رئیسجمهور اوکراین در مواجهه با طرح صلح آمریکا که عقبنشینی از بخشهایی از دونباس را میطلبد، میان حفظ خاک و تضمینهای مبهم امنیتی در دوراهی بزرگی قرار گرفته است.
به گزارش نمابان و به نقل از ایسنا، مطابق طرح صلحی که آمریکا ارائه کرده، اوکراین باید از بخشهایی از دونباس که هنوز تحت کنترلش است عقبنشینی کند و در مقابل، پس از پایان جنگ تضمینهای امنیتی کلی و نهچندان مشخص دریافت کند اما این پیشنهاد، هم در میان سیاستمداران اوکراینی و هم در میان مردم این کشور با مقاومت شدیدی روبهرو شده است.»
طبق گزارش لوموند، مذاکرات صلح این روزها با سرعت بیشتری پیش میرود. «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین روز سهشنبه پس از سفر کوتاهش به لندن، بروکسل و رم اعلام کرد نسخه بازنگریشدهای از طرح صلح «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا را برای واشنگتن فرستاده است. این نسخه جدید – که هنوز منتشر نشده – با مشورت متحدان اروپایی او تنظیم شده است. این در حالی است که رئیسجمهور اوکراین زیر فشار جدی ترامپ قرار دارد تا هرچه سریعتر توافقی را که تا بدین لحظه به ضرر کییف دانسته میشد، بپذیرد. یک منبع رسمی نیز به «فایننشال تایمز» گفته ترامپ امیدوار است تا کریسمس توافقی نهایی شود.
طبق طرح آمریکایی، اوکراین باید نیروهایش را از منطقه شرقی دونباس عقب بکشد؛ منطقهای که روسیه از آغاز جنگ تصرف کامل آن را یکی از اهداف اصلی خود اعلام کرده است. «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور بار دیگر گفته اگر اوکراین حاضر نباشد دونباس را واگذار کند، روسیه این مناطق را «به زور» تحت کنترل خواهد گرفت.
اما واقعیت میدانی این است که ارتش روسیه بهرغم پیشرویهای اخیر، طی سه سال و نیم گذشته نتوانسته کل دونتسک – که همراه با لوهانسک، دونباس را تشکیل میدهد – را تصرف کند. به همین دلیل، زلنسکی همیشه با ایده واگذاری بدون مقاومت مخالفت کرده است. زلنسکی دوشنبه شب نیز تاکید کرد: «هیچ شکی نیست که روسیه میخواهد ما از بخشی از مناطقمان صرفنظر کنیم اما ما قصد نداریم چیزی را واگذار کنیم. این اصل دلیل جنگیدن ماست.»
وی گفت نه از نظر قانونی و نه از نظر اخلاقی مجاز نیست مناطقی را که هنوز حدود ۲۰۰ هزار نفر در آن زندگی میکنند، رها کند.
«ولودیمیر فسنکو» کارشناس علوم سیاسی و مدیر مرکز مطالعات سیاسی «پنتا» در کییف گفت: «چنین تصمیمی از سوی زلنسکی در داخل اوکراین به مثابه تسلیم شدن در برابر روسیه تلقی خواهد شد».
وی معتقد است اگر رئیسجمهور اوکراین مجبور به عقبنشینی شود، «این میتواند موجی از اعتراضات گسترده و حتی خطر یک بحران سیاسی عمیق» را رقم بزند.
فسنکو یادآوری کرد که هر توافق صلحی در نهایت باید به تایید پارلمان اوکراین برسد. در حال حاضر نیز تقریبا تمام جبهههای سیاسی کشور با خروج نیروها از دونباس بدون دریافت تضمینهای روشن امنیتی از سوی آمریکا و اروپا مخالفاند؛ تضمینهایی که باید مانع حملههای احتمالی روسیه پس از پایان جنگ شود.
«ولودیمیر آریف» نماینده منتقد زلنسکی با اشاره به فشار واشنگتن بر رئیسجمهور اوکراین گفت: «آمریکاییها فکر میکنند میتوانند از زلنسکی ضعیف شده استفاده کنند اما تصمیم نهایی با پارلمان است.»
وی تاکید کرد که این کشور نمیتواند حتی یک متر از خاک خود را واگذار کند؛ چراکه این کار میتواند به مطالبهگری در دیگر مناطق منجر شود. وی به مناطق همانند خرسون و زاپوریژیا اشاره داشت؛ دو منطقه جنوبی که روسیه تنها بخشی از آنها را در اختیار دارد اما از سپتامبر ۲۰۲۲ مدعی حاکمیت کامل بر آنهاست.
پافشاری زلنسکی بر عدم واگذاری بیشتر از هر چیز ناشی از احساسات عمومی در جامعه اوکراین است؛ جامعهای که با وجود فرسودگی پس از نزدیک به چهار سال جنگ، همچنان با ایده واگذاری مناطق مخالف است. مطابق با نظرسنجی موسسه جامعهشناسی بینالمللی کییف (KIIS) حدود ۷۱ درصد از مردم «قاطعانه» با این موضوع مخالفاند، هرچند این رقم در مقایسه با نظرسنجی ماههای مه و ژوئن (۷۸٪) کمی کاهش یافته است.
به گفته «آنتون گروچتسکی» مدیر موسسه «KIIS»، تنها راهی که ممکن است زلنسکی بتواند پارلمان را برای خروج از دونباس متقاعد کند، ارائه تضمینهای بسیار سختگیرانه امنیتی از سوی غرب است: «اگر تضمینها ۱۰۰ درصد تضمین کنند که روسیه هرگز دوباره به اوکراین حمله نخواهد کرد، شاید پارلمان بتواند با خروج نیروها از دونباس موافقت کند.»
برای اوکراینیها، واگذاری منطقهای که روسیه طی سه سال و نیم با وجود تلفات سنگین نتوانسته کاملا تصرف کند، به نوعی از دست دادن نخستین خط دفاعی کشور محسوب میشود. این منطقه یکی از مستحکمترین بخشهای جبهه است و با شبکهای از شهرها و روستاهای تقویتشده، میدانهای باز و خندقهای عمیق ضدتانک حفاظت میشود.
«یهور چرنف» نماینده حزب حاکم و کمیته پارلمانی امنیت و دفاع ملی اوکراین عنوان کرد: «روسها تلاش میکنند متحدان ما را قانع کنند که منابع کافی برای تصرف کامل دونباس را دارند اما آنها سالهاست برای همین مناطق مستحکم میجنگند و موفق نشدهاند. واگذاری این مناطق یعنی باز کردن راه برای پیشرویهای آینده روسیه.»
آریف تنها راه جلوگیری از چنین خطری را ایجاد یک منطقه حائل بیطرف و غیرنظامی میداند؛ پیشنهادی که در طرح ۲۸ مادهای دونالد ترامپ نیز مطرح شده بود. با این حال، او هشدار داد حتی با تضمینهای امنیتی قوی هم چنین «راهحل سازشکارانهای» میتواند به شکافهای جدی در داخل کشور منجر شود: «بخشی از ارتش هرگز این را نخواهد بخشید.»
در کنار بعد نظامی، بعد اخلاقی موضوع نیز برای اوکراینیها سنگین است. صدها هزار نفر برای دفاع از این منطقه جنگیدهاند و بسیاری جان یا خانههای خود را از دست دادهاند. گروچتسکی در این رابطه توضیح داد: «خیلیها در آنجا کشته شدند یا همهچیزشان را از دست دادند. به همین خاطر است که ما نمیتوانیم بهسادگی از آنجا خارج شویم.»
انتهای پیام
منبع: ایسنا
بدون دیدگاه