چرا پژوهش‌های سیستان و بلوچستان در گلوگاه بی‌توجهی گرفتار شده‌اند؟

نمابان و به نقل از خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها، یوسف برادران مهر: در سیستان و بلوچستان، جایی که بسیاری از مسائل عمرانی، اقتصادی و اجتماعی نیازمند راه‌حل‌های علمی و مبتنی بر تحقیق است، شکاف میان پژوهش و عمل به یکی از چالش‌های پنهان توسعه تبدیل شده است.

قیمت دلار، یورو و سایر ارزها امروز ۲۳ آذر/ دلار یک‌روزه ۳۲۵۰ تومان گران شد

با وجود ظرفیت‌های ارزشمند دانشگاهی و حضور پژوهشگران توانمند، بی‌توجهی به پژوهش و کمبود حمایت‌های مالی و اجرایی باعث شده نتایج بسیاری از تحقیقات هرگز وارد مرحله اجرا نشود.

این فاصله، نه‌تنها روند حل مسائل استان را کند کرده، بلکه موجب تکرار بحران‌هایی شده که می‌توانستند با تکیه بر پژوهش‌های کاربردی برطرف شوند. کارشناسان معتقدند رابطه مؤثر میان پژوهش و عمل می‌تواند مسیر توسعه استان را متحول کند؛ اما تا زمانی که پژوهش در اولویت تصمیم‌گیری‌ها قرار نگیرد و حمایت‌های لازم از آن صورت نپذیرد، بخش مهمی از ظرفیت‌های علمی استان همچنان بلااستفاده خواهد ماند.

ضرورت تقویت حمایت‌ها و پیوند دانشگاه با صنعت

علی سردار شهرکی، پژوهشگر برتر دانشگاه سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان کرد: هفته پژوهش فرصتی ارزشمند برای تقویت ارتباط میان دانشگاه، صنعت و جامعه است. دانشگاه به‌عنوان پیشران تولید علم و فناوری نقش کلیدی در توسعه کشور دارد و پژوهشگران و اساتید، موتور محرکه این جریان هستند؛ بنابراین حمایت مؤثر از آنان ضرورتی انکارناپذیر است.

وی با اشاره به چالش‌های موجود در مسیر پژوهش گفت: این چالش‌ها موجب کاهش بهره‌وری تحقیقات و افت انگیزه پژوهشگران می‌شود و در نهایت به هدررفت سرمایه انسانی می‌انجامد.

شهرکی سه چالش اصلی را چنین برشمرد: ۱- ضعف حمایت‌های مالی نهادهای دولتی و خصوصی: براساس اسناد بالادستی، سهم تحقیق و توسعه باید حدود چهار درصد از تولید ناخالص ملی باشد، اما این رقم اکنون به کمتر از یک درصد رسیده است. ۲- کمبود درک اهمیت پژوهش در سازمان‌ها: بسیاری از نهادها هنوز ضرورت پژوهش را به‌درستی درک نکرده‌اند و همین موضوع مانع تخصیص بودجه کافی می‌شود. ۳- فاصله میان دانشگاه، صنعت و جامعه: برای رفع این شکاف، ایجاد صندوق‌های مشترک، حمایت‌های بین‌المللی و ارائه مشوق‌های مالی مانند کاهش هزینه‌های بیمه و مالیات می‌تواند بسیار مؤثر باشد.

پژوهش مسئله‌محور؛ از آزمایشگاه تا صنعت

روح‌الله موسوی، عضو هیئت علمی گروه مهندسی عمران دانشگاه سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر با تأکید بر اینکه پژوهش در مهندسی عمران باید کاملاً مسئله‌محور باشد گفت: موضوع تحقیق باید از دل مشکلات واقعی جامعه و صنعت بیرون بیاید و بتواند یک چالش شهری یا صنعتی را حل کند.

وی بخش مهمی از فعالیت‌های پژوهشی خود را در حوزه تراورس، خط‌آهن، بتن و بتن‌های خاص معرفی کرد و افزود: در مطالعاتم به بررسی شکست و مکانیزم‌های شکست در بتن پرداخته‌ام که نتیجه آن انتشار حدود سی تا چهل مقاله ISI و تألیف یک کتاب در حوزه پایداری سازه‌ها بوده است.

موسوی ادامه داد: در پارک علم و فناوری یک شرکت دانش‌بنیان داریم که روی موضوعات تخصصی عمران فعالیت می‌کند. در قالب طرح احمدی‌روشن نیز ساخت دستگاهی را آغاز کرده‌ایم که بدون نیاز به زیرساخت، آب تولید می‌کند. هدف ما این است که پژوهش فقط در حد مقاله باقی نماند و به محصول قابل استفاده تبدیل شود.

حمایت از پژوهشگر به حمایت از تولید ملی و کاهش هزینه‌های کشور منجر می‌شود

وی حوزه تمرکز خود را مقاوم‌سازی سازه‌ها، کنترل سازه‌ها در برابر زلزله، مصالح و بتن‌های خاص و بهبود عملکرد سازه‌های بتنی عنوان کرد و گفت: این حوزه‌ها برای کشور اهمیت حیاتی دارند، زیرا بسیاری از زیرساخت‌ها نیازمند ارتقا و مقاوم‌سازی هستند.

عضو هیئت علمی گروه مهندسی عمران دانشگاه سیستان و بلوچستان در پایان تأکید کرد: برای تبدیل پژوهش به محصول، وجود ساختارهایی مانند فن‌بازار، مراکز رشد و مرکز نوآوری ضروری است؛ اما بدون حمایت هدفمند دولت و معاونت علمی، ورود محصولات پژوهشی به بازار دشوار خواهد بود. حمایت از پژوهشگر در نهایت به حمایت از تولید ملی و کاهش هزینه‌های کشور منجر می‌شود.

نقش پژوهش در توسعه کسب‌وکار و جذب سرمایه

آتنا عباسی، مدیر یکی از شرکت‌های اقتصاد بنیاد استان در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: ما در زمینه توسعه کسب‌وکار، نگارش طرح‌های توجیهی، ارزش‌گذاری و همراهی استارتاپ‌ها در جلسات تأمین سرمایه فعالیت می‌کنیم. همکاری نزدیک با استارتاپ‌ها و واحدهای تولیدی باعث شده پژوهش و تحلیل داده‌ها بخش جدایی‌ناپذیر کار ما باشد.

وی افزود: هر طرح توجیهی و هر فرآیند ارزش‌گذاری بر پایه پژوهش دقیق، شناخت بازار و تحلیل روندها انجام می‌شود. هفته پژوهش فرصتی است تا اهمیت تحقیقات کاربردی در رشد کسب‌وکارها بیشتر دیده شود. ما نیز تلاش می‌کنیم استارتاپ‌ها را برای ورود حرفه‌ای‌تر به مسیر جذب سرمایه آماده کنیم.

عباسی با اشاره به مذاکرات اخیر با استارتاپ‌ها گفت: هدف ما این است که به آن‌ها کمک کنیم بهترین مسیر جذب سرمایه را انتخاب کنند، حوزه مناسب فعالیت خود را بشناسند و بدانند چگونه می‌توانند کسب‌وکارشان را توسعه دهند. این همراهی زمانی مؤثر است که بر پایه پژوهش و تحلیل واقعیات بازار باشد.

وی مهم‌ترین پیام این هفته را چنین بیان کرد: هر کسب‌وکاری که بر دانش و تحقیق استوار باشد، شانس بیشتری برای رشد پایدار دارد.

در سیستان و بلوچستان، بی‌توجهی به پژوهش و نبود حمایت‌های مؤثر، مانع تبدیل تحقیقات به راه‌حل‌های عملی شده است. این شکاف میان علم و اجرا، روند توسعه را کند کرده و مشکلات زیرساختی و اقتصادی استان را پابرجا نگه داشته است؛ در حالی‌که ظرفیت علمی برای تحول وجود دارد.

منبع: خبرگزاری مهر