آلودگی هوا یا آنفلوآنزا؟ راهی ساده برای تشخیص بیماری‌تان!

سارا قهرمانی در گفت‌وگو با نمابان و به نقل از ایسنا درخصوص اصلی‌ترین تفاوت‌های علائم ناشی از آلودگی هوا و آنفلوانزا، اظهار کرد: آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی است و به طور معمول با علائمی مانند تب، بدن درد، گلودرد و گرفتگی بینی همراه است. تفاوت بارز آنفلوآنزا با سایر عفونت‌های تنفسی و تحریکات ناشی از آلودگی هوا در شروع ناگهانی و شدید علائم است. همچنین تب و بدن درد غالباً در عرض چند ساعت ظاهر می‌شوند و علائم مربوط به درگیری راه هوایی فوقانی مانند گرفتگی و احتقان بینی نیز به شکل بسیار شدید بروز می‌کند.

کت و شلوار فیت ناصر ملک‌مطیعی و فردین رفقای صمیمی تصویری جالب از ناصر ملک مطیعی را در کنار فردین و با تیپ خاص در دهه ۵۰ مشاهده می کنید. در دهه ۵۰

علائم مربوط به آلودگی هوا با تب همراه نیست 

وی افزود: در مقابل، آلودگی هوا معمولاً با تب همراه نیست و علائم ایجاد شده بیشتر شامل تحریک مخاط تنفسی، خارش و احساس ناراحتی خفیف است. اگرچه ممکن است سرفه و تحریک گلو نیز دیده‌ شود، اما شدت آن به هیچ وجه با آنفلوآنزا قابل مقایسه نیست. به عبارت دیگر، علائم ناشی از آلودگی هوا به صورت کندتر و تدریجی ظاهر می‌شوند و بیشتر به تحریک مخاط محدود هستند.

این فوق تخصص ریه اطفال بیمارستان فوق تخصصی کودکان اکبر مشهد درخصوص اینکه کدام گروه‌های سنی یا افراد با بیماری زمینه‌ای نسبت به آلودگی هوا حساس‌ترند، گفت: دو انتهای طیف سنی یعنی کودکان کم سن و شیرخواران و همچنین سالمندان بیشترین حساسیت را نسبت به آلودگی هوا دارند. علاوه بر این، افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند، مانند بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن تنفسی از جمله آسم، بیماری‌های مزمن انسدادی راه هوایی، مشکلات قلبی مزمن، سیستیک فیبروزیس و سایر بیماری‌های مزمن، استعداد بیشتری برای بروز عوارض ناشی از آلودگی هوا دارند.

قهرمانی خاطرنشان کرد: بیماری‌های مزمن تنفسی به طور ویژه فرد را مستعد آسیب‌پذیری بیشتر می‌کنند و این موضوع در مورد آلودگی هوا اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. بنابراین، کودکان، سالمندان و بیماران با بیماری زمینه‌ای باید بیشتر از دیگران مراقبت‌های پیشگیرانه انجام دهند.

علائم در کودکان و سالمندان شدیدتر و طولانی‌تر است

وی درخصوص تفاوت علائم در کودکان و سالمندان با بزرگسالان، افزود: همان‌طور که اشاره شد، دو انتهای طیف سنی کودک و سالمند نسبت به آلودگی هوا حساس‌ترند و در صورت ابتلا به آنفلوآنزا نیز ریسک بستری شدن و شدت علائم در این گروه‌ها بیشتر است. به عبارت دیگر، علائم در کودکان و سالمندان معمولاً شدیدتر و طولانی‌تر است و نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند.

این فوق تخصص ریه کودکان درخصوص تشخیص اینکه سرفه و خستگی ناشی از آلودگی هوا است یا ابتلا به آنفلوانزا،‌گفت: وجود تب و شروع ناگهانی علائم مهم‌ترین شاخص هستند. در آلودگی هوا، معمولاً سابقه تماس با هوای آلوده وجود دارد و علائم به شکل تحریک مخاط بینی و حلق، سرفه‌های خفیف یا تشدید بیماری زمینه‌ای ظاهر می‌شوند و روند آن تدریجی است. اما در آنفلوانزا، تب، بدن درد، گلودرد و گرفتگی بینی به شکل شدید و ناگهانی بروز می‌کنند.

قهرمانی با تاکید بر اهمیت آگاهی از این تفاوت‌ها، بیان کرد: شناخت درست علائم به افراد کمک می‌کند، که اقدامات پیشگیرانه و درمانی مناسب را در زمان مناسب انجام دهند و از بروز عوارض شدید جلوگیری کنند.

وی افزود: در بیمارانی که دچار سختی تنفس، تنگی نفس و سرفه‌های آزاردهنده هستند، به ویژه زمانی که این علائم با فعالیت‌های روزانه تشدید می‌شوند، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. همچنین در صورتی که فرد دچار تب قابل توجه شود و علائم او با آنفلوآنزا همخوانی داشته‌ باشد، نیاز به بررسی تخصصی و تشخیص دقیق دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: آگاهی بیماران و خانواده‌ها نسبت به علائم خطر بسیار مهم است، که بدانند چه زمان باید به پزشک مراجعه کنند و چه زمانی می‌توانند مراقبت‌های خانگی انجام دهند.

قهرمانی درخصوص روش‌های افتراق علائم ناشی از آلودگی هوا از علائم آنفلوانزا، خاطرنشان کرد: برای تشخیص دقیق آنفلوآنزا می‌توان از روش آزمایشگاهی «PCR» استفاده کرد. در این روش، نمونه‌ای از ترشحات حلق بیمار گرفته‌ می‌شود و ابتلا به ویروس آنفلوآنزا بررسی می‌شود. در صورت مثبت بودن نتیجه، می‌توان ابتلا به آنفلوآنزا را از علائم ناشی از آلودگی هوا تمایز داد.

تشدید علائم مواجه با آلودگی هوا در افراد دارای بیماری زمینه‌ای ریوی 

وی با بیان اینکه مدت زمان علائم بستگی به وضعیت فرد دارد، افزود: در افراد دارای بیماری زمینه‌ای ریوی، مواجهه با آلودگی هوا می‌تواند باعث تشدید علائم و طولانی شدن دوره بیماری شود و این افراد معمولاً نیازمند درمان پزشکی هستند. در حالی که در افراد سالم و بالغ، علائم ناشی از آلودگی هوا معمولاً کوتاه‌مدت است و با اقدامات ساده‌ای مانند شستشوی مخاط بینی و مصرف مایعات قابل کاهش است.

این فوق تخصص ریه کودکان بیمارستان اکبر گفت: مدت زمان ماندگاری علائم کاملاً به وضعیت فرد و وجود یا عدم وجود بیماری زمینه‌ای ریوی بستگی دارد و نمی‌توان یک مدت مشخص برای همه افراد تعیین کرد.

قهرمانی درخصوص تاثیر آلودگی هوا بر شدت بیماری‌های ویروسی، بیان کرد: آلودگی هوا می‌تواند ریسک ابتلا به ویروس‌های تنفسی را افزایش دهد. این موضوع به دلیل اختلال در عملکرد مژک‌های تنفسی است که یکی از اجزای دفاعی بدن در برابر عفونت‌ها محسوب می‌شوند. بنابراین، قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا نه تنها احتمال ابتلا به ویروس‌ها را بالا می‌برد، بلکه در صورت ابتلا، می‌تواند علائم تنفسی را تشدید کرده و شدت بیماری را افزایش دهد.

وی افزود: آگاهی و مراقبت از بیماران، به ویژه افرادی که بیماری زمینه‌ای تنفسی دارند، اهمیت بسیاری دارد و توصیه می‌شود خانواده‌ها نسبت به علائم خطر حساس باشند که از عوارض جدی جلوگیری شود.

ماسک‌های ساده قادر به جلوگیری از ورود ذرات آلودگی هوا نیستند

این فوق تخصص ریه کودکان با تأکید بر اهمیت استفاده از ماسک‌های مناسب، گفت: قطعاً استفاده از ماسک، به ویژه ماسک‌های «N۹۵»، که از فیلترهای ویژه برخوردار هستند، می‌تواند ذرات بسیار ریز معلق در هوا را که به راحتی وارد ریه‌ها می‌شوند، جذب کرده و ریسک آسیب ریه‌ها را کاهش دهد. اما ماسک‌های ساده سه لایه جراحی یا ماسک‌های معمولی قادر به جلوگیری از ورود این ذرات ریز نیستند.

قهرمانی به اقدامات ساده و مؤثر برای کاهش مواجهه با آلودگی هوا اشاره و بیان کرد: در روزهای اوج آلودگی بهتر است افراد در محیط‌های باز حضور نداشته‌باشند، مگر برای کارهای ضروری. در منازل باید در و پنجره‌ها بسته باشد، که هوای آلوده وارد خانه نشود و استفاده از درزگیرها می‌تواند به کنترل این امر کمک کند.

وی به ضرورت رعایت بهداشت شخصی اشاره کرد و افزود: اگر افراد ناچار به حضور در محیط‌های آلوده بودند، باید پس از بازگشت به منزل مخاطات تنفسی خود از جمله بینی و حلق را با شستشوی مناسب پاک کنند. استفاده از سرم شستشو می‌تواند ذرات و عوامل آسیب‌رسان ته‌نشین شده روی مخاط را قبل از رسیدن به ریه‌ها پاک کند و از سوزش و تحریک راه‌های هوایی پیشگیری کند. همچنین نوشیدن مایعات فراوان و مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان مانند میوه‌ها و سبزیجات به خنثی شدن اثرات اکسیداتیو ذرات آلوده کمک می‌کند.

افزایش مراجعات افراد به مراکز درمانی در روزهای اوج آلودگی هوا

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد درخصوص افزایش مراجعات به مراکز درمانی همزمان با اوج‌گیری آلودگی هوا، گفت: این روزها متأسفانه با افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا مواجه هستیم. به صورت غیررسمی مشخص شده‌ است که در روزهای اوج آلودگی هوا میزان مراجعه افراد به مراکز درمانی، کلینیک‌های کودکان و بزرگسالان افزایش می‌یابد. این مراجعات می‌تواند ناشی از مشکلات تنفسی، قلبی یا حتی سردرد و میگرن به ویژه در افراد مستعد باشد. 

قهرمانی درخصوص الگوی علائم بیماران مراجعه‌کننده، خاطرنشان کرد: در حال حاضر در بیمارستان کودکان با موارد زیادی از عفونت‌های تنفسی مواجه هستیم، که اکثر آن‌ها ناشی از آنفلوآنزا است. از اواخر آبان تا اوایل آذر، موارد ابتلا به عفونت‌های تنفسی به طور واضح افزایش پیدا کرده‌ است و بسیاری از این موارد با تست‌های مربوط به آنفلوآنزا تأیید شده است. البته تعطیلی مدارس در هفته گذشته تا حدی باعث کاهش این موارد شد، اما هنوز آنفلوآنزا به عنوان عامل اصلی علائم تنفسی غالب است.

وی افزود: با توجه به شرایط فعلی، رعایت توصیه‌های بهداشتی، استفاده از ماسک‌های مناسب، محدود کردن حضور در محیط‌های آلوده و توجه به تغذیه سالم و مصرف مایعات می‌تواند نقش مهمی در کاهش اثرات منفی آلودگی هوا و پیشگیری از بیماری‌های تنفسی داشته‌باشد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا