شبکه اجتماعی مؤمنانه چگونه گام دوم انقلاب را متحول می‌کند؟

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی عبداللهی، مسئول ستاد راهبری حکمرانی دینی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه و روحانیت نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، با تبیین موضوع رفتار مردم ایران در جنگ دوازده روزه از منظر حکمرانی اظهار کرد: یکی از ارکان بحث حکمرانی، مردم هستند؛ از این رو تحلیل وضعیت حکمرانی نیازمند تحلیل وضعیت مردم است که در این میان تحلیل وضعیت مردم در بُعد دین‌داری و عبودیت مد‌نظر ماست.

رازهای ناگفته‌ وکیل اولیای دم امیرمحمد خالقی؛ حکم قصاص قاتل به کجا رسید؟ 

وی افزود: هدف از خلقت عالم هم عبودیت بوده؛ در این راستا از اهداف انقلاب اسلامی نیز توسعه عبودیت و دین‌داری در جامعه در همه ابعاد و شئون و ساحات است.

استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: آنچه در طول جنگ 12 روزه بسیار به خوبی مشهود شد، عزت کشور و اقتدار رهبر معظم انقلاب است که به طور گسترده این موضوع در سطح ملی و جهانی توسعه پیدا کرد و از اقشار و صنوف مختلف و حتی ضد انقلاب نیز به آن تأکید و اعتراف کردند.

وی بیان کرد: در این ایام همچنین افراد و اقشاری نیز بودند که با همه خطرات و مشکلات، به انصاف، کار جهادی و شهادت طلبانه‌ای در پیش گرفتند و به مقاومت و ایثار پرداختند و در مجموع نیز همدلی خوبی در کشور ایجاد شده بود.

عضو شورای اندیشه ورزی حکمرانی از منظر رهبر معظم انقلاب در قم خاطرنشان کرد: به استناد فرمایشات رهبری در بیانیه «گام دوم انقلاب»؛ انقلاب اسلامی به یک انحطاط تاریخی طولانی پایان داد و کشور را در مسیر پیشرفت سریع قرار داد و حکومت مردمی و مردم سالاری عنصر «ارادۀ ملی» را در کانون مدیریت کشور وارد کرد، آنگاه جوانان را میدان‌دار اصلی حوادث و وارد عرصه مدیریت کشور کرد.

تأکید بر شکل‌گیری ملت مستقل و مقتدر

وی اظهار کرد: رهبری در این بیانیه به مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف پس از پیروزی انقلاب و ارتقای بینش سیاسی ملت و افزایش عیار معنویت و اخلاقی در فضای عمومی جامعه نیز اشاره داشتند.

حجت‌الاسلام عبداللهی گفت: رهبر انقلاب در این بیانیه در جمع‌بندی نهایی فرمودند محصول تلاش 40 ساله هم اکنون در برابر چشم ماست؛ ایشان توصیفاتی چون ملت مستقل و آزاد و مقتدر و با عزت و متدین را به کار بردند.

وی افزود: در این جا یک جمع‌بندی این است که به استناد بیانات و توصیفات دقیق و راهبردی و عمیق رهبری، جمهوری اسلامی دارای حکمرانی موفقی بوده است و در نگاه دیگری به واقعیات جامعه ممکن است به نظر برسد که با مشکلات و مسائل بسیار زیادی مواجه هستیم و این دو نگاه قابل جمع است.

عضو شورای اندیشه ورزی حکمرانی از منظر رهبر معظم انقلاب در قم بیان کرد: برای اینکه واقعیت کشور را در زمینه دین‌داری مردم با فرمایشات رهبر انقلاب در خصوص حکمرانی جمع کنیم نکاتی قابل طرح است؛ اولاً اگر تفاوت فضای علمی را با فضای رسانه‌ای را بپذیریم، بسیاری مشکلات و مسائل به خاطر رویکرد امیدآفرینی رسانه نباید به صورت عمومی مطرح شود؛ بلکه در محافل علمی قابل بررسی است و طبیعتاً رهبر انقلاب اسلامی هم در بیانیه‌ای در سطح رسانه‌ای و جهانی با هدف امیدآفرینی و امید‌افزایی، به آنها نمی‌پردازند.

حجت‌الاسلام عبداللهی عنوان کرد: در این بیانیه به نحوی گذرا، آسیب‌ها در طول 40 سال مطرح شده و ایشان در صدد شمردن آسیب‌ها نبودند؛ ایشان در جاهایی فرمودند بی‌توجهی به شعارهای انقلاب و غفلت از جریان انقلابی در تاریخ 40 ساله خسارت بار بود و مانع از افزایش دستاوردهای انقلاب شد؛ اینکه بخواهیم با استناد به این بیانیه، به جای کار علمی و آماری در مورد وضعیت مردم و کشور قضاوت کنیم، ممکن است نتیجه با بررسی‌های دقیق علمی و آماری متفاوت باشد، در عین حال حقیقت اصلی و اساسی که همه مسائل و مشکلات را درون خود مضمحل می‌کند همان پیشرفت‌ها و موفقیت‌های شمرده شده در بیانیه رهبری است.

وی ادامه داد: نکته دوم، الگویی برای جمع بین این حقیقت و واقعیات جامعه است. تحلیل واقعیات جامعه بدون توجه به مسیر درست و صحیح انقلاب و پیامدهای اساسی انقلاب تحلیل دقیقی نخواهد بود؛ اگر چه در نگاه اول، آسیب‌ها و مسائل اجتماعی ما، ناگوار است اما این مسائل در حرکت کلان انقلاب و نظام اسلامی قابل اصلاح است. الهی این است که حکومت طاغوت و ظلمات باطل تا عصر ظهور به نحو حداکثری ادامه دارد، اما در عصر ظهور و حیات طیبه مختصات متفاوت می‌شود و دین خدا غلبه پیدا می‌کند و اکثریت مردم دین‌دار خواهند شد گرچه بررسی‌ واقعیت‌های اجتماعی امروز ما حکایت از دین‌داری ضعیف اکثریت مردم داشته باشد.

مسئول ستاد راهبری حکمرانی دینی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه ابراز کرد: کل تاریخ، مقدمه‌ای برای ظهور است تا اهداف الهی از عبودیت و بندگی خدای متعال در آن زمان محقق شود، پس امروز نمی‌توانیم خیلی شاهد دین‌داری حداکثری مردم باشیم، از سوی دیگر در نگاه فلسفه تاریخی شاهد رشد مردم و تعالی و تکامل جریان شیعه و مومنین هستیم و این رشد دین‌داری و معرفت و همت مؤمنین گرچه تا قبل از ظهور «فئه قلیله» باشد؛ اما بزرگ‌ترین دستاورد اسلام و انقلاب و جمهوری اسلامی است که مقدمه‌ساز ظهور است.

وی گفت: امروز اگر حضرت آقا امر به جهاد بفرمایند بیش از 20 میلیون نفر از ملت ایران، زندگی خود را رها کرده و به جبهه‌ها و نبرد علیه طاغوت می‌پیوندند که در طول تاریخ تشیع بی‌نظیر است، با این حال انتظاری از اکثریت برای دین‌داری و جهاد نباید داشته باشیم و یا به عبارت دقیق‌تر اساساً اکثریت را نباید ملاک و میزان قضاوت در مورد دینداری مردم قرار دهیم.

حجت‌الاسلام عبداللهی افزود: طبق آیات قرآن کریم و برخی احادیث، اگر ده درصد از استعدادها و ظرفیت‌های مؤمنانه، برای حرکتی قدم بردارند، آن امر به نتیجه می‌رسد، در واقع انسان یک قدم بردارد خدای متعال ده قدم نصرت می‌کند، در زمان انقلاب نیز جمعیتی که در میدان جامعه، حضور یافت و انقلاب کرد در ابتدا دو میلیون نفر تخمین زده شدند؛ اما بخاطر همت و حضور ایشان، بقیه مردم هم همراهی کردند و انقلاب براساس همین سنت الهی تحقق یافت.

وی عنوان کرد: درست است که امروز جامعه دچار مظاهر فساد و فحشا و منکرات و آسیب‌های اجتماعی شده و ظلم و ظلمات تمدن مدرنیته گاهی ابعادی از زندگی ما را تحت تأثیر قرار داده؛ اما در عین حال، هنوز اراده‌های پولادین انسان‌های مؤمن با نگرش جهادی و سطوح عالی معرفت به امام و نائب امام یک اقلیت مؤثری را تشکیل داده‌اند که می‌توانند معادلات و مناسبات اجتماعی را بر هم زنند و جهت‌گیری مردم را متفاوت کنند.

عضو شورای اندیشه ورزی حکمرانی از منظر رهبر معظم انقلاب در قم تأکید کرد: این گروه اقلیت می‌توانند مردم را نیز حرکت دهند و اتفاقات خوبی را رقم بزنند؛ امروز بحث این نیست که آیا توانسیتم مردم ایران را به نحو حداکثری و بلکه جهان را دین‌دار کنیم؛ بلکه قطعاً توانسته‌ایم آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی را به گوش همه آزادگان جهان برسانیم که همین می‌تواند مقدمه‌ساز قیام جهانی و ظهور باشد، این تحلیل گاهی در سطوح و گاهی لایه‌های بنیادین قابل بحث است.

وی ادامه داد: همه مردم بر فطرت دینی خلق شده‌اند و همه مردم چه بصورت سطحی و یا بنیادین به نوعی دین‌دار هستند؛ با توجه به فطرت خداجوی همه انسان‌ها و لایه‌های عمیق دینداری در وجود مردم، شاید بتوان گفت انقلاب اسلامی و حکمرانی دینی در طول نزدیک به نیم قرن زمینه رشد دین‌داری همه مردم را به نحو حداکثری فراهم کرده و به صورت کلی موفق بوده است گرچه تا دینداری کامل و نمود آن در ظاهر و مناسک عملی و آداب رفتاری قدری فاصله داریم. این ارتقا و رشد کلی که ثمراتش به زودی عیان می‌شود و زیربنای تعالی و پیشرفت آینده نزدیک است، جزء دستاوردهای انقلاب اسلامی است و بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری و برخی نگاه‌های ایشان در افق بلندی که توسط افراد کوتاه قد قابل رؤیت نیست، ناظر به این سطح از دینداری مردم است.

مقدمات ساخت امت واحد اسلامی

حجت‌الاسلام عبداللهی بیان کرد: ما در مطالعات خود راجع به اساسی‌ترین اقدام برای گام دوم انقلاب و اثرگذاری در فرایند بزرگ جهانی، به یک فناوری اجتماعی تحت عنوان «شبکه اجتماعی مؤمنانه» رسیده‌ایم و تنها راه برون‌رفت از این نابسامانی‌ها و وضعیت ظلمانی موجود در عرصه ملی و چه بسا جهانی را تشکیل یا تقویت چنین شبکه‌ مؤمنانه در تعامل و تعاون و نصرت ولی جامعه می‌دانیم. پیشرفت و رسیدن به آن افق‌های متعالی که حضرت آقا در بیانیه گام دوم مطرح می‌کنند، با چنین اقدام اساسی محقق می‌شود و مقدمه ساز «امت واحده اسلامی» در سطح جهان خواهد بود.

وی گفت: باید یک شبکه مومنانه اجتماعی درون کشور شکل بگیرد که مختصات خاصی دارد که با اجتهاد و استنباط از منابع وحیانی و بهره‌گیری از تجربیات موجود تبیین شده است.

حجت‌الاسلام عبداللهی اظهار داشت: طبق منویات رهبری بایستی به الگو و یا مدلی کارآمد برای تحقق گام دوم انقلاب و حکمرانی دینی برسیم و باید از یک جایی شروع کنیم؛ من معتقدم ما هنوز جبهه انقلابی واحدی برای حل مسائل فرهنگی و اجتماعی نداریم و هیچ ساختار اجتماعی سازمان ‌یافته‌ای بین نیروهای حزب‌اللهی و مومنین خودمان شکل نگرفته و خرده شبکه‌ها و خرده جریان‌های متهافت و گاهی متضادی را در برخی از موضوع‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی می‌بینیم.

جایگاه مهم مناسبات اجتماعی

وی ادامه داد: اساساً آنچه اسلام از مؤمنین در سطح روابط و مناسبات اجتماعی خواسته است، یک شبکه نظام یافته‌ای است که «نظام امام و امت» را محقق سازد و سطوح مختلف ولایت را پشتیبانی نموده و نسبت اجتماعی بین مؤمنین و مؤمنات را به شکلی عینی و واقعی سامان دهد و مناسبات خاصی را از نظر سیاسی و حتی اقتصادی محقق سازد.

عضو شورای اندیشه ورزی حکمرانی از منظر رهبر معظم انقلاب در قم بیان کرد: در این شرایط، گام دوم انقلاب تحقق جدی پیدا نمی‌کند؛ مگر اینکه شبکه‌های اجتماعی مؤمنانه را بتوان در لایه‌ها و سطوح مختلف تقویت کرد و یک حرکت و نهضت عمومی مؤمنانه را در عرصه‌های گوناگون اجتماعی و در تعامل با حاکمیت و حکمرانی دینی سامان داد. این شبکه دغدغه «حکمرانی مردمی» و مردمی سازی حکومت و امثال این مطالبات حضرت آقا را نیز برآورده می‌سازد. در واقع قدم اول برای تعامل مردم با حکومت و حکمرانی، سامان‌‌دهی ظرفیت‌های مردمی و آرایشی قابل تعامل و آماده به خدمت و تلاش است.

وی گفت: یکی از مهم‌ترین ارکان این شبکه اجتماعی مومنانه که با محوریت ولایت سامان می‌یابد، حلقه‌ای از خواص و بزرگان است که از پیوند آنها با حضرت آقا شروع می‌شود و حلقه‌های میانی را شکل می‌دهد و تا کف جامعه امتداد ‌می‌یابد؛ در این ساختار مساجد باید محور باشند و جایگاه ائمه جمعه در مقیاس استانی و ائمه جماعات در مقیاس منطقه و متولیان طرح‌های محله محوری در این شبکه ملاحظه گردیده است. همچنین الگوی تعاملی این شبکه با نهادهای حاکمیتی و رسمی تولید و تبیین شده است.

حجت‌الاسلام عبداللهی اظهار کرد: در حال حاضر جای چنین فناوری اجتماعی را به شدت در همه عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی خالی می‌بینم که باید آن را به طور جدی شروع کرد؛ البته گاهی گفتمان آن را در بین اساتید و بزرگان شاهد هستیم، لکن قدم جدی برداشته نشده است. ستاد راهبری حکمرانی دینی حوزه‌های علمیه در جهت تکمیل و تحقق این فن‌آوری اجتماعی و الگوی ملی مردمی تلاش می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: در مجموع توفیق عینی و عملی آن به تعبیر حضرت آقا نیازمند یک حرکت جهادی و نهضت مؤمنانه و آگاهانه است تا در ابعاد یک فرآیند بزرگ و جهانی وارد کارزار مقابله تمدنی شویم و به تمدن اسلامی برسیم.

خبرنگار: حمیده زند

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم