چرا سکوت اروپا درباره شهردار سابق استانبول جنجال‌برانگیز شده؟

به گزارش گروه بین الملل نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، 9 ماه از زندانی شدن اکرم امام اوغلو شهردار سابق استانبول سپری شده است. حالا مقامات سیاسی کشورهای مختلف اروپایی، عملاً به امام اوغلو اشاره نمی‌کنند و حرفی از او به میان نمی‌آورند. ولی در بسیاری از رسانه‌های خارجی، پیگیری وضعیت حقوقی امام اوغلو، هنوز هم موضوع اصلی بسیاری از تحلیل‌های سیاسی و گزارش‌هایی است که درباره ترکیه نوشته می‌شوند.

رازهای ناگفته‌ وکیل اولیای دم امیرمحمد خالقی؛ حکم قصاص قاتل به کجا رسید؟ 

البته در این میان، حزب جمهوری خلق نیز به عنوان حامی اصلی شهردار سابق استانبول، هنوز رابطه او با رسانه‌های خارجی را حفظ کرده و هر چند وقت یک بار، نوشته و مقاله‌ای از امام اوغلو در یک روزنامه یا مجله مهم آمریکایی و اروپایی منتشر می‌شود.

تازه‌ترین یادداشت اکرم امام اوغلو درباره فضای سیاسی کنونی ترکیه، در روزنامه فارین افرز (Foreign Affairs) آمریکا منتشر شده است. او در نوشته، به چشم‌انداز قرن دوم اشاره کرده که منظور او، صد سال دوم جمهوری ترکیه است.

امام اوغلو می‌گوید: جمهوری ترکیه 102 سال پس از تاسیس، به خاطر مشی سیاسی اردوغان و آکپارتی، از اصول خود دور شده و برای بازگشت به ارزش‌های جمهوری، حزب حاکم باید کنار زده شود.

چشم‌انداز استراتژیک در دومین قرن جمهوری

جمهوری ترکیه در سال 1923 میلادی تاسیس شده و 102 سال از عمر آن گذشته است. امام اوغلو در مقاله خود در فارن افرز می‌گوید: «چشم‌انداز استراتژیک برای قرن بعدی ترکیه، بر نوسازی دموکراتیک و قدرت نهادی استوار است. یادمان باشد پیروزی در سیاست خارجی، منوط به استقرار یک دموکراسی قوی و فراگیر در داخل است. دولتی که شهروندان خود را با ابزار زور و سرکوب ساکت می‌کند، نمی‌تواند در خارج از کشور، خود را به عنوان یک کنشگر معتبر نشان دهد».

امام اوغلو اقدامات قضایی علیه خودش را بخشی از یک پروژه سیاسی برای تضعیف مخالفان و جلوگیری از رقابت عادلانه پیش از انتخابات توصیف می‌کند. او در ادامه، از وابستگی‌های اردوغان انتقاد کرده و خواستار احیای یک چارچوب اقتصادی قابل پیش‌بینی، احیای استقلال نهادی (مانند بانک مرکزی) و حکمرانی حرفه‌ای برای جذب سرمایه‌گذاری و تقویت تاب‌آوری داخلی است. 

شهردار سابق استانبول، بر این باور است ترکیه باید دیوار اعتماد با ناتو، اروپا و آمریکا را بازسازی کند و به طور سازنده با کشورهای جنوب جهان تعامل داشته باشد. امام اوغلو همچنین در بحث مربوط به مهاجرت و اتحادیه اروپا از رویکردهای کوتاه‌مدت و معامله‌گرایانه دولت اردوغان انتقاد کرده و معتقد است که ترکیه در مورد پناهندگان و مهاجران، نباید کل بار را بر دوش بگیرد. به باور شهردار زندانی استانبول، یک ترکیه دموکراتیک و دارای انسجام داخلی می‌تواند به عنوان یک پل تثبیت‌کننده بین شرق و غرب، از نظر سیاسی و اقتصادی عمل کند.

امام اوغلو اعلام کرده که زندانی شدن او، اقدامی سفارشی است که قضات تحت امر دولت آن را انجام داده‌اند تا پیروزی اردوغان و بقای سیاسی او در انتخابات بعدی، تضمین شود.

او می‌گوید: «با وجود آن که در نظام ریاستی در ترکیه، اصل تفکیک قوا از میان برداشته شده، ولی باز هم احیای دموکراتیک در صد سال دوم جمهوری ترکیه امکانپذیر است و تنها از این طریق می‌توان ترکیه را به یک کنشگر منطقه‌ای پایدار و عضوی قابل اعتماد از اتحاد ترانس آتلانتیک تبدیل کرد».

همه اینها در حالی است که به باور بسیاری از فعالان حقوقی در ترکیه، کیفرخواست 3379 صفحه‌ای تهیه شده که دادستانی استانبول درباره امام اوغلو نوشته، وجاهت حقوقی ندارد و قاضی تنها به اظهارات شهودی استناد کرده که هویت آنها مخفی مانده و حتی وکلای شهردار زندانی، نتوانسته‌اند به اسناد دسترسی پیدا کنند.

