آتش‌سوزی‌های جنگلی ایران چگونه الگوی خود را به‌کلی تغییر دادند؟

به گزارش نمابان و به نقل از ایسنا هادی کیادلیری در نشست خبری که صبح امروز (۲۲ آذرماه) در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، در خصوص وضعیت آتش‌سوزی‌ها و تغییرات آن در سال‌های اخیر به تغییرات الگوهای زمانی و مکانی آتش‌سوزی‌ها اشاره کرد و گفت: آنچه امروز شرایط را از گذشته متمایز کرده است، تغییر در الگوهای زمانی و مکانی آتش‌سوزی‌هاست. این تغییرات به‌وضوح نشان می‌دهد که شدت آتش‌ها از حالت طبیعی خود خارج شده است.

قیمت دلار، یورو و سایر ارزها امروز ۲۳ آذر/ دلار یک‌روزه ۳۲۵۰ تومان گران شد

وی افزود: در ۱۰ سال گذشته، به‌طور میانگین بیش از ۱۸ هزار هکتار از اراضی کشور دچار آتش‌سوزی شده‌اند و در بعضی سال‌ها این رقم حتی به بیش از ۵۰ هزار هکتار نیز رسیده است. پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آینده نیز با چنین روندی مواجه باشیم.

کیادلیری همچنین به وقوع آتش‌سوزی‌های بی‌سابقه در سال جاری اشاره و اظهار کرد: آتش‌سوزی‌های اخیر در منطقه الیت بی‌سابقه بود.

نایب رییس انجمن جنگلبانی در ادامه به تغییرات اقلیمی در شمال کشور و اثرات آن بر جنگل‌ها اشاره کرد و گفت: تغییرات اقلیمی در شمال کشور از ارتفاعات آغاز شده است.

کیادلیری تأکید کرد: بیش از ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌های جنگلی در کشور ناشی از فعالیت‌های انسانی است. این الگو در سطح جهانی نیز مشابه است و با دلایل غیر عمد و بعضاً عمد اتفاق می‌افتد.

وی افزود: پیام مهم این است که آموزش و پیگیری در این زمینه باید اولویت بیشتری نسبت به تحقیق و بررسی علل وقوع آتش‌سوزی‌ها داشته باشد. در واقع جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی‌ها و آموزش عمومی به افراد در خصوص خطرات و نحوه پیشگیری از آن‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است.

کیادلیری در ادامه گفت: با توجه به شرایط کنونی باید توجه ویژه‌ای به آموزش جوامع محلی و عمومی در خصوص مدیریت آتش‌سوزی‌ها و پیشگیری از آن‌ها کرد.

معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر نقش آموزش و مشارکت مردم در مدیریت حریق درباره شیوه جلب مشارکت جوامع محلی گفت: با توجه به شرایط مناطق، پایگاه‌های محلی در نقاط پرخطر و حساس بر اساس نقشه‌های خطر ایجاد می‌شود. این پایگاه‌ها با همکاری معاونت‌های تخصصی و طبیعی و متناسب با ویژگی‌های هر منطقه شکل می‌گیرند.

وی افزود: تشکل‌ها و انجمن‌های مردمی نیز به‌صورت موضوعی شناسایی شده‌اند و دوره‌های تخصصی برای آن‌ها برگزار می‌شود. در شمال کشور نیز پایگاه‌های مشخصی تعیین خواهد شد و در مناطق حساس، آموزش‌های هدفمند و مستمر اجرا می‌شود.

معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: یکی از مشکلات جدی ما ضعف شناخت فنی در مدیریت حریق است. اگر این دانش وجود داشت، بسیاری از آتش‌سوزی‌ها یا رخ نمی‌داد یا سریع‌تر مهار می‌شد.

کیادلیری با اشاره به استفاده از ظرفیت «خانه‌های محیط زیست» تصریح کرد: این مراکز به‌عنوان پایگاه‌های آموزشی فعال شدند تا انتقال دانش و آگاهی به مردم تقویت شود. برای انتقال دانش و آموزش از ظرفیت این پایگاه‌ها نیز استفاده خواهیم کردیم.

وی در خصوص نقش پررنگ مردم در مدیریت حریق گفت: مردم نقش بسیار پررنگی در پیشگیری و مقابله با حریق دارند و در بسیاری از موارد سهم آن‌ها از نیروهای رسمی نیز بیشتر است.

معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره نظرات مطرح‌ شده درباره نقش برخی درختان شکسته و افتاده در آتش‌سوزی‌های جنگلی اظهار کرد: این موضوعی انحرافی است. این طرز تفکری درباره بهره برداری است. این درختان در دو سال اول رطوبت بیشتری دارند. این درختان نه‌تنها عامل آتش‌سوزی نیستند بلکه به دلیل دارا بودن رطوبت بالاتر، نقش بازدارنده دارند و به‌عنوان سد طبیعی، از گسترش و تشدید آتش‌سوزی‌های سطحی جلوگیری می‌کنند.

کیادلیری افزود: این مناطق کاملاً تحت حفاظت هستند و مطابق قوانین موجود به‌ویژه در چارچوب برنامه هفتم توسعه، هرگونه برداشت این درختان ممنوع است.

وی ادامه داد: در جنگل‌های شمال کشور در هر ۱۰۰۰ هکتار، حدود ۱۰۰ هکتار جنگل مناطق بدون بهره برداری است بنابراین اگر این منطق پذیرفته شود، باید انتظار داشته باشیم تمام این مناطق جنگلی که بدون بهره برداری است، باید کانون آتش سوزی باشد. 

کیادلیری در واکنش به ادعای کانون آفت بودن این درختان نیز گفت: انتظار می‌رود حداقل یک نمونه مشخص از این آفات معرفی شود. این درختان زیستگاه تجزیه‌کنندگان و شکارگرانی هستند که نقش کنترلی مهمی در اکوسیستم ایفا می‌کنند و حذف آن‌ها می‌تواند تعادل طبیعی را بر هم بزند.

نایب رییس انجمن جنگلبانی با تأکید بر اینکه حدود ۹۰ درصد آتش‌سوزی‌های جنگلی منشأ انسانی دارند، تصریح کرد: به‌جای تمرکز بر عامل اصلی یعنی رفتار انسان، توجه‌ها به سمت برداشت درختان منحرف می‌شود.

وی افزود: مطالعات علمی نشان می‌دهد میزان درختان شکسته و افتاده در جنگل‌های طبیعی ایران در مقایسه با بسیاری از مناطق جهان کمتر است و آنچه امروز مشاهده می‌شود، عمدتاً پیامد بهره‌برداری‌های گذشته است. در حالی که وجود میزان مشخصی از این عناصر برای پایداری و سلامت اکوسیستم ضروری است.

کیادلیری در پایان تأکید کرد: مجموعه شواهد علمی نشان می‌دهد طرح چنین ادعاهایی درباره نقش این درختان در آتش‌سوزی یا گسترش آفات، انحرافی است و نباید از حوادث تلخ اخیر به‌عنوان بهانه‌ای برای توجیه دستبرد و دستکاری بیشتر از منابع طبیعی شود.

انتهای پیام

منبع: ایسنا