چرا ترمیم صدای طبیعی در مستندها به مهارت ویژه‌ای نیاز دارد؟ گیسو آزادروش پاسخ می‌دهد

گیسو آزادروش صداگذار سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: صداگذار مستند باید مهارت ویژه‌ای در پاکسازی، ترمیم و بازسازی طبیعی صدا داشته باشد.

رازهای ناگفته‌ وکیل اولیای دم امیرمحمد خالقی؛ حکم قصاص قاتل به کجا رسید؟ 

وی افزود: سال‌هاست در حوزه صداگذاری و طراحی صدا برای فیلم‌های مستند فعالیت می‌کنم و تمرکزم بیشتر بر آثاری بوده که در آن‌ها واقع‌گرایی با رویکرد خلاقیت در ساخت جهان صوتی اهمیت زیادی دارد.

آزادروش عنوان کرد: از میان کارهایی که انجام داده‌ام، می‌توانم به مستندهای «پیکار با پیکر»، «نجوای چیزها»، «نامش زن» و «سرخ‌پوش» اشاره کنم. در این پروژه‌ها تلاش من همیشه بر ایجاد تعادلی میان صداقت صوتی و بیان خلاقانه بوده است؛ یعنی در کنار حفظ بافت طبیعی صداهای صحنه، با خلق آمبیانس‌های همخوان با فضای ذهنی فیلم، بازسازی جزیی صداها، به روایت کشش‌مند کمک کنم.

این صداگذار تاکید کرد: به طور کلی چندین تفاوت مهم در ترکیب جنس صداها در سینمای مستند با فیلم‌های داستانی وجود دارد؛ از جمله اینکه در سینمای داستانی، صدا غالباً ساخته و کنترل‌شده است؛ از طراحی فولی تا بازآفرینی آمبیانس‌ها.

وی افزود: اما در مستند، بخش مهمی از صدا ناگزیر واقعی و ضبط در صحنه است بنابراین جنس صداها معمولاً خام‌تر، پرجزئیات‌تر و کمتر کنترل شده‌اند. در مستند، دستکاری بیش از حد صدا می‌تواند به اعتماد مخاطب لطمه بزند؛ ولی در سینمای داستانی محدودیتی برای خلق دنیای صوتی کاملاً مصنوعی وجود ندارد.

آزادروش تصریح کرد: در فیلم داستانی، صدا برای ایجاد فضای احساسی و دراماتیک آزادانه تغییر شکل داده می‌شود. در حالی که در فیلم مستند، صدا باید حقیقت‌پذیر باشد، اما همچنان می‌تواند با طراحی صوتی به روایت عمق بدهد نه اینکه جایگزین واقعیت شود.

این صداگذار سینما و تلویزیون ادامه داد: در مستند، اغلب ضبط در محیط‌های غیرقابل کنترل انجام می‌شود؛ جنگ، خیابان، طبیعت، کارخانه، مصاحبه در فضای باز و غیره. بنابراین صداگذار مستند باید مهارت ویژه‌ای در پاک‌سازی، ترمیم و بازسازی طبیعی صدا داشته باشد. در سینمای داستانی این محدودیت کمتر است، چون بسیاری از صحنه‌ها تحت کنترل کامل ساخته می‌شوند.

آزادروش یکی از مشکلات جدی که کیفیت صداگذاری مستندها و حتی فیلم‌های سینمایی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، وضعیت برخی سالن‌های نمایش در ایران دانست و گفت: متأسفانه هنوز بسیاری از سالن‌ها از نظر آکوستیک، کالیبراسیون سیستم پخش و تنظیمات صدا به استانداردهای لازم مجهز نیستند.

وی افزود: این مساله باعث می‌شود صدایی که ما با دقت در استودیو طراحی و میکس کرده‌ایم، در سالن پخش به همان شکل شنیده نشود؛ یا فرکانس‌های بم بیش از حد تقویت می‌شوند، یا گفتار واضح نیست، یا پراکندگی صدا در سالن مناسب نیست.

به گفته این صداگذار، نتیجه این است که مخاطب گاهی کیفیت واقعی کار را نمی‌شنود و این موضوع سال‌هاست که به‌عنوان یک چالش در اکران آثار مستند و سینمایی در ایران وجود دارد.

وی در پایان گفت: به‌نظر من، ارتقای کیفیت سالن‌ها – از آکوستیک گرفته تا کالیبراسیون دوره‌ای سیستم صدا – نه‌تنها احترام به کار صداگذار و فیلمساز است، بلکه احترام به مخاطب هم به حساب می‌آید. وقتی سالن استاندارد باشد، فیلمساز می‌تواند مطمئن باشد آنچه خلق کرده، درست و کامل شنیده می‌شود.

منبع: خبرگزاری مهر