۴ راهکار طلایی برای مقابله با موش‌های ترسناک تهران؛ تعقیب جوندگان در دل فاضلاب‌های پایتخت!

به گزارش خبرنگار  اجتماعی نمابان و به نقل از خبرگزاری تسنیم، «موش‌های آدم‌خوار»، «موش‌های عظیم‌الجثه»، «جوندگان ناقل طاعون»، «موش‌های باهوش» و امثالهم جزو عبارت‌هایی هستند که رسانه‌ها درباره موش‌های پایتخت از آن استفاده می‌کنند. درست است که هیچ کس نمی‌تواند وجود معضل این جوندگان موذی در تهران را انکار کند و همه ‌ما در طول هفته، چندین بار جولان موش‌ها را کنار جوی‌ها و خیابان‌ها  دیده‌ایم، اما این بدان معنی نیست که هیچ مسیری برای برون‌رفت از وضعیت فعلی وجود ندارد؛ چرا که می‌توان با اتخاذ تدابیر و اجرای راهکارهای علمی و عملیاتی، در گام اول شاهد کنترل جمعیت موش‌ها و بعد از آن هم مبارزه با این جوندگان باشیم.

آغاز واریز کالابرگ مرحله پنجم از امروز؛ دهک‌های اول تا سوم آماده واریز باشند

اما آنچه در ابتدا باید مدنظر قرار داد، آن است که معضل موش‌ها تنها مختص پایتخت ایران نیست و امروز در اقصی نقاط دنیا به‌ویژه شهرهای پرجمعیت، مبارزه با موش‌ها، به یکی از چالش‌های اصلی تبدیل شده است و هر کشوری نیز با توجه به ظرفیت‌ها و استعدادهایش به مقابله با این چالش می‌پردازد.

فعالیت 230 اکیپ برای مقابله با موش‌های پایتخت

علی‌رغم اینکه در زمان حاضر نزدیک به 230 اکیپ در سطح مناطق مختلف تهران فعال‌اند و به‌صورت ماهانه کُلُنی‌های فعال در سطح معابر، شبکه انهار، کاربری‌های خاص مثل فضای سبز، زمین‌های بایر و حاشیه معابر را شناسایی و با استفاده از روش‌های شیمیایی، غیرشیمیایی، مکانیکی و فیزیکی اقدام به مبارزه با موش‌ها می‌کنند، اما ازآن‌جایی که این جوندگان می‌توانند در سال 50 بچه به دنیا بیاورند و عملاً از سرعت بالای زاد و ولد برخوردار هستند، در عمل اقدامات صورت‌گرفته به‌عنوان سرعت‌گیر در کنترل جمعیت آنها عمل می‌کند و نمی‌تواند نقش درمان قطعی را ایفا کند.

البته شاید بد نباشد به این مهم هم اشاره کرد که طبق قانون، مبارزه با موش‌ها تنها به‌عهده شهرداری نیست و وزارت بهداشت متولی اصلی مبارزه با همه ناقلان بیماری اعم از حشرات و موجوداتی که ظرفیت انتقال بیماری را دارند، شناخته می‌شود.

در طرف دیگر ماجرا مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران به‌دلیل وظیفه ذاتی که به‌عهده دارد و با در نظر گرفتن اهمیت معضل موش‌های پایتخت و همچنین سهمی که کنترل جمعیت این موجودات موذی در سلامت جسمی و روانی جامعه دارد، به ارائه راهکارهای علمی مرتبط با این حوزه در عرصه‌های مختلف مانند کنترل، پیشگیری و درمان این چالش شهری پرداخته است.

مانیتورینگ موش‌های فاضلاب؛ راهی برای کنترل جوندگان موذی

برای مقابله اصولی با معضل موش‌های تهران، باید یک گام به عقب آمد و در حوزه کنترل جمعیت آنها اقدامات مختلفی را طرح‌ریزی و اجرا کرد، مسئله‌ای که در یکی از طرح‌های مطالعاتی صورت‌گرفته در این مرکز با عنوان سیاست‌نامه شهر به آن اشاره شده است و برای تحقق آن باید پایش و ارزیابی مداوم، تعیین اولویت‌ها، اقدامات بهسازی و بهداشتی، مدیریت یکپارچه آفات، همکاری با ادارات مرتبط و ایجاد تیم متخصص را مدنظر قرار داد.

البته در این زمینه استفاده از تکنولوژی‌های مدرن مانند مانیتورینگ موش‌های فاضلاب با استفاده از دستگاه‌های ردیابی و دوربین‌های مخفی هم می‌تواند سهم قابل‌توجهی در شناسایی و کنترل موش‌ها داشته باشد، و البته نمی‌توان این مسئله را هم نادیده گرفت که تحقق این اقدامات، نتیجه‌بخشی فوری نخواهد داشت و تأثیرگذاری آن، نیازمند گذشت زمان است.

4 اقدام پیشگیرانه در مواجهه با موش‌های پایتخت

کنار کنترل، اجرای برخی اقدامات پیشگیرانه هم می‌تواند سهمی تعیین‌کننده در این زمینه داشته باشد که مدیریت زیستگاه اولین گام در این زمینه محسوب می‌شود. با وجود اینکه به ثمر رسیدن این حوزه هم کار زمان‌بری است، اما طبیعتاً تأثیرات قابل‌توجهی در آینده خواهد داشت.

بعد از آن مبارزه بیولوژیکی، مهار تولید مثل و مشارکت اجتماعی را باید از دیگر اقدامات این حوزه قلمداد کرد، البته در این میان باید عنوان کرد که مهار تولیدمثل به‌عنوان یک جایگزین غیرکشنده که پتانسیل کنترل طولانی‌مدت دارد، به خودی خود اثرات قابل‌توجهی خواهد داشت، با این حال طبیعتاً همه این اقدامات باید هم‌راستا با یکدیگر دنبال شود.

راهکارهای فوری برای حل معضل موش‌ها

واقعیت آن است که وضعیت امروز شهر تهران در مسئله موش‌ها نیازمند راهکارهای فوری است، راهکارهایی که در یکی دیگر از طرح‌های مطالعاتی مرکز با عنوان گزارش اورژانس شهری که چهارمین شماره آن 21 خرداد ماه امسال منتشر شده، به کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم‌بندی شده است.

در حوزه کوتاه‌مدت استفاده از استریوشیمی که به بهبود زیست‌پذیری و کاهش خطر مسمومیت ثانویه می‌انجامد کنار استفاده مجدد از داروهای ضدانعقاد که امکان اثربخشی فوری را فراهم می‌کند، سهم قابل‌توجهی خواهد داشت.

همچنین به‌کارگیری میکروکپسولاسیون را که هدف از آن کاهش خطر برای گونه‌های غیرهدف است و به کنترل هدفمند کمک می‌کند و کنار آن منجر به افزایش پذیرش طعمه و ایمنی بالا می‌شود، باید در زمره اقدامات فوری اما کوتاه‌مدت قلمداد کرد.

در این میان اجرای برنامه‌های آموزش عمومی برای جلب مشارکت شهروندی به‌منظور مدیریت پسماند و زباله، اجرای اقدامات نظارتی و شناسایی برای کنترل هدفمند جمعیت موش‌ها و اقدامات محیطی و بهسازی برای کنترل جمعیت موش‌ها هم از دیگر اقدامات علمی برای مهار این موجودات محسوب می‌شود.

البته برای تحقق برخی اقدامات محیطی، نیازمند مسدودسازی ورودی و تقویت زیرساخت‌های فاضلاب، لایروبی و مرمت انهار و مسیل‌ها، تکمیل پوشش‌دهی و انسداد شبکه فاضلاب شهری، مدیریت بهینه پسماند و منابع غذایی موش‌ها هستیم.

همچنین تله‌گذاری، استفاده از سموم و جونده‌کش‌ها، استفاده از روش‌های بهره‌گیری از فناوری‌های اولتراسونیک هم کارویژه‌های دیگری محسوب می‌شود که برخی از آنها همین امروز نیز توسط مدیران شهری اجرا می‌شود.

در بلندمدت برای معضل موش‌ها چه باید کرد؟

نکته قابل‌توجهی که نمی‌توان آن را از قلم انداخت، این است که نباید به مقوله مبارزه با موش‌ها در شهر، نگاه فوری و کوتاه‌مدت داشت و برای رفع این چالش در میان‌مدت و بلندمدت نیز نیازمند اتخاذ تدابیر علمی هستیم،

به‌عبارت دقیق‌تر در میان‌مدت اصلاح ساختار شیمیایی ترکیبات با هدف بهبود زیست‌پذیری، کاهش پایداری محیطی، سازگار با محیط زیست و همچنین توسعه پیش‌داروها با هدف بهینه‌سازی جذب و افزایش خوش‌خوراکی هم باید به‌عنوان راهکار کوتاه‌مدت مدنظر قرار بگیرد.

در بلندمدت هم توسعه روش‌های خاص با بهره‌گیری از آسیب‌پذیری‌های بیوشیمی از طریق هدف‌گیری بسیار دقیق و کاهش آسیب به سایر گونه‌ها، توسعه داروهای نرم با هدف رسیدن به بالاترین سطح ایمنی و زیستی و زیست‌محیطی، کنترل تولید مثل با هدف کنترل پایدار جمعیت موش‌ها آن هم بدون کشتار مستقیم و طراحی نوین با استفاده از فناوری شبیه‌سازی هم که به نوآوری در بلندمدت و سازگاری بیشتر با محیط زیست می‌انجامد هم از دیگر کارهایی است که می‌تواند سهم قابل‌توجهی در رفع این معضل داشته باشد.

ماجرای موش‌های تهران به کجا می‌رسد؟

قطعاً برای آنکه بتوان به مسیر پایدار در کنترل و مقابله با موش‌ها رسید، کنار داشتن راهکارهای علمی، اجرای آن و هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف اهمیت فوق‌العاده‌ای خواهد داشت و در این میان رسیدن به آفت‌کش‌های جدید که کمترین زیان محیط‌زیستی را به‌همراه بالاترین تأثیرگذاری داشته باشد، مسئله‌ای است که می‌طلبد همه دستگاه‌های مرتبط برای تحقق آن و همچنین دیگر راهکارهای علمی که پیش‌تر توسط مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران احصا شده، پای کار بیایند، طبیعتاً در این میان شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند سهم قابل‌قبولی در برون‌رفت از وضعیت فعلی داشته باشند.

انتهای پیام/+

منبع: خبرگزاری تسنیم