واکنش سازمان ملل به فعال شدن مکانیسم ماشه

با آغاز جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، نخستین تبعات جدی این بحران در حوزه روابط با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمود پیدا کرد و بازرسان این نهاد، که بر اساس پیمان عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای ( ان پی تی) ماموریت نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران را بر عهده دارند خاک کشور را ترک کردند.

خبرنگاری از سخنگوی سازمان ملل پرسید: اگر کشورهای اروپایی تصمیم به فعال کردن مکانیسم ماشه بگیرند، آیا موظف هستند به دبیرکل اطلاع دهند یا خیر؟

سخنگوی سازمان ملل ابتدا به اشتباه به خبرنگاران گفت: « برداشت من از این فرآیند این است که باید نامه‌ای به دبیرکل ارسال شود. امیدوارم این برداشت درست باشد.»

دوجاریک سپس با ارسال ایمیلی به خبرنگاران این اشتباه خود را تصحیح کرد و گفت: «برای موضوع اسنپ بک (بازگشت سریع تحریم‌ها)، باید نامه‌ای به رئیس شورای امنیت ارسال شود نه به دبیرکل سازمان ملل. من قبلاً در نشست خبری اشتباه گفتم.»

وزرای خارجه سه کشور اروپایی مرداد ماه امسال با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام کردند در صورتی که ایران تا پایان ماه اوت ۲۰۲۵ (۹ شهریور ۱۴۰۴) مذاکرات هسته‌ای با جامعه جهانی را از سر نگیرد، آماده‌اند سازوکار «بازگشت خودکار تحریم‌ها» را فعال کنند. در این نامه بدون تعیین طرف مقصر وضعیت کنونی برجام، ادعا شده است که اگر ایران پیش از پایان اوت به راه‌حل دیپلماتیک تن ندهد، تروئیکای اروپا مکانسیم پس گشت (اسنپ‌بک) را فعال خواهد کرد.

بر اساس توافق هسته ای ایران موسوم به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، موعد پایان برخی بندهای کلیدی توافق (روز انتقالی) در اکتبر ۲۰۲۵ (آبان ۱۴۰۴) فرامی‌رسد و سه کشور اروپایی که طی سال‌های گذشته در اجرای تعهدات اقتصادیِ وعده‌داده‌شده در برجام ناتوان بوده‌اند، چنین وانمود می‌کنند که سازوکاری که برای راستی‌آزمایی اجرای تعهدات هسته‌ای ایران طراحی شده، مستقل از تعهدات متقابل طرف‌های مقابل همچنان قابل اتکا است.