یک جامعه‌شناس: فساد روزمره می‌تواند شیرازه اخلاقی جامعه را از هم بپاشد

حامد بخشی در گفت‌وگو با نمابان و به نقل از ایسنا با اشاره به خطرات فراگیر شدن فساد خرد، اظهار کرد: فساد به‌ویژه زمانی که در سطح خرد انجام می‌شود، بسیار خطرناک و آسیب‌زاست؛ زیرا وقتی رفتارهای فسادآلود به یک رفتار عمومی یا عادت روزمره تبدیل شود و قبح آن بریزد، افراد در سطوح بالاتر نیز هنگام دسترسی به منابع بیشتر، پروایی از ارتکاب تخلفات و فسادهای بزرگ‌تر نخواهند داشت.

قاب تاریخ | کودکی بهنوش طباطبایی در مهد کودک

فساد خرد، زمینه‌ساز فساد کلان است

وی ادامه داد: دزدی، دزدی است؛ تفاوت فقط در میزان دسترسی افراد به دارایی‌هاست. اصل ماجرا این است که فرد از ارتکاب فساد هراسی نداشته باشد و این بی‌پروایی همان چیزی است که در زندگی روزمره و از طریق جامعه‌پذیری در افراد شکل می‌گیرد. به همین دلیل فساد خرد و روزمره می‌تواند زمینه‌ساز فساد کلان باشد و در مقابل، فساد کلان هم الگوی رفتاری فساد در سطح خرد ایجاد می‌کند.

این جامعه شناس با بیان اینکه فراگیر شدن فساد در توده‌ها، خطرناک‌تر از چند تخلف بزرگ است، خاطرنشان کرد: گاهی فسادهای محدود در سطوح بالای قدرت و ثروت ممکن است به ساختار اقتصادی یا سیاسی آسیب بزند، اما وقتی فساد در میان مردم و توده‌ها فراگیر شود و هر فردی احساس کند سهمی از آن دارد، آسیب بسیار عمیق‌تر خواهد بود؛ زیرا در این حالت، شیرازه اخلاقی جامعه از هم می‌پاشد و جامعه دیگر ارزش‌ها و هنجارهای بازدارنده لازم را در اختیار نخواهد داشت.

بخشی درباره اینکه فساد باید در سطوح بالای حاکمیتی با سرعت و شدت مورد برخورد قرار گیرد، گفت: البته این برخورد نباید با مجازات‌های نمادین و بی‌اثر همراه باشد.

وی با اشاره به نمونه‌هایی چون اعدام سلطان سکه تصریح کرد: درحالی‌که برخی از این افراد قدرت و دسترسی محدودی دارند، رقم تخلفات آن‌ها قابل مقایسه با اختلاس‌ها یا فسادهای کلانی مثل پرونده‌های مرتبط با بانک آینده نیست؛ بنابراین باید ابتدا با فسادهای بزرگ برخورد قاطع و مؤثر انجام شود.

بازگرداندن قبح فساد، شرط موفقیت در برخورد با تخلفات روزمره است

این جامعه شناس تأکید کرد: تنها زمانی می‌توان فساد روزمره را با مجازات‌های اخلاقاً قابل قبول مهار کرد که توده مردم، عزم حاکمیت برای مقابله با فساد کلان را باور کنند. در این شرایط، می‌توان قبح فساد را دوباره احیا و هنجارهای بازدارنده را تقویت کرد.

وی گفت: احیاء قبح فساد و مقابله ساختاری با آن، بنیادی‌ترین شرط برای اصلاح رفتارهای فسادآلود در سطوح خرد و کلان جامعه است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا