هزینه درمان سرماخوردگی ساده؛ معادل درآمد چند روز یک کارگر؟

هوای آلوده تهران این روزها بیشتر از همیشه به قیمت سلامتی مردم تمام می‌شود. نه تنها مردم باید با کمبود اکسیژن دست و پنجه نرم کنند، بلکه هزینه‌های سرسام‌آور درمانی و معیشتی به یک بحران جدید تبدیل شده است. از یک طرف، آلودگی هوا به راحتی نفس‌ها را قطع می‌کند، و از طرف دیگر، ویروس‌های فصلی همچون آنفلوآنزا و کرونا به طور همزمان در حال گسترش هستند.

در این میان، مردم با دو چالش بزرگ روبرو هستند: چطور خود را از بیماری‌های خطرناک دور نگه دارند و چطور هزینه‌های درمانی را در شرایط سخت اقتصادی پوشش دهند؟ از خرید دارو گرفته تا درمان‌های پرهزینه، همه چیز گران‌تر از همیشه شده و بسیاری از افراد مجبورند برای خرید یک دارو یا درمان، بخشی از درآمد یک ماه خود را هزینه کنند.

هزینه یک سرماخوردگی ساده، سه روز حقوق را می‌بَرد

در این شرایط هزینه‌های درمانی به یکی از بزرگترین معضلات قشر متوسط و رو به پایین تبدیل شده است. طبق بررسی‌های میدانی،  هزینه ویزیت یک پزشک در درمانگاه‌های عمومی به طور میانگین حدود ۱۵۰ هزار تومان است. این در حالی است که برای یک درمان کامل، هزینه‌های دارو، آزمایش و سرم به حدود یک میلیون و 500 هزار تومان می‌رسد. برای افرادی که بیمه ندارند، این هزینه‌ها می‌تواند معادل سه روز درآمد آن‌ها باشد. اگر کارگری درآمدی حدود ۵۰۰ هزار تومان در روز داشته باشد، باید برای درمان یک بیماری ساده، هزینه‌ای برابر با سه روز کار خود را خرج کند.

این وضعیت، به‌ویژه برای اقشار آسیب‌پذیر که دسترسی محدود به بیمه و درمان دارند، فشار مضاعفی وارد می‌کند. افراد زیادی که از نظر مالی در وضعیت دشواری قرار دارند، به جای درمان کامل، تنها به داروهای سبک و ارزان‌قیمت اکتفا می‌کنند، که این خود به مشکلات سلامتی آن‌ها می‌افزاید.

دارو که هیچ، یک ویتامین اضافه هم دیگه نمی‌تونم بخرم!

اگر با مردمی که خودشان یا اعضای خانواده‌شان به یکی از ویروس‌های اخیر مبتلا شده باشند هم کلام شویم می‌بینیم که صدای مردم از فشاری که آلودگی به آن‌ها وارد کرده، درآمده است؛‌«دو قلم میوه بخوای، بغل این داروها بگیری، خدا تومن باید بدی!» این جمله یک مادر در حال خرید داروهای فرزندش در داروخانه است. او  می‌گوید: «آلودگی هوا به حدی رسیده که خیلی‌ها نمی‌دونند باید چیکار کنند. بیماری‌هایی که می‌گیرن، هزینه درمانشون هر روز بیشتر میشه، و دست آخر حتی به خرید روزانه‌اشون نمی‌رسند.چه برسه بتونن مراقبت بیشتر کنن تا بهتر بشن. من از اول روز تا الان که بچمو بردم دکتر تا داروهاشو گرفتم و یکی دوقلم صیفی جات تا براش سوپ درست کنم 1.800 خرج کردم.»

این جملات فقط یک روایت از هزاران روایت مشابه است. وقتی آلودگی هوا به معضلی بزرگ تبدیل می‌شود، هزینه‌های درمان و معیشت با هم ترکیب می‌شوند و فشاری به مردم می‌آید که برای بسیاری غیرقابل تحمل است.

در میان همین صحبت‌ها، یکی از آنهایی که در دوره نقاهت این ویروس‌های جدید است می‌گوید: «کاش این داروها فایده داشت، فقط نمی‌ذاره تلف شیم، وگرنه دوره درمانش خیلی طولانی میشه. اخرم فکر کنم خوب نمیشیم ویروس بیخیال میشه!»

نفس کشیدن که هیچ، زندگی روزمره هم مشکل شده

یک شاگرد مغازه با اشاره به افزایش هزینه‌های روزمره و این که مجبور است در این شرایط هرروز سرکار باشد، می‌گوید: « من هوا رو می‌خوام، نه پول! من تو این وضعیت چطوری می‌تونم هم بیماری رو درمان کنم، هم هزینه‌های زندگی رو تأمین کنم؟ پولم که داشته باشم ضررش از این هوا بیشتر.» این اعتراضات نه تنها به وضعیت بهداشتی، بلکه به مسائل اقتصادی و معیشتی نیز اشاره دارد. برای این افراد، حتی خرید میوه و مواد غذایی ساده، به چالش تبدیل شده است.

طبق بررسی‌های مرکز آمار ایران، هزینه‌های درمان بیماری‌های تنفسی برای افراد بالغ بر ۴۰٪ از درآمد ماهانه‌شان می‌شود. این میزان فشار اقتصادی، مشکلات اجتماعی بیشتری را ایجاد می‌کند و دسترسی به درمان‌های پیشگیرانه را برای آن‌ها محدود می‌کند. در این وضعیت، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی مناسب، بیشتر برای اقشار متوسط و بالا فراهم است و این خود نابرابری‌های بیشتری را در جامعه دامن می‌زند.

آلودگی هوا و بیماری‌های فصلی؛ یک بحران تمام‌عیار

طبق گزارش‌ها، بیش از ۷۰٪ از بیمارانی که در فصل‌های سرد سال به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، به دلیل بیماری‌های تنفسی و مرتبط با آلودگی هوا تحت درمان قرار می‌گیرند.

این بحران نه تنها به افزایش هزینه‌های درمانی برای مردم و دولت منجر شده، بلکه باعث کاهش بهره‌وری نیروی کار و در نتیجه افت تولید اقتصادی نیز شده است. در واقع، کاهش تولید و افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان به طور مستقیم بر اقتصاد کشور تاثیر می‌گذارد و وضعیت معیشت افراد را تهدید می‌کند.

هزینه‌های درمان هم به جان مردم افتاده است

آلودگی هوا در ایران سالانه جان بیش از ۵۸ هزار نفر را می‌گیرد. این عدد تنها بخش کوچکی از هزینه‌های سنگینی است که آلودگی هوا به کشور وارد می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که هزینه‌های اقتصادی ناشی از آلودگی هوا در ایران به ۱۷ میلیارد دلار در سال می‌رسد. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های درمانی بیماری‌های تنفسی، قلبی و مغزی است که به شدت افزایش یافته‌اند. اما نکته مهمتر اینجاست که این فشار اقتصادی، برای طبقات پایین جامعه به مراتب بیشتر از دیگران است.

در شرایط کنونی، آلودگی هوا و بیماری‌های فصلی نه تنها به تهدیدی بزرگ برای سلامت عمومی تبدیل شده‌اند، بلکه فشارهای اقتصادی ناشی از هزینه‌های درمانی و معیشتی، زندگی مردم را تحت فشار بی‌سابقه‌ای قرار داده است. از یک سو، هزینه‌های درمانی سنگین برای اقشار کم‌درآمد، که به راحتی نمی‌توانند از پس درمان‌های پرهزینه برآیند، زندگی را به چالش کشیده است.