تئاتر کودک همدان|جشنواره باید ویترین بهترین آثار باشد

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم از همدان،در حاشیه نمایش (هیولاکش) در سی‌امین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان، سیدمحمدامین سیم‌ریز، نویسنده نمایش (هیولاکش) از مشهد، گفت:نمایش ما اقتباسی وفادار از شاهنامه فردوسی است که یکی از داستان‌های بخش حماسی این اثر جاودان را در حدفاصل بخش حماسی و تاریخی روایت می‌کند. این قصه مربوط به دوره پادشاهی گشتاسب، پادشاهی که پس از کیخسرو به حکومت رسید، است.

قاب تاریخ | کودکی بهنوش طباطبایی در مهد کودک

وی در بیان هدف از انتخاب این داستان اظهار کرد: هدف اصلی از انتخاب این قصه و اجرای آن، ایجاد حس ایران‌دوستی در شرایطی است که بیش از هر زمان دیگری نیاز به تقویت این حس در مخاطب، به ویژه مخاطب نوجوان و جوان، احساس می‌شود. ما تلاش کردیم از خود ادبیات کهن فارسی به عنوان ابزاری برای ایجاد حس غرور و وطن‌پرستی در مخاطب بهره ببریم.

نویسنده نمایش (هیولاکش)بیان کرد: به نظر می‌رسد در گزینش آثار امسال، کمی تفاوت نسبت به سال‌های گذشته وجود دارد. آثاری که انتخاب شدند، شاید در مقایسه با آثاری که سال‌های قبل در این جشنواره حضور داشتند، از سطح کیفی متفاوت‌تری برخوردار باشند که این موضوع ممکن است قضاوت را کمی دشوار کند. اما انتظار می‌رود در این رویداد که مهم‌ترین رویداد تئاتری حوزه کودک و نوجوان کشور است، به ویژه در بخش رقابتی بهترین‌ها حاضر باشند.

سیم‌ریز در ادامه تصریح کرد:امیدوارم در سال‌های آینده، با دبیری سرکار خانم آزاده انصاری که یکی از بهترین‌های حوزه تئاتر کودک و نوجوان ایران هستند، این نقیصه رفع شود. مهم‌ترین نکته در جشنواره، دو وجه اجرای نمایش، یعنی روی صحنه و مقابل صحنه (مخاطب) است. اگر در انتخاب گروه‌ها برای حضور در جشنواره دقت نظر بیشتری لحاظ شود و برای مخاطب نیز اطلاع‌رسانی مناسب و ایجاد فضای اطلاعاتی بهتری انجام شود، جشنواره موفق‌تر خواهد بود. 

نویسنده نمایش (هیولاکش) بااشاره به رده سنی تماشاگران حاضر در جشنواره عنوان کرد: عدم تناسب سنی بعضی از مخاطبین با آثار نکته قابل تاملی است. گاهی والدین متوجه نمی‌شوند که این نمایش مناسب کودک یا نوجوانشان نیست و این مسئله نه تنها ممکن است مخاطب را راضی نکند، که در جریان اجرای اثر نیز اختلال ایجاد می‌کند. به نظرم اگر این دو مورد جدی‌تر  مورد توجه باشد، قطعاً جشنواره در سال‌های آینده بسیار بهتر خواهد بود.

وی درباره جایگاه تئاتر آموزشی تاکید کرد: تئاتر در دنیا یکی از ابزارهای اصلی آموزشی محسوب می‌شود. در بسیاری از کشورها، کار پایان دوره دانش‌آموزان با تئاتر ارائه می‌شود و بسیاری از مدرسان از این ابزار برای انتقال مفاهیم آموزشی استفاده می‌کنند.

سیم ریز با بیان اینکه در ایران هم اتفاقات خوبی افتاده و تئاتر کودک و نوجوان ایران، تئاتری قابل احترام است، افزود: اما این امر می‌طلبد که از جانب مسئولان، به ویژه مسئولان آموزش و پرورش که به نظر من کمی با این معنا فاصله دارند، نگاه مؤثرتر، دقیق‌تر و همراه‌تری با جامعه نمایشگران حوزه کودک و نوجوان و نمایش عروسکی اتفاق بیفتد. متأسفانه بین آموزش و پرورش و حوزه نمایشگران که مخاطب ثابت و مشترکی دارند، شکافی وجود دارد که عامل اصلی اختلالاتی است که اشاره شد.

نویسنده نمایش (هیولاکش)با ابراز خرسندی از حضور در همدان گفت: همدان همیشه دوست‌داشتنی است. ما هر ساله چشم‌انتظار رویداد شیرین جشنواره بعدی هستیم و اگر افتخار میزبانی مردمان خوب، هنردوست و بسیار خونگرم همدان را داشته باشیم، بسیار خوشحال خواهیم شد. 
وی عنوان کرد: واقعیت این است که تاریخ ایران مدیون همدان است و فکر می‌کنم تاریخ هنر و ادبیات و حوزه تئاتر کودک و نوجوان نیز در سال‌های اخیر بیش از پیش مدیون همدان شده است. همدان پرچم تئاتر کودک و نوجوان کشور را بالا نگه داشته و امیدوارم این پرچم همواره بالا باشد و همدانی‌ها در این مقوله پیشرو باشند. 

 محمد جهان‌پا، کارگردان نمایش (هیولاکش) و بازیگر تئاتر، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت:این نمایش سومین اثر ما در حوزه شاهنامه است که پس از نمایش (افسانه مارگوش) با نویسندگی منوچهر اکبرلو و نمایش (رویای اسب به نام شبرنگ) که در جشنواره تئاتر یزد برگزار شد، امسال نیز نمایش (هیولاکش) را داریم که اختصاص به داستان گشتاسب از شاهنامه دارد. هر یک از این آثار با هدف ارائه الگویی برای نوجوانان از دل افسانه‌ها و ادبیات حماسی کشور تولید شده‌اند.
وی افزود: ما داستان‌های کمتر شنیده شده‌ای مانند داستان گشتاسب را انتخاب کرده‌ایم که می‌تواند هم الگوی مناسبی باشد و هم برای ذهنیت نوجوان امروز که بسیاری از آنها تمایل به مهاجرت دارند یا احساس می‌کنند در ایران نمی‌توانند به جایگاهی برسند مفید واقع شود. گشتاسب نیز سرزمین خود را ترک کرد، اما در نهایت به ریشه‌ها و وطن خود بازگشت.
کارگردان نمایش (هیولاکش) با اشاره به فرآیند تولید نمایش گفت: حدود چهار ماه تمرین کرده‌ایم. بیشتر بازیگران نمایش از دانش‌آموزان هنرستان هنرهای زیبای مشهد در رشته تئاتر هستند. گروه فیزیکال ما را دانشجویان رشته تئاتر در مشهد تشکیل می‌دهند و جمعی از پیشکسوتان، همچون آقای تقی‌نژاد با بیش از 50 سال سابقه فعالیت تئاتری در این پروژه حضور دارند. 

وی با بیان اینکه نمایش (هیولاکش) حدود 25 اجرا در مشهد به روی صحنه رفته است و در شهرهای دیگر و تهران نیز اجرا خواهیم داشت. امیدواریم در جشنواره تئاتر فجر نیز بتوانیم اجرا داشته باشیم.

جهان‌پا بیان کرد: به نظرم می‌رسد سی‌امین دوره مانند دوره‌های پیشین نیست. نمایش من در بخش نوجوان انتخاب نشد؛ قصد داشتم در بخش نوجوان باشد، اما در بخش ملل (غیررقابتی) حضور یافتم. شاید ما شایستگی حضور در بخش اصلی را نداشتیم، اما به ضرس قاطع می‌گویم پس از حدود 10 سال سابقه حضور مستمر در این جشنواره  هم در حوزه بازیگری و هم کارگردانی، احساس می‌کنم مشکلات مالی گریبانگیر جشنواره است. مشخص است که حال و هوای سال‌های گذشته را ندارد.

وی ادامه داد:متاسفانه درجشنواره امسال  اساتید را آنطور که باید نمی‌بینم. آن گفت‌وگوها و دورهمی‌های  تحلیلی و هم فکری گذشته اتفاق نمی‌افتد. دو شب است که چنین فضایی را مشاهده نمی‌کنم. احتمالاً کاهش بودجه موجب شده این فضا تا حدی سنگین و کمرنگ شود.

کارگردان نمایش (هیولاکش)  با بیان اینکه به نظر من پس از 30 سال، وقت آن است که برای برگزاری جشنواره بازنگری جدی انجام شود تصریح کرد: باید دورهمی‌های کارشناسی و محکمی تشکیل شود و درباره آسیب‌شناسی جشنواره گفت‌وگو کنیم. باید بررسی شود مشکلات دقیقاً کجاست و برای 5 یا 10 سال آینده، برنامه‌ریزی روشنی داشته باشیم که تئاتر کودک و نوجوان قرار است به کجا برسد.

وی ، بیان کرد: حس می‌کنم جشنواره به سمتی رفته که بازیگران نمایش‌ها باید حتماً کودک یا نوجوان باشند. این اشتباه است. تئاتر برای کودک به این معنی است که بازیگران حرفه‌ای، پیشکسوت و با سابقه برای بچه‌ها کار تولید کنند، نه اینکه صرفاً بچه‌ها برای بچه‌ها بازی کنند. این حالت بیشتر به جشنواره دانش‌آموزی شبیه است. بسیاری از گروه‌ها با همین رویکرد شرکت کرده‌اند و به نظر من این امر باعث کاهش کیفیت آثار شده است. مشخص است که چشمانشان را بر روی این موضوع بسته‌اند. استعدادهای جدید را نمی‌توان اینگونه پرورش داد. این روش اشتباه است.

جهان پا تصریح کرد: جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان باید ویترین بهترین نمایش‌های این حوزه باشد. اگر بخواهیم صرفاً بگوییم بیایند و شرکت کنند، سطح جشنواره پایین می‌آید. باید بهترین‌ها اینجا گرد هم آیند، کارهای یکدیگر را ببینند، ارزیابی کنند و سپس به شهرهای خود بازگردند و تولیدات جدیدی ارائه دهند. به نظر من این مهم‌ترین نکته است. 

وی با بیان اینکه برای من جایزه ملاک نیست. تاکید کرد: دوست دارم با طی 1500 کیلومتر به این جشنواره بیایم و اتفاق ارزشمندی بیافتد، چند کار خوب ببینم و دوستان قدیمی و جدید پیدا کنم.جشنواره می‌تواند نقش مهمی در آموزش کودکان ایفا کند، مشروط بر آنکه با نگاهی درست و حرفه‌ای مدیریت و برنامه‌ریزی شود.

 ساجد اندرون، بازیگر نمایش نقش (هیولاکش) گفت: نزدیک به هشت سال است که به‌صورت حرفه‌ای در حوزه تئاتر کودک و نوجوان و نمایش عروسکی فعالیت می‌کنم. 

وی بابیان اینکه این نمایش، محصول جدید گروه جلوه‌ هشتم به سرپرستی آقای جهان‌پا است، عنوان کرد:  از هفت سال پیش که این گروه تشکیل شد، در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان با آن‌ها همکاری داشته‌ام. در نمایش (افسانه ماردوش) نیز نقش ضحاک ماردوش را ایفا می‌کردم. امسال به لطف خدا با نقش گشتاسب به روی صحنه آمدم.

بازیگر نقش گشتاسب نمایش (هیولاکش) گفت: این نقش تمرین و ممارست بسیار زیادی می‌طلبد تا بتوانم این حجم انرژی را مدیریت یا کنترل کنم و همان‌طور که مشاهده کردید، 110 دقیقه روی صحنه حاضر باشم. فشار کاری زیادی داشت و خوشحالم که نمایش (هیولاکش) به عنوان آخرین اثر این گروه، به جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان راه یافته است. 

وی افزود: این دومین همکاری من با این گروه است. در نمایش قبل در نقش ضحاک بودم و این‌بار نقش گشتاسب را ایفا می‌کنم، در ابتدا مواجهه با این نقش برای من بسیار چالش‌برانگیز بود؛ زیرا افراد گروه از سه ماه قبل تمرین کرده بودند و بازیگر دیگری این نقش را داشت و من دیر به گروه اضافه شدم. مجبور بودم بلافاصله و در مدت کوتاهی پنج صحنه را با تمام جزئیات و میزانسن‌ها حفظ کرده و اجرا کنم. 

اندرون  ادامه داد: به همین دلایل در ابتدا بسیار سخت بود و مجبور شدم دوچندان تلاش کنم تا خود را به سطح بقیه برسانم. اما از جایی به بعد، شرایط بهتر شد. برخی از همکاران در گروه اشاره می‌کردند که فیزیک بدنی من مانند بدنسازان یا پهلوان‌های ایرانی درشت و بزرگ نیست. من از این حرف ناراحت نشدم، فقط به آن‌ها گفتم که هنر بازیگری دقیقاً همین است که چیزی که نیستی را بسازی و دیگران باورت کنند.

وی توضیح داد: بر این باورم که حتی اگر فیزیک بدنی شخص با نقش در نمایش مطابقت نداشته باشد یا فردی لاغراندام باشد، می‌تواند با استفاده از هنر بازیگری، از طریق حالت های صورت، پرتاب حس و درگیر کردن حس مخاطب با صحنه این کار را ممکن کند. 

بازیگر نقش گشتاسب نمایش (هیولاکش) با ابراز خرسندی گفت: خوشبختانه تماشاگران، شخصیت گشتاسب را باور کردند و دوست داشتند. با وجود اینکه در ابتدای نمایش زیاد دیده نمی‌شود و بیشتر صحنه به برادرش مربوط است و همه فکر می‌کنند نقش اصلی آن شخص دیگری است، اما رفته‌رفته وارد زندگی گشتاسب می‌شویم و چالش‌های پیش‌روی آن را دنبال می‌کنیم.

وی بابیان اینکه حکیم فردوسی به درستی این داستان را در شاهنامه روایت کرده، اظهار کرد: سعی کردیم اقتباسی از آن متن را به روی صحنه  در قالب یک تئاتر مدرن که در آن از حرکت و موسیقی استفاده می‌شود، اثری خلق کنیم که برای نوجوان 13-14 ساله امروزی که ممکن است مفاهیم عمیق و کهن فردوسی برایش کمی نامفهوم باشد را امروزی‌تر و عامیانه‌تر کنیم. 

اندرون با بیان اینکه در این نمایش عروسک‌های جالبی مانند عروسک اژدها، گرگ و شیر ساخته شد که باعث زنده‌تر شدن تماشا و برقراری ارتباط مخاطب تا پایان نمایش می‌شود. عنوان کرد: در شهر اطلاع‌رسانی گسترده‌ای انجام شده و مشخص است که کل شهر از جشنواره خبر دارند. همه‌چیز بسیار عالی است و از همه عوامل جشنواره تشکر می‌کنم.

وی با اشاره به فعالیتش در کارگردانی توضیح داد: همچنین کارگردان نمایشی با عنوان ریزه‌میزه بودم که برای همین جشنواره ارسال شد، اما متأسفانه پذیرفته نشد. امیدوارم در سال‌های آینده بتوانم در مقام کارگردان در جشنواره حضور داشته باشم. 

بازیگر نقش گشتاسب نمایش (هیولاکش) بیان کرد: نمایش ریزه‌میزه، اثری ارکسترال با 25 نوازنده بود که به صورت زنده موسیقی اجرا و خوانده می‌شد و یک کار کلاسیک برای کودک بود. اگر در فرآیند بازبینی‌های جشنواره، لیاقت جای سیاست را بگیرد تا کارهای خلاقانه در جشنواره حرف جدیدی برای گفتن داشته باشند.

گزارش از ملیکا قانعی

انتهای پیام /

منبع: خبرگزاری تسنیم