امام اوغلو درباره مکانیسم تصمیم‌سازی و امور مربوط به سیاست خارجی در ترکیه، بر این باور است که در نظام سیاسی کنونی این کشور، فرآیندهای تصمیم‌گیری «شخصی» شده‌اند و نه تنها وزارت امور خارجه، بلکه نهادهای دیگر نیز به دیدگاه‌های کارشناسی متکی نیستند و این مساله، اعتبار ترکیه را در سطح بین‌المللی تضعیف می‌کنند.

او می‌گوید: «وقتی ترکیه به یک دولت دموکراتیک دست یابد، می‌تواند به بازیگری سازنده‌تر، قابل پیش‌بینی‌ و قوی‌تر در سطح منطقه‌ای و جهانی تبدیل شود. ترکیه تنها به شرط بازسازی مشروعیت دموکراتیک و قدرت نهادی در داخل، می‌تواند به چالش‌های پیرامونی و جهانی پاسخ دهد».

مسیر دشوار امام اوغلو

از سال 2019 میلادی که امام اوغلو در انتخابات شهرداری استانبول پیروز شد، او در کانون حملات سیاسی اردوغان و تیم او قرار گرفت. با اعمال نظر اردوغان و فشارهای حزب او، هیات عالی انتخابات در سال 2019 میلادی، نتایج انتخابات استانبول را کان لم یکن تلقی کرد و قرار بر این شد که انتخابات بین امام اوغلو و بنعلی ییلدرم رفیق قدیمی اردوغان، مجدداً برگزار شود. اما در انتخابات جدید، امام اوغلو باز هم پیروز شد و آرای بیشتری به دست آورد.

در همان زمان بود که نام او به عنوان رئیس جمهور بعدی ترکیه بر سر زبان‌ها افتاد. اما کمال کلیچدار اوغلو رهبر قبلی حزب جمهوری خلق، خودش نامزد انتخابات سال 2023 میلادی شد و اعلام کرد که پس از پیروزی، امام اوغلو شهردار استانبول و منصور یواش شهردار آنکارا، هر دو معاون رئیس جمهور خواهند شد.

با این حال، کلیچدار اوغلو شکست خورد و اغلب مخالفین اردوغان به این جمعبندی رسیدند که مقصر اصلی شکست، کلیچدار اوغلو بوده و اگر او اجازه می‌داد امام اوغلو نامزد شود، اردوغان با شکست روبرو می‌شد.

در انتخابات شهرداری‌های ترکیه در سال 2024 میلادی، یک بار دیگر امام اوغلو پیروز شد و او بسیاری از اهداف و رویاهای اردوغان، از جمله کلان پروژه چندمیلیارد دلاری گذرگاه جدید استانبول را کنار نهاد.

با این حال، پس از مدتی امام اوغلو با اتهاماتی همچون عضویت در گروه تروریستی، عضویت در باند فساد مالی و استفاده از مدرک تحصیلی جعلی، دستگیر و زندانی شد.

شورایی متشکل از چند کارمند دانشگاه استانبول، اعلام کرد که روند انتقال امام اوغلو از دانشگاه قبرس به استانبول غیرقانونی بوده و مدرک او ابطال می‌شود. به این ترتیب، امام اوغلو یکی از الزامات ساده برای نامزدی در انتخابات سال 2028 میلادی را از دست داد.

او دو روز پیش، یک بار دیگر از زندان به دادگاه منتقل شد تا درباره مدرک تحصیلی، از خودش دفاع کند. وی در حضور قاضی اعلام کرد که پرونده او سیاسی است، وجاهت قانونی ندارد و باید از سوی دادگاه اداری پیگیری شود.

او همچنین رو به قاضی داد زد: «من متهم نیستم. من علیه دولت طرح اتهام می‌کنم. قضاوت شما بی‌ارزش است! حالا که این طور شده، کارت پایان خدمت سربازی و حتی شناسنامه‌ام را لغو کنید! اگر از هر وکیلی در ترکیه بپرسید، می‌گوید مدرک تحصیلی من مثل شیر مادرم پاک است. من هیچ گونه جعل مدرکی مرتکب نشده‌ام. توجه شما را به این نکته جلب می‌کنم که تاکنون، تمام دادستان‌ها و قضاتی که با پرونده من سر و کار داشته‌اند، پس از مدتی کوتاه، پرونده از آنها گرفته شده و به فرد دیگری داده شده است! چرا؟ چون دولت به دنبال تحمیل خواسته‌های خودش است».

علی دوغان قاضی ارشد پرونده امام اوغلو، پس از پایبندی به استقلال رای قاضی و خودداری از قبول سفارش، دو ماه پیش به استان قهرمان مرعش ترکیه منتقل شد. 

حالا امام اوغلو عملاً با یک مشکل بزرگ روبروست. چرا که مدرک تحصیلی او که در سال 1990 میلادی صادر شده، در سال 2025 میلادی ابطال شده است و تنها در صورتی می‌تواند دوباره در انتخابات نامزد شود که یک دادگاه ارشد، حکم دادگاه قبلی را لغو کند. در نتیجه شانس امام اوغلو برای رقابت با اردوغان در انتخابات آتی ضعیف است و به احتمال قوی، مهمترین نامزد حزب جمهوری خلق برای نبرد سیاسی بعدی، اوزگور اوزل رهبر فعلی این حزب خواهد بود.

با این حال، امام اوغلو عملاً به یک شخصیت سیاسی محبوب و موثر تبدیل شده و حمایت او از اوزل، خواهد توانست نتایج بازی را تغییر دهد.
انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم