گشایش و برکت واقعی است، راه آن تغییر اسم بر اساس حروف ابجد نیست؛ بلکه راهش «تغییر نگاه، اصلاح اخلاق و رفتار» است. هرکس این پایه‌ها را محکم کند، خداوند درهای رحمتش را به روی او می‌گشاید و هیچ نامی مانع خوشبختی او نخواهد بود.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم