چرا زن مسلمان ایرانی «معلم ثانی» زنان جهان لقب گرفت؟ راز پشت این عنوان جذاب چیست؟

به گزارش نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، ریحانه سلامی، در دیدار با خانم برقعی، مدیر جامعه‌الزهرا که عصر امروز برگزار شد، با اشاره به جایگاه تاریخی قم افزود: این شهر، پرورش‌دهنده بزرگ مردی بود که امام و رهبر انقلاب شد و سبب تحول معنوی در جامعه گشت. به همین میزان، انتظار داریم که قم همچنان در همان مسیر پیشرو باشد، نقش آفرینی کند، در سطح ملی اثرگذار بوده و پرچمدار معنویت در تمام کشور باقی بماند.

رسمی | آغاز واریز کالابرگ مرحله پنجم از شنبه 15 آذر

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر در ادامه به تشریح برنامه‌های امسال پرداخت و گفت: در شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، امسال شیوه‌نامه‌ای تهیه شده که کاملاً نو، جدید و مبتنی بر بیانات و فرمایشات مقام معظم رهبری است. این شیوه‌نامه بر اساس «الگوی سوم زن» تنظیم شده است؛ الگویی که ایشان بارها در سخنان خود به آن اشاره فرموده‌اند.
رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر با قرائت بخشی از پیام مقام معظم رهبری در کنگره 7 هزار زن شهید کشور در سال 1391، تأکید کرد: ایشان فرمودند: زن در تعریف غالباً شرقی، همچون عنصری در حاشیه و بی‌نقش در تاریخ‌سازی معرفی می‌شد و در تعریف غالباً غربی، به مثابه موجودی که جنسیت‌ش بر انسانیتش می‌چربد و ابزاری جنسی برای مردان و در خدمت سرمایه‌داری جدید است. اما شیرزنان انقلاب و دفاع مقدس نشان دادند که الگوی سوم زن، نه شرقی و نه غربی، زن مسلمان ایرانی است که تاریخ جدیدی پیش چشم زنان جهان گشود.

سلامی در تفسیر این بیانات افزود: این فرمایشات به خوبی اثبات می‌کند که می‌توان زنی عفیف، محجبه و شریف بود و در عین حال در متن و مرکز تحولات جامعه حضور داشت. این بیان، نگاهی بین‌المللی دارد و خصوصیات فردی و اجتماعی زن مسلمان ایرانی را در قالب الگوی سوم ترسیم می‌کند. از یک سو بر عفت، حجاب و شرافت تأکید می‌شود و از سوی دیگر، نقش جامعه‌سازی، تمدن‌سازی و تاریخ‌سازی زنان مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: همان‌طور که مقام معظم رهبری تبیین فرموده‌اند، می‌توان سنگر خانواده را پاکیزه نگاه داشت و در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی نیز سنگرسازی‌های جدید انجام داد. در این نگاه، زن در خانه محصور نیست و می‌تواند فتوحات بزرگ به ارمغان آورد. زنانی که اوج احساس، لطف و رحمت زنانه را با روح جهاد، شهادت و مقاومت درآمیخته و مردانه‌ترین میدان‌ها را با شجاعت، اخلاص و فداکاری درنوردیده‌اند.

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر با اشاره به قابلیت‌های گسترده زنان تصریح کرد: این بیانات به روحیات و ابعاد مختلف وجودی زن اشاره دارد که می‌تواند در تمام میدان‌ها حاضر شود و در این زمینه تفاوتی با مردان ندارد. تا زمانی که آفتاب درخشان خدیجه کبری(س)، فاطمه زهرا(س) و زینب کبری(س) می‌درخشد، طرح‌های کهنه و نگرش‌های ضدّ زن به نتیجه نخواهد رسید. ما باید از این الگوهای تابناک بهره بگیریم و ان‌شاءالله در مسیر تحقق این آرمان‌های بلند گام برداریم.

سلامی با اشاره به قدرت رسانه‌ای الگوهای غربی که علی‌رغم ماهیت ضد زن خود، با تبلیغات گسترده خود را حامی زنان نشان می‌دهند، اظهار داشت: باید بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم. زن مجاهد مسلمان ایرانی، معلم ثانی برای زنان جهان خواهد بود. معلم اول، زنان مجاهد صدر اسلام هستند و اکنون زن مسلمان ایرانی معلم ثالث است.

چارچوب‌سازی رویکردی نوین برای نقش‌آفرینی زن ایرانی در مسیر پیشرفت و تمدن‌سازی

به گفته وی، بر اساس بیانات و فرمایشات مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، این شیوه‌نامه را تهیه کردیم تا یک گفتمان‌سازی اتفاق افتاده و پایه‌ای برای اقدامات آینده در سطح ملی و فراگیر شود. هدف ما این است که روایت زن ایرانی در گفتمان جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک راهبرد ملی برای پیشرفت و تمدن‌سازی ارتقا دهیم.

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر تأکید کرد: ما باید از فرصت حضور زنان، نه تنها حضور فیزیکی، بلکه از اعتبار و جایگاه آنان، به عنوان یک راهبرد ملی برای پیشرفت کشور و تمدن‌سازی جهانی بهره‌برداری کنیم. برای تحقق این هدف، نیازمند چند رویکرد هستیم. دیدن همه زنان و مخاطب‌شناسی دقیق؛ باید ببینیم مخاطب برنامه‌های ما دقیقاً کیست. در حوزه زنان، باید به صورت کامل و متوازن، تمامی ساحت‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی زنان را مدنظر قرار دهیم و آنان را در قالب‌هایی تک‌بعدی، انتزاعی و محدود نبینیم.

سلامی خاطرنشان کرد: توجه به گستردگی و تنوع طیف زنان؛ زنان طیف گسترده‌ای را تشکیل می‌دهند.اگر بخواهیم دسته‌بندی کنیم، باید گروه‌های مختلفی را ببینیم: مادران خانه‌دار، بانوان سرپرست خانواده، دانشگاهیان و نخبگان، فضلا و طلاب، آموزگاران، دانش‌آموزان؛ همچنین باید رده‌های سنی مختلف از نسل جوان و نوجوان(مانند نسل آلفا) تا بانوان پیشکسوت و سالمند و بازنشسته را در نظر داشته باشیم. توجه به جایگاه‌های اجتماعی و شغلی متنوع؛ این طیف گسترده شامل موارد زیر نیز می‌شود: بانوان روستایی و عشایر، کنشگران فرهنگی، بانوان کارگر (نه فقط کارآفرینان)، کارمندان، مدیران، سیاستمداران و سیاست‌گذاران؛ یعنی هم بانوان مؤثر در تصمیم‌سازی و هم تصمیم‌گیری باید دیده شوند.

وی عنوان کرد: ایجاد پیوند هوشمند بین گذشته و حال، باید این پیوند معنادار و اتصال هدفمند بین گذشته و حال را رقم بزنیم تا بتوان خطی هویتی و منظومه‌ای قابل فهم ترسیم کرد که به سوی آینده امتداد یافته و زمینه‌ساز تربیت نسل آینده باشد.

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه«زن مجاهد مسلمان ایرانی معلم ثانی برای زنان جهان خواهد بود، پس از معلم اول که زنان مجاهد صدر اسلام بودند»، تأکید کرد: این فرمایش دقیقاً همان «پیوند هوشمند» میان گذشته و حال است؛ اتصال زنان مجاهد صدر اسلام به زنان مسلمان تراز انقلاب اسلامی در دوره معاصر. در ادامه، باید نگاهی ملی و فراگیر داشته باشیم. همان‌گونه که نیز اشاره شد، برنامه‌های ما باید تمام استان‌ها و مناطق کشور را پوشش دهد. ما هفته گرامیداشت مقام زن و مادر را نه از تهران، بلکه از قم، شهر بانوی کرامت، آغاز کردیم و باید بانوان سایر استان‌ها، شهرها، مناطق مرزی و عشایرنشین را نیز به طور کامل ببینیم.

سلامی با بیان اینکه الگوی حضرت فاطمه زهرا(س) محدود به بانوان نیست، بلکه اسوه عالم امکان هستند، تصریح کرد: در روایتی از امام عصر(عج) نقل شده که حضرت زهرا(س) به عنوان «الگوی نیکوی بانو» معرفی شده‌اند. این سخن عمق و معنای بزرگی دارد؛ اینکه یک بانوی 18ساله، در اوج جوانی، به چنان جایگاه رفیعی دست یافته که می‌تواند الگوی امام زمان(عج) منجی بشریت باشد. این نشان می‌دهد یک زن می‌تواند به مقامی برسد که اسوه تمام جهانیان، حتی پیشوای معصوم قرار گیرد.

ضرورت الگوسازی ملی و جهانی برای تبیین نقش زن مسلمان ایرانی در نبرد روایت‌ها

وی ادامه داد: ما باید این الگوی بی‌نظیر را به کل جامعه، برای همه اقوام، مذاهب، فرهنگ‌ها و قومیت‌های مختلف تسری دهیم و برنامه‌هایی متنوع و مؤثر طراحی کنیم. پرسش اصلی این است؛ چه باید کرد تا زن تراز انقلاب اسلامی تنها یک مخاطب منفعل نباشد، بلکه صاحب نقش، تولیدکننده محتوا و اثرگذار در عرصه‌های مختلف شود؟

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر یکی از راهکارهای کلیدی را «الگوسازی» دانست و خاطرنشان کرد: البته به بیان دقیق‌تر، ما نیازی به ساخت الگوهای جدید و ذهنی نداریم؛ زیرا الگوهای اصیل و باشکوهی مانند حضرت زهرا(س)، حضرت زینب(س) و زنان مجاهد صدر اسلام و انقلاب را داریم. آنچه ضروری است، «الگو شناسی» و «الگو پردازی»؛ یعنی معرفی، تبیین و تجلیل از این شخصیت‌های والامقام است. در جهان غرب، برای پر کردن خلأ الگویی، ناچار به ساخت شخصیت‌های تخیلی و ساختگی مانند «بتمن» و امثال آن هستند؛ کاراکترهایی که غالباً تهی از شأن، شخصیت و حقیقت انسانی‌اند. اما ما گنجینه‌ای غنی از الگوهای راستین و آسمانی داریم که تنها باید به درستی معرفی و پرورش داده شوند تا الهام‌بخش نسل امروز و آینده باشند.

سلامی با تأکید بر لزوم الگوسازی از زنان تراز انقلاب اسلامی، اظهار داشت: این الگوهای متعالی باید از دل استان‌ها استخراج، مستندسازی و در سطح ملی معرفی شوند. وقتی این چهره‌ها در سطح ملی شناخته شدند، می‌توانند رشد بین‌المللی کنند و تصویر زن تراز انقلابی در وجودشان متبلور شود. سپس باید بتوانیم شبکه‌ای همیار و تعاملی بین استان‌ها ایجاد کنیم تا تبادل نظر، ایده و دستاورد صورت گیرد و با هم‌افزایی، بهترین خروجی حاصل شود.

وی نگاه دیگر را نگاهی فراملی و جهانی دانست و اضافه کرد: مقام معظم رهبری نیز در بیانات اخیر خود تأکید فرمودند که به مسئله زن هم در داخل و هم خارج از کشور توجه شود. امروز جنگ اصلی، جنگ روایت‌ها و رسانه‌هاست و در قلب این جنگ، مسئله هویت‌بخشی به زنان قرار دارد. روایت زن ایرانی به تنهایی می‌تواند هم‌زمان با چند جبهه دشمن مقابله کند؛ چرا که هم مسئله روایت و گفتمان را پوشش می‌دهد و هم موضوع زن را شامل می‌شود. اگر در این عرصه موفق عمل کنیم، می‌توانیم دشمن را به عقب‌نشینی واداریم

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر اظهار داشت: در سطح بین‌المللی باید کاری کنیم که زن مسلمان ایرانی، آفریننده تصویر «الگوی سوم زن» در جهان باشد؛ الگویی که حتی زن اروپایی و آمریکایی به آن رجوع کرده و از آن الگوبرداری کنند. نمونه این تأثیرگذاری را در تظاهرات اخیر اساتید و دانشجویان دانشگاه‌های برتر جهان علیه رژیم غاصب صهیونیستی شاهدیم. این حرکت‌ها چگونه شکل گرفت؟ از همان نامه‌ها و پیام‌های مقام معظم رهبری خطاب به جوانان غربی، این موج جهانی ایجاد شد. اگر ما تلاش خود را افزایش دهیم، چه تحولات عظیمی در جهان رقم خواهد خورد.

سلامی گفت: زن مسلمان ایرانی نباید در عرصه جهانی صرفاً به عنوان مخاطب یا شرکت‌کننده‌ای منفعل در نشست‌هایی مانند سازمان ملل حضور یابد. او باید کنشگر، فعال و درخشان در عرصه‌های علمی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ظاهر شود و ابعاد گوناگون شخصیتی و اجتماعی خود را به جهان نشان دهد. متأسفانه امروز بسیاری در غرب از وضعیت واقعی زنان ایران بی‌اطلاع‌اند. آنان نمی‌دانند زنان ایران چه عالمه‌های بزرگی، چه کنشگران اجتماعی اثرگذاری، چه فعالان اقتصادی و کارآفرینان موفقی هستند و چه نقشی حیاتی در فرهنگ و اقتصاد این کشور ایفا می‌کنند.

وی با بیان تصویری روشن از زنان ایران خاطرنشان کرد: در ذهن بسیاری در غرب، زن ایرانی موجودی منزوی، منفعل، بی‌هویت و افسرده تصور می‌شود، در حالی که واقعیت کاملاً متفاوت است. ما هزاران الگوی موفق، شاخص و اثرگذار داریم که مانند ستاره‌هایی در آسمان شب می‌درخشند و افتخار آفریده‌اند. این گنجینه ارزشمند باید به جهان معرفی شود.

گسترش گفتمان زن تراز انقلاب و ترسیم نقشه راه

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر با تأکید بر ضرورت معرفی الگوهای زن ایرانی به جهان، اظهار داشت: ما باید این چهره‌های درخشان را به جهانیان معرفی کنیم تا جهان با منطق اسلام ناب درباره زن آشنا شود و خود، تصمیم آگاهانه برای انتخاب اسلام، تشیع و آرمان‌های الهی بگیرد. این مسیر، زمینه‌سازی برای تحقق حکومت مهدوی و ظهور منجی عالم بشریت است. کاری که ما دنبال آن هستیم، فرایندی مستمر و بلندمدت است و این هفته، تنها آغاز یک جریان گفتمان‌ساز و نقطه شروع این حرکت است.

وی ادامه داد: باید این گفتمان را در طول سال و در همه دستگاه‌ها و نهادها تسری دهیم. در این راستا، نشست‌های متعددی با دفتر مقام معظم رهبری، دفتر ریاست جمهوری، معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری، وزارت کشور و کلیه دستگاه‌های اجرایی و نهادهای علمی از جمله وزارت علوم، بنیاد ملی نخبگان و دانشگاه‌های بزرگ کشور برگزار شده است. هدف از این جلسات، عملیاتی‌سازی این گفتمان در قالب سازوکارهای متناسب با هر حوزه است. طبیعی است که اقدامات حوزه‌های علمیه با حوزه فرهنگ و رسانه متفاوت خواهد بود.
سلامی به نقش ویژه برخی مراکز علمی و حوزوی اشاره کرد و گفت: در این مسیر، حوزه‌های علمیه، جامعه الزهرا(س)، جامعةالمصطفی و به‌طور خاص شهرهای مقدس قم و مشهد، نقشی محوری دارند. ارتباط و همکاری مستمر بین نهادهای حوزوی و دانشگاهی ضروری است. ما نیازمند پرورش دانش‌آموختگانی هستیم که علاوه بر تخصص علمی، از شخصیت معنوی و هویت فرهنگیِ برآمده از اسلام برخوردار باشند. یک فارغ‌التحصیل صرفاً متخصص اما بی‌هویت و بدون معنویت، نمی‌تواند آن اثرگذاری و تعهد مورد انتظار را محقق کند.

وی با اشاره به ضرورت آگاهی طلاب از شرایط جامعه افزود: طلاب ما باید از متن جامعه، اندیشه‌ها، دغدغه‌ها و افکار نسل جوان آگاه باشند تا بتوانند بر اساس این شناخت، منبرها، برنامه‌های تبلیغی و فعالیت‌های خود را طراحی و اجرا کنند. این ارتباط دوسویه بین حوزه و دانشگاه، مسئله‌ای بسیار مهم است.

رئیس ستاد با بیان امیدواری نسبت به نقش بی‌بدیل حوزه‌های علمیه، خاطرنشان کرد: بیشترین امید من در زمینه احیای معنویت و ترویج عفاف و حجاب در کل کشور، به حوزه‌های علمیه است. اما این مهم باید با رویکردها و سازوکارهای نوین محقق شود؛ شیوه‌هایی که بتواند دختر جوان امروز را جذب کند، نه با روش‌های سنتیِ دهه‌های گذشته که دیگر پاسخگوی نیازهای زمانه نیست. این تغییر نگرش و به‌کارگیری روش‌های اثرگذار، می‌تواند آن روح معنوی و انقلابی مورد انتظار را در سراسر کشور حاکم کند.

سلامی با تشریح نقشه راه جامع برای جایگاه زن در نظام اسلامی، اظهار داشت: ما باید با تحلیل عملیات‌های رسانه‌ای جاری، نقشه راهی دقیق ترسیم کنیم. نقش زن را در 5 لایه متداخل و مدارگونه می‌توان تعریف کرد؛ خودسازی، جامعه‌سازی، نظام‌سازی، تمدن‌سازی و تاریخ‌سازی.

به گفته وی، در لایه اول، انسان‌سازی، که از خودسازی آغاز می‌شود؛ زن ابتدا باید هویت مستقل خویش را با بهره‌گیری از عواطف عمیق و ارتباط معنوی که پروردگار در وجودش نهاده، شکل دهد. پس از تحقق خودسازی، در نهاد خانواده به پرورش نسل و تربیت فرزندان می‌پردازد و از همسرش حمایت می‌کند. در لایه دوم، جامعه‌سازی، زن با ورود به عرصه اجتماعی، کنشگری موثر و نقش آفرینی در محیط پیرامون خود را ایفا می‌کند. در لایه سوم، نظام‌سازی، در حوزه‌های حکمرانی و مدیریت کلان، نقش فعال و تعیین‌کننده‌ای پیدا می‌کند. در لایه چهارم، تمدن‌سازی، و در نهایت در لایه پنجم، تاریخ‌سازی قرار می‌گیرد؛ همان‌گونه که بانوانی مانند حضرت فاطمه زهرا(س)، حضرت زینب کبری(س) و حضرت فاطمه معصومه(س) تاریخ را رقم زدند.

برنامه‌های عملیاتی برای انسان‌سازی تا تاریخ‌سازی

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر با اشاره به نمونه‌های معاصر تأکید کرد: در نسل حاضر نیز بانوان حماسه‌آفرین زیادی داریم؛ از بانوانی که در جنگ تحمیلی 12 روزه نقش‌های موثری در شستشوی شهدا، پشتیبانی، تهیه کالاهای اساسی، خدمات هلال احمر و کادر درمان ایفا کردند. اینان تاریخ سازان امروزند و بخش جدایی‌ناپذیری از تاریخ ایران اسلامی را تشکیل می‌دهند.

سلامی به برنامه‌های اجرایی متناظر با هر لایه اشاره کرد و گفت: در بخش انسان‌سازی، باید به مقابله با تجمل‌گرایی و آسیب‌شناسی نهاد خانواده بپردازیم و از الگوهایی چون مادران، همسران و فرزندان شهدا، بانوان شهید و زنان موفق اجتماعی که در تربیت نسل مومن نیز کامیاب بوده‌اند، تقدیر کنیم. حتی باید به جایگاه ویژه مادربزرگ‌ها، به عنوان حلقه اتصال خانواده، توجه خاص داشت. وقتی مادربزرگ در جمع خانواده حضور دارد، انسجام و پیوند خانوادگی حفظ می‌شود و بسیاری از مسائل در همان محیط صمیمی حل می‌گردد؛ اما فقدان ایشان اغلب به پراکندگی و فاصله گرفتن اعضا می‌انجامد.

وی در بخش جامعه‌سازی افزود: می‌توان با معرفی الگوهای موفق، برگزاری رویدادهای فرهنگی، و تشکیل کارگاه‌های «سواد خانگی» برای بانوان، بستری برای الگوبرداری سالم فراهم کرد. به ویژه «سواد رسانه‌ای برای مادران» امری حیاتی است تا آنان محتوای هدفمند و مهندسی‌شده رسانه‌های غربی را به درستی تحلیل کنند و تحت تأثیر القائات منفی آن قرار نگیرند.

رئیس ستاد ملی گرامیداشت مقام زن و مادر با تشریح برنامه‌های اجرایی در حوزه نظام‌سازی و تمدن‌سازی، اظهار داشت: در حوزه نظام‌سازی باید نشست‌های تخصصی برگزار کرده و از مشارکت زنان در جهت پیشرفت کشور و حل مسائل بهره ببریم. در این راستا لازم است نسبت به قوانین اجتماعی در حوزه زنان و خانواده، مطالبه‌گری دقیقی صورت گیرد؛ هم در زمینه اجرای کامل قوانین موجود، هم در اصلاح بخشی از آن‌ها و هم در تصویب قوانین جدید. هدف، همساز کردن نظام با نهاد خانواده است.

وی افزود: زمانی که زنان در ادارات، دستگاه‌ها و نهادهای کشور فعالیت می‌کنند، علاوه بر ایفای نقش اجتماعی، می‌توانند با در نظر گرفتن ملاحظات خانوادگی، سازوکارهایی مانند مرخصی زایمان، تسهیلات ویژه و حقوق خاص مرتبط با خانواده را در سیاست‌گذاری‌ها بگنجانند. این نگاه جامع، هم به تقویت نهاد خانواده می‌انجامد و هم به بهینه‌سازی عملکرد نظام کمک می‌کند.

این مقام مسئول در ادامه به لایه تمدن‌سازی و تاریخ‌سازی اشاره کرد و گفت: در این سطح باید نگاه جهانی را با تبیین و انعکاس مظلومیت زنان فلسطین و تولید محتوای بین‌المللی تقویت کنیم. مقابله با جنگ نرم از طریق رسانه‌های بین‌المللی و به زبان‌های مختلف، امری ضروری است. همچنین نقش حماسی زنان ایران در 8 سال دفاع مقدس، دفاع از حرم و جنگ 12 روزه باید به جهان نشان داده شود تا تصویری واقعی از ایثارگری و توانمندی آنان ارائه گردد.

وی در پایان با اشاره به اهمیت همراهی و همفکری متخصصان و اصحاب رسانه بیان کرد: ما پیگیر تحقق این اهداف هستیم و خوشحال می‌شویم نظرات و پیشنهادات شما را در این زمینه بشنویم تا بتوانیم با همکاری و اقدامات مشترک، بهترین اثرگذاری را داشته باشیم.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم