یخچال‌های طبیعی در خطر: تهدیدی جدی برای آب و معیشت میلیون‌ها نفر در کوهستان‌ها

کوهستان‌ها محل زندگی ۱۵ درصد از جمعیت جهان هستند و تقریبا نیمی از نقاط مهم تنوع زیستی جهان را در خود جای داده‌اند، این مناطق در معرض تهدید تغییرات اقلیمی و بهره‌برداری بیش از حد قرار دارند. یخچال‌های طبیعی کوهستان با گرم شدن هوا، ذوب می‌شوند که می‌تواند بر منابع آب شیرین پایین‌دست تاثیر بگذارد.

قاب تاریخ | کودکی بهنوش طباطبایی در مهد کودک

روز جهانی کوهستان در سال جاری، فرصتی برای برجسته کردن اهمیت حفظ یخچال‌های طبیعی برای کشاورزی، امنیت آب و معیشت جوامع کوهستانی آسیب‌پذیر است. یخچال‌های طبیعی، ذخایر عظیم یخ و برف که در سراسر سیاره یافت می‌شوند، چیزی فراتر از مناظر یخ‌زده محسوب می‌شوند، آنها شریان‌های حیاتی برای اکوسیستم‌ها و جوامع هستند، با این حال، این اجزای حیاتی سیستم‌های زمین، در حال تحولات سریع و نگران‌کننده‌ای با پیامدهای عمیق برای همه ما خواهند بود.

فعالیت‌های متنوعی در روز جهانی کوهستان انجام می‌شود که هدف این فعالیت‌ها افزایش آگاهی و دانش در مورد نقش کوه‌ها و مناطق کوهستانی در بین افراد است.

تاریخچه روز جهانی کوهستان

بر اساس گزارش تایمندیت، روز جهانی کوهستان در سال ۲۰۰۲ و با هدف افزایش آگاهی و ایجاد اقدام در مورد مسائل مربوط به توسعه پایدار کوهستان برگزار شد. سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) نهاد پیشرو در این زمینه بود و در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۱ در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک آغاز و مراسم این روز اولین بار در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۳ برگزار شد. هر سال، روز جهانی کوهستان یک موضوع خاص دارد، موضوعات قبلی بر آب شیرین، صلح، تنوع زیستی یا تغییرات اقلیمی متمرکز بوده‌اند.

موضوع روز جهانی کوهستان

مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سال جاری را به‌عنوان سال بین‌المللی حفاظت از یخچال‌های طبیعی اعلام کرد تا آگاهی در مورد نقش حیاتی یخچال‌های طبیعی، برف و یخ در سیستم آب‌وهوا و چرخه آب، همچنین تاثیرات گسترده ذوب سریع یخچال‌های طبیعی را افزایش دهد. هدف از این نامگذاری، ترویج همکاری جهانی، تقویت تحقیقات علمی و ترویج سیاست‌ها و اقدامات برای محافظت از یخچال‌های طبیعی و سیستم‌های کرایوسفر است.

موضوع روز جهانی کوهستان ۲۰۲۵، «یخچال‌های طبیعی برای آب، غذا و معیشت در کوهستان‌ها و فراتر از آن اهمیت دارند» است.

یخچال‌های طبیعی

یخچال‌های طبیعی و صفحات یخی حدود ۷۰ درصد از آب شیرین جهان را در خود جای داده‌اند. ذوب سریع آنها نه فقط بحران زیست‌محیطی، بلکه بحران انسانی است که کشاورزی، انرژی پاک، امنیت آب و زندگی میلیاردها نفر را تهدید می‌کند. عقب‌نشینی آنها که ناشی از افزایش دمای جهانی است، شاخص بارزی از بحران آب‌وهوا محسوب می‌شود. ذوب شدن یخچال‌های طبیعی و ذوب شدن لایه‌های منجمد دائمی، خطراتی مانند سیل، طغیان دریاچه‌های یخچالی، رانش زمین یا افزایش فرسایش و رسوب را افزایش می‌دهد و جمعیت‌های پایین‌دست و زیرساخت‌های حیاتی را به خطر می‌اندازد.

از نظر اقتصادی، بخش‌هایی مانند کشاورزی، برق آبی، گردشگری کوهستانی و حمل‌ونقل، فشار تغییرات یخچال‌های طبیعی را احساس می‌کنند. برای بسیاری از مردم بومی، یخچال‌های طبیعی مقدس هستند و ناپدید شدن آنها به معنای از دست دادن هویت و ارتباط با طبیعت است.

بیش از ۲میلیارد نفر، ازجمله بسیاری از مردم بومی، برای تامین آب شیرین خود، امنیت غذایی، معیشت، نیازهای فرهنگی و خانگی خود، به یخچال‌های طبیعی و برف متکی هستند. برای محافظت از کوه‌ها و یخچال‌های طبیعی در برابر تاثیرات تغییرات اقلیمی، اقدام فوری و جمعی لازم است.

بر اساس گزارش فائو، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای برای تثبیت آب‌وهوا و حفظ یخچال‌های طبیعی حیاتی است. پیشرفت در داده‌ها و نظارت بر یخچال‌های طبیعی می‌تواند راهبردهای موثر سازگاری و کاهش تاثیرات را هدایت کند.

مردم بومی و جوانان می‌توانند اقدامات جمعی را هدایت کرده و راه را به جلو پیش ببرند. سیاست‌های ملی باید چالش‌های مربوط به یخچال‌های طبیعی، از مدیریت یکپارچه آب گرفته تا ایجاد مناطق حفاظت‌شده و سیستم‌های هشدار برای خطرات کرایوسفر را مورد توجه قرار دهند. همکاری جهانی برای بسیج منابع، به اشتراک گذاشتن دانش و اطمینان از حفاظت از یخچال‌های طبیعی برای نسل‌های آینده ضروری است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا