«مرد مهربان جنگل»؛ نمایش عروسکی که هویت گیلان را به کودکان زنده می‌کند!

به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، نمایش عروسکی «مرد مهربان جنگل» به نویسندگی و کارگردانی مینا حسنی و تهیه‌کنندگی حمزه خیری، این روزها بار دیگر در استان گیلان روی صحنه رفته و با استقبال خانواده‌ها و کودکان همراه شده است. عوامل این اثر نمایشی شامل کیانا بخشی‌زاده، رمضانیان، قهرمان آدرینا و خانم جوادی هستند که به عنوان عروسک‌گردانان حرفه‌ای و صداپیشه‌های اصلی این نمایش فعالیت می‌کنند. 

کت و شلوار فیت ناصر ملک‌مطیعی و فردین رفقای صمیمی تصویری جالب از ناصر ملک مطیعی را در کنار فردین و با تیپ خاص در دهه ۵۰ مشاهده می کنید. در دهه ۵۰

این نمایشنامه عروسکی که بر داستانی از زندگی میرزا کوچک خان جنگلی تمرکز دارد، با استقبال چشمگیر خانواده‌ها و کودکان همراه شد،  طراحی صحنه با استفاده از سازه‌های روستایی،  فضایی جنگلی و خیال‌انگیز ایجاد کرده بود و عروسک‌ها با حرکات نرم و هماهنگ، توانستند مخاطب خردسال را به دنیای قصه ببرند. 

حمزه خیری، تهیه‌کننده این اثر، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه نمایش حول زندگی میرزا کوچک‌خان جنگلی، یکی از مفاخر و اسطوره‌های گیلان ساخته شده است، اظهار کرد: چهره‌های برجسته و افتخارات گیلان کم نیستند و لازم است دستگاه‌های فرهنگی، کانون پرورش فکری و دیگر نهادهای مسئول برای تولید آثار مرتبط با این مفاخر همکاری و حمایت بیشتری داشته باشند. 

وی تأکید کرد که تولید آثار ویژه کودک درباره اسطوره‌های بومی بسیار محدود است و این خلأ باید با برنامه‌ریزی و حضور جدی دستگاه‌های فرهنگی برطرف شود. 

مینا حسنی، نویسنده و کارگردان این نمایش نیز درباره ضرورت تولید آثار کودک با محوریت قهرمانان گیلان، اظهار کرد: سه سال است که نمایش‌های مرد مهربان جنگل را در نقاط مختلف گیلان و حتی چندین محله تهران اجرا می‌کنیم،  تجربه اجراها نشان داد مردم سایر شهرها شناخت بیشتری از میرزا داشتند و ما تلاش کردیم در نسخه دوم نمایش، میرزا را نه به‌عنوان یک اسطوره دور از دسترس، بلکه به‌عنوان کودکی همچون کودکان امروز معرفی کنیم؛ کودکی به نام یونس که در خانواده‌ای عادی بزرگ شده است. 

به گفته وی، مهم‌ترین دغدغه گروه این بوده که کودکان مخاطب بدانند قهرمان بودن لزوماً به توانایی‌های خارق‌العاده وابسته نیست و هر کودک می‌تواند در آینده نقش مؤثری در جامعه خود ایفا کند. 

حسنی همچنین تأکید کرد: نمایش‌های کودک باید حمایت شوند، زیرا برخلاف اجراهای بزرگسال که گاه محتوایی نامناسب برای کودکان دارند اما مخاطب زیادی جذب می‌کنند، کارهای فرهنگی مختص کودک بدون حمایت نهادهای مسئول امکان ادامه حیات ندارند. 

نویسنده و کارگردان این نمایش با اشاره به اینکه مردم نقاط مختلف کشور به واسطه پرداختن شبکه‌های سراسری شناخت خوبی از اسطوره گیلان میرزاکوچک جنگلی داشتند، افزود: 15 هزار نفر که بیشتر آن‌ها کودک بودند این نمایش را دیده‌اند،  تمام تلاش ما این بود میرزا را مثل همه آدم‌ها عادی نشان دهیم مثل پدر و مادر، خانواده تا بدانند آن‌ها هم می‌توانند میرزاهای آینده و قهرمان‌های ما باشند. 

یکی از کودکان تماشاگر نمایش نیز با اشاره به آشنایی تازه‌اش با زندگی میرزا کوچک‌خان گفت: قبلاً نمی‌دانستم اسم دوران کودکی میرزا چیست، اما حالا فهمیدم او هم مثل ما یک کودک بوده است. امروز شرایط بهتر شده و ما می‌توانیم راحت‌تر درس بخوانیم. 

نمایش «مرد مهربان جنگل» با هدف آشنایی نسل جدید با مفاخر گیلان، در روزهای آینده نیز در چند نقطه از استان اجرا خواهد شد و گروه سازنده امیدوار است با حمایت دستگاه‌های مسئول، تولید چنین آثار هویتی و فرهنگی استمرار یابد. 

تاریخچه نمایش عروسکی در ایران و گیلان

نمایش عروسکی در ایران سابقه‌ای طولانی دارد و به قرن پنجم هجری قمری بازمی‌گردد. در اشعار شاعران بزرگی چون اسدی طوسی و خیام اشاره‌هایی به عروسک و عروسک‌بازی دیده می‌شود.   

در جوامع اولیه، عروسک‌ها بیشتر برای مقاصد مذهبی و آیینی ساخته می‌شدند. بعدها به تدریج جنبه‌ی سرگرمی و آموزشی پیدا کردند، ورود فرهنگ‌های مختلف به ایران باعث شد نمایش عروسکی در مراسم و جشن‌ها شکل‌های متنوعی پیدا کند، اما همچنان ریشه‌های بومی خود را حفظ کرده است، یکی از نمونه‌های محلی، کتراگیشه است؛ بازی دختران گیلانی با قاشق چوبی که آن را لباس‌پوشانده و می‌رقصانند و همراه با شعر اجرا می‌کنند.   

در آیین‌های باران‌خواهی هم نقش عروسک‌ها بارز است، مشابه آیین‌های آذربایجان، در گیلان نیز از عروسک‌های ساده‌ی چوبی برای مراسم دعا و تمنای باران استفاده می‌شده است، این آیین‌ها جنبه‌ی اجتماعی و مذهبی داشته‌اند و با گردآوری مواد غذایی و پخت آش نذری همراه بوده‌اند.  

نمایش عروسکی در گیلان بیش از آنکه صرفاً یک سرگرمی باشد، بخشی از فرهنگ و آیین‌های اجتماعی مردم بوده است، از بازی‌های کودکانه با قاشق‌های چوبی تا مراسم باران‌خواهی، این هنر همواره با زندگی روزمره و باورهای مردم گره خورده است. 

امروز نیز با تلاش نهادهای فرهنگی، این میراث در حال بازخوانی و احیا است تا نسل‌های جدید با آن آشنا شوند و خلاقیت‌های تازه‌ای در این زمینه شکل گیرد.   

.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